Περιγραφή της Καινοτομίας
Η καινοτομία με τίτλο «Κάνε Κλικ για τη ζωή» της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας (ΠΚΜ) αφορά σε μια ολοκληρωμένη προσέγγιση με χρήση τεχνολογιών ΤΠΕ για τα μοναχικά άτομα που χρήζουν κοινωνικής πρόνοιας και έχει σκοπό την υποστήριξη της μοναχικής διαβίωσής τους με σκοπό την ασφαλή τους γήρανση και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους.
Η καινοτομία προσεγγίζει συνολικά την υποβοήθηση των ατόμων μέσα από τις παρακάτω δύο ενέργειες:
1) Τη λειτουργία κέντρου 24ης παρακολούθησης και τηλεφωνικής υποστήριξης των ωφελούμενων για 3 έτη,
2) Την παρακολούθηση και την τηλεειδοποίηση των ηλικιωμένων μέσω ειδικών ηλεκτρονικών συσκευών σε βραχιόλι.
Η καινοτομία εξυπηρετεί 3.000 ωφελούμενους πολίτες που ζουν μόνοι αλλά και/ή χρόνιους πάσχοντες που βρίσκονται σε συνθήκες ένδειας και κοινωνικής αποξένωσης, έχουν ηλικία 65 έτη και άνω, αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας και δεν μπορούν να υποστηριχθούν επαρκώς από το άτομο που διαμένει μαζί τους και έχουν χαμηλό εισόδημα.
Η καινοτομία αναβαθμίστηκε τεχνολογικά το 2022 με ψηφιακές συσκευές επικοινωνίας ενώ τα έτη 2023-2024 σχεδιάζεται να γίνουν περαιτέρω αναβαθμίσεις του προγράμματος όπως η διεύρυνση των δυνητικών ωφελούμενων με την δυνατότητα παροχής υπηρεσιών και σε ΑΜΕΑ, η δυνατότητα απομακρυσμένης παρακολούθησης ιατρικών παραμέτρων και η υλοποίηση εκπαιδευτικών δράσεων για τους άτυπους φροντιστές των ηλικιωμένων.
Τρόπος λειτουργίας καινοτομίας
Για την ένταξη στο πρόγραμμα, οι ενδιαφερόμενοι υποβάλλουν αιτήσεις συμμετοχής οι οποίες αξιολογούνται με εφαρμογή κοινωνικών και οικονομικών κριτηρίων. Στη συνέχεια, καταρτίζονται πίνακες επιλεχθέντων και επιλαχόντων δικαιούχων και απορριφθέντων. Οι πίνακες ετοιμάζονται από Ανάδοχο και εγκρίνονται από τη ΠΚΜ.
Η καινοτομία επιτρέπει μέσω της ηλεκτρονικής συσκευής που χορηγήθηκε στους ωφελούμενους να ειδοποιείται αυτόματα, η Πυροσβεστική, το ΕΚΑΒ καθώς και κάποιο κοντινό πρόσωπο του ωφελούμενου σε περίπτωση έκτακτου συμβάντος ή προβλήματος υγείας, προκειμένου να παρέχουν την απαραίτητη βοήθεια.
Λόγοι ανάπτυξης της Καινοτομίας
Βασικοί λόγοι ανάπτυξης της καινοτομίας είναι οι ακόλουθοι:
1) Η ανταπόκριση στις δύσκολες οικονομικές συνθήκες από τις οποίες έχουν επηρεαστεί ιδιαίτερα οι ηλικιωμένοι.
2) Η επίτευξη του στρατηγικού στόχου της Γενικής Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας και του στόχου του Επιχειρησιακού Προγράμματος 2014-2020 της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας για προαγωγή της πρόσβασης μειονεκτούντων ατόμων σε υπηρεσία πρόνοιας και κοινωνικής φροντίδας.
Στόχοι της Καινοτομίας
Η καινοτομία στοχεύει σε:
α) Αύξηση των παρεχόμενων υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας,
β) Μείωση του αριθμού των ηλικιωμένων άνω των 65 που διαβιούν σε συνθήκες ένδειας και κοινωνικής αποξένωσης,
γ) Ενίσχυση της ασφάλειας των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού όταν βρίσκονται εντός ή εκτός της οικίας τους.
Τα παραπάνω αναμένεται να συμβάλλουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ίδιων αλλά και των συγγενών τους.
Αποτελέσματα της καινοτομίας
Τα αποτελέσματα από την υλοποίηση της καινοτομίας είναι:
● Η δημιουργία δύο νέων σύγχρονων υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας και πρόνοιας που αφορούν τη λειτουργία κέντρου 24ωρης εξυπηρέτησης και χρήση ειδικών ηλεκτρονικών συσκευών παρακολούθησης.
● Η διευκόλυνση της πρόσβασης και η εξυπηρέτηση 3.000 συμμετεχόντων στο πρόγραμμα πολιτών για υπηρεσίες κοινωνικής πρόνοιας.
● Η αύξηση του αριθμού των εξυπηρετούμενων αιτημάτων βοήθειας και αντιμετώπισης έκτακτων περιστατικών. Συγκεκριμένα, από την έναρξη παροχής της υπηρεσίας που έγινε τον Νοέμβριο του 2021 μέχρι και τον Δεκέμβριο του 2022, οι ψυχολόγοι και κοινωνικοί λειτουργοί του κέντρου 24ωρης παρακολούθησης ωφελούμενων της υπηρεσίας εξυπηρέτησαν εξήντα τέσσερις χιλιάδες είκοσι τέσσερις (64.024) κλήσεις εκ των οποίων έντεκα χιλιάδες εξήντα τρεις (11.063), δηλαδή ποσοστό δεκαεπτά τοις εκατό (17%) επί του συνόλου, αφορούσαν σε επείγοντα περιστατικά.
● Η μείωση του απαιτούμενου χρόνου εξυπηρέτησης κατά τουλάχιστον 70% καθώς πολλά περιστατικά αντιμετωπίζονται τηλεφωνικά, από τους ειδικούς επιστήμονες του Κέντρου, χωρίς να χρειάζεται η επίσκεψη του άτυπου φροντιστή. Στο πλαίσιο αυτό, εκλήθη-επενέβη η Αστυνομία, το ΕΚΑΒ και η Πυροσβεστική, αντιστοίχως, σε πενήντα τρεις (53), τριακόσιες τριάντα πέντε (335) και δύο (2) περιπτώσεις αντίστοιχα, ενώ δέκα (10) κλήσεις πραγματοποιήθηκαν προς τον ευρωπαϊκό αριθμό κλήσης έκτακτης ανάγκης «112». Αξίζει να σημειωθεί ότι δύο χιλιάδες διακόσιες πενήντα (2250) κλήσεις πραγματοποιήθηκαν από τη συσκευή ανίχνευσης πτώσης – διακόσιες σαράντα (240) εξ αυτών (11%) αντιστοιχούν σε επείγοντα περιστατικά πτώσης – και χίλιες εξακόσιες είκοσι τρεις (1623) από τη συσκευή εντοπισμού θέσης.
Στάδιο σχεδιασμού
Ο σχεδιασμός της καινοτομίας πραγματοποιήθηκε σε τρία στάδια: α) Στο αρχικό στάδιο σχεδιασμού της καινοτομίας, από τον Οκτώβριο του 2017-μέχρι τον Δεκέμβριο του 2018 σχεδιάστηκε η δομή. Πραγματοποιήθηκε μελέτη για τα χαρακτηριστικά και τη δυνατότητα ανταπόκρισης μετά από έρευνα και επεξεργασία των στοιχείων που διαθέτει η ΠΜΚ η οποία ανέδειξε τις βασικότερες ανάγκες των ηλικιωμένων που θα πρέπει να ικανοποιεί η καινοτομία. Επίσης, διαμορφώθηκαν δίκαια κοινωνικά, ιατρικά και οικονομικά κριτήρια και διαδικασίες επιλογής ωφελούμενων και πραγματοποιήθηκαν ενέργειες επικοινωνίας και προσέλκυσης ωφελούμενων.
Σε αυτό το στάδιο απασχολήθηκαν 3 υπάλληλοι από την Αυτοτελή Δ/νση Υποστήριξης Καινοτομίας και 3 υπάλληλοι από την Δ/νση Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας). Ο σχεδιασμός πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με ανάδοχες εταιρείες, που επιλέχθηκαν μετά από διενέργεια ανοιχτού ηλεκτρονικού διαγωνισμού.
β) Στο δεύτερο στάδιο σχεδιάστηκαν και ενσωματώθηκαν στο πρόγραμμα οι δύο νέες υπηρεσίες τηλεειδοποίησης, τηλεφωνικού κέντρου και η τεχνολογική αναβάθμιση.
γ) Στο τρίτο στάδιο, για τα έτη 2023-2024, σχεδιάζεται διεύρυνση των δυνητικών ωφελούμενων με την δυνατότητα παροχής υπηρεσιών και σε ΑΜΕΑ, τη δυνατότητα απομακρυσμένης παρακολούθησης ιατρικών παραμέτρων και την υλοποίηση εκπαιδευτικών δράσεων για τους άτυπους φροντιστές των ηλικιωμένων.
Στάδιο πειραματικής εφαρμογής
Το πρόγραμμα εφαρμόστηκε πιλοτικά σε δείγμα 200 ωφελούμενων για 2 μήνες (Ιανουάριος- Φεβρουάριος 2019). Η πιλοτική εφαρμογή αφορούσε ωφελούμενους κυρίως από την Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης.
Στάδιο εφαρμογής
Το στάδιο της εφαρμογής ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2019 και έγιναν οι παρακάτω ενέργειες από την Περιφέρεια:
α) Εγκατάσταση και επίδειξη συσκευής σε κάθε ωφελούμενο,
β) Ενοικίαση συσκευών παρακολούθησης και τηλεειδοποίησης για 3 έτη και παροχή τεχνικής υποστήριξης ωφελούμενων και προσωπικού 24ωρης εξυπηρέτησης.
Για την αξιολόγηση της καινοτομίας παράγονται μηνιαίες αναφορές στις οποίες παρατίθενται ποσοτικά αποτελέσματα για βασικούς δείκτες όπως:
– Αναφορά κλήσεων-συμβάντων,
– Αναφορά συσκευών σε χρήση,
– Αναφορά πλήθους αιτημάτων ανά κατηγορία.
Στάδιο διάδοσης
Η καινοτομία διαδίδεται στο εσωτερικό του φορέα με χρήση εσωτερικού δικτύου επικοινωνίας, παρουσιάσεις και διανομή έντυπου υλικού και στο εξωτερικό περιβάλλον του φορέα μέσω διανομής έντυπου υλικού (φυλλάδιο κλπ.), μέσα από την ιστοσελίδα του φορέα διαφημιστική καμπάνια σε ραδιόφωνα και εφημερίδες, συμμετοχή σε συνέδρια, εκδηλώσεις, ημερίδες και τη χρήση μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Συνεργασίες
Η ομάδα της αναδόχου εταιρείας συνεργάστηκε με στελέχη της ΠΚΜ για την ενημέρωση των κοινωνικών δομών σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα, ώστε να φτάσουν στην Περιφέρεια συμπληρωμένες οι αιτήσεις για τη λήψη της υπηρεσίας. Προκειμένου να διαμορφωθούν τα κριτήρια επιλογής, πραγματοποιήθηκε συνεργασίας με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης/ Εργαστήριο Ιατρικής Φυσικής και Ψηφιακής Καινοτομίας.
Χρηματοδότηση και κόστος
Το κόστος ανάπτυξης και υλοποίησης του έργου ανήλθε στο ποσό των 3.680.000 ευρώ και χρηματοδοτήθηκε από το ΕΣΠΑ.
Κατά το στάδιο της ανάπτυξης του έργου απασχολήθηκαν από την πλευρά του φορέα 2 υπάλληλοι ΠΕ Μηχανικών (υπεύθυνη έργου και συντονίστρια δράσεων, διαγωνιστικών διαδικασιών και δράσεων επικοινωνίας αντίστοιχα), 1 υπάλληλος ΠΕ Γεωτεχνικών (Αναπληρωτής Υπεύθυνος Πράξης) από την Αυτοτελή Διεύθυνση Υποστήριξης Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας, 3 ΠΕ Ιατρών από τη Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας της ΠΚΜ (Επιστημονικά υπεύθυνη πράξης και μέλη τεχνικής ομάδας υποστήριξης των υπηρεσιών αυτόνομης διαβίωσης και ασφαλούς γήρανσης ηλικιωμένων αντίστοιχα). Από τους ανάδοχους φορείς απασχολήθηκαν 7 εμπειρογνώμονες και Υπεύθυνος Έργου (Project Manager).
Για την λειτουργία του απασχολούνται οι 7 εμπειρογνώμονες, ενώ η υποομάδα παροχής των υπηρεσιών τηλεφωνικής υποστήριξης του κέντρου 24ώρης τηλεφωνικής εξυπηρέτησης βασίζεται και στην υποστήριξη επιπλέον 9 υπαλλήλων του αναδόχου και η υποομάδα οργάνωσης της εγκατάστασης των συσκευών και της εκπαίδευσης- υποστήριξης των χρηστών στην υποστήριξη επιπλέον 8 υπαλλήλων.
Παράλληλα, 8 διοικητικοί υπάλληλοι απασχολούνται για την παροχή υπηρεσιών επιστημονικής και διοικητικής υποστήριξης προς τη «Γενική Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας» της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και τις υπαγόμενες σε αυτή Διευθύνσεις και Τμήματα για την υλοποίηση των δραστηριοτήτων του έργου.
Τέλος, 6 διοικητικοί υπάλληλοι της Περιφέρειας ασχολούνται με την παρακολούθηση των δύο συμβάσεων των αναδόχων.
Προκλήσεις και τρόποι αντιμετώπισης κατά το σχεδιασμό, δοκιμή και υλοποίηση
Η εξεύρεση ωφελούμενων, αρχικά, κατέστη δύσκολη λόγω της εφαρμογής των μέτρων περιορισμού εξάπλωσης της πανδημίας COVID-19. Σε αυτό το πλαίσιο, η δυσκολία στην εξεύρεση ωφελούμενων αντιμετωπίστηκε με προωθητικές ενέργειες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στα μέσα μαζικής ενημέρωσης (τηλεόραση, ραδιόφωνο).
Εκτίμηση – περιγραφή για τις αναγκαίες συνθήκες επιτυχίας και βιωσιμότητας της καινοτομίας
Η βασικότερη προϋπόθεση για την επιτυχία και τη βιωσιμότητα της καινοτομίας είναι η υποστήριξή της από τη Δημόσια Διοίκηση, και η τροποποίηση ίσως των κριτηρίων επιλεξιμότητας, ώστε να αυξηθεί ο αριθμός των ωφελούμενων.
Εμπειρίες, σκέψεις, διαπιστώσεις
Η υλοποίηση του προγράμματος παροχής υπηρεσιών τηλεφροντίδας «Κάνε Κλικ για τη ζωή» της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας είχε ως αποτέλεσμα την απόκτηση πολύτιμης τεχνογνωσίας σε ό,τι αφορά τον σχεδιασμό και την υλοποίηση καινοτόμων έργων στο πεδίο της κοινωνικής μέριμνας και υγείας γενικότερα και ειδικότερα στο τομέα της παροχής υπηρεσιών τηλεφροντίδας. Επιπλέον, συνέβαλε καθοριστικά:
α) Στην αλλαγή κουλτούρας σε ό,τι αφορά τον τρόπο με τον οποίο δύναται να υποστηριχτεί και να ενισχυθεί η αυτόνομη διαβίωση ατόμων της τρίτης ηλικίας,
β) Στον περιορισμό της διστακτικότητας και της δυσπιστίας στην καινοτόμο τεχνολογία ως δυνάμει λύση σε προβλήματα που άπτονται της καθημερινότητας,
γ) Στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης των πολιτών στους θεσμικούς φορείς. Η καινοτομία εναρμονίζεται πλήρως με τον κοινωνικό ρόλο και την πολιτική κοινωνικής φροντίδας και πρόνοιας της ΠΚΜ, ενώ κρίνεται απαραίτητη η διάδοση και εφαρμογή της και από άλλους Δήμους και Περιφέρειες της χώρας.
Φορέας: Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας
Επίπεδο διακυβέρνησης: Περιφερειακό
Τομέας πολιτικής: Κοινωνική Πρόνοια και Προστασία
Πεδίο καινοτομίας: Ενίσχυση ευπαθών ομάδων πολιτών
Έτος σχεδιασμού καινοτομίας: 2022 σε αναβαθμισμένη μορφή
Στάδιο καινοτομίας: Εφαρμογή
Τύπος Καινοτομίας: Σχεδιασμός και παροχή υπηρεσιών
Ωφελούμενοι: Ειδικές κατηγορίες: Ηλικιωμένοι
Αποτελέσματα (αρ. ωφελ.): 3000 το έτος 2022
Πηγές Χρηματοδότησης: ΕΣΠΑ
Πόσο χρήσιμη βρίσκεις αυτήν την καινοτομία; Πάτησε για να βαθμολογήσεις! Μέση Βαθμολογία 5 / 5. Αριθμός ψήφων: 1 Καμία αξιολόγηση μέχρι στιγμής! Αξιολόγησε αυτήν την καινοτομία. Πες μας τη γνώση σου για τη συγκεκριμένη καλή πρακτική! Βοήθησέ μας να βελτιώσουμε αυτήν την δημοσίευση!