Η καινοτομία αφορά τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη πλατφόρμας μέσω της οποίας θα λειτουργεί ένας ψηφιακός, δυναμικός και πολυεπίπεδος «Αγροτικός Χάρτης» που θα αποτυπώνει την αγροτική γη, τη διαβάθμισή της σε ποιότητες και την υποβοηθούμενη κατάταξή της σε κατηγορίες παραγωγικότητας (χαμηλή, μέση, υψηλή).
Η πλατφόρμα στοχεύει σε μία καινοτόμο και πρωτοποριακή βάση δεδομένων σε επίπεδο χώρας, που θα περιλαμβάνει επικαιροποιημένα, αλληλοσυσχετιζόμενα και οργανωμένα γεωχωρικά δεδομένα χαρακτηρισμού της παραγωγικότητας των εκτάσεων γεωργικής γης.
Η καινοτομία είναι πρωτότυπη, καθώς μέχρι σήμερα δεν υπάρχει κάτι ανάλογο, παρά μόνον ανοιχτές βάσεις με αποσπασματικά και διάσπαρτα δεδομένα, οι οποίες δεν είναι πάντα επικαιροποιημένες και δεν έχουν διαλειτουργικότητα μεταξύ τους, με αποτέλεσμα να δυσχεραίνεται και να επιβραδύνεται το έργο των αρμοδίων επιτροπών και υπηρεσιών.
Η πλατφόρμα αναπτύχθηκε από τη Γενική Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας, Κτηνιατρικής και Αλιείας της Περιφέρειας Αττικής, σε συνεργασία με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, μετά από εισήγηση των αρμοδίων επιτροπών Περιβάλλοντος και Χωροταξικού Προγραμματισμού (ΠΕ.ΧΩ.Π) για θέματα χωροταξικού σχεδιασμού του αγροτικού χώρου σε επίπεδο Περιφέρειας.
Η καινοτομία στοχεύει στον ψηφιακό μετασχηματισμό της Περιφέρειας Αττικής σε θέματα αγροδιατροφής και αγροτικής ανάπτυξης και στη βελτίωση της διοικητικής ικανότητας των σχετικών υπηρεσιών, καθιστώντας την άσκηση διοίκησης περισσότερο αντικειμενική, αποτελεσματική και αποδοτική, διευκολύνοντας την πραγματοποίηση επενδύσεων. Η καινοτόμος ιδέα παρουσιάζει πολλαπλά οφέλη και είναι προσανατολισμένη τόσο στις ανάγκες των υπαλλήλων, των πολιτών και των επιχειρήσεων της Περιφέρειας Αττικής όσο και στους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων για την ορθή και βιώσιμη ανάπτυξη του αγροτικού χώρου.
Λόγοι ανάπτυξης της Καινοτομίας
Η καινοτόμος ιδέα αναπτύχθηκε μετά από εισήγηση της Επιτροπής ΠΕΧΩΠ ΠΕ Ανατολικής Αττικής, η οποία ανέδειξε και κατέγραψε την έλλειψη διαθέσιμων, οργανωμένων γεωχωρικών δεδομένων απαραίτητων για την επίλυση ζητημάτων χωροταξικού σχεδιασμού του αγροτικού χώρου της Περιφέρειας Αττικής. Η Επιτροπή, επίσης ανέδειξε την αδυναμία διαχείρισης και αξιοποίησης του παραχθέντος έργου της σχετικά με τις ήδη χαρακτηρισμένες εκτάσεις καθώς αυτές δεν αρχειοθετούνται σε ένα ενιαίο σύστημα ούτε συνδυάζεται η χωρική αποτύπωση των εκτάσεων (ψηφιακή) με περιγραφικά δεδομένα (αίτηση-χαρακτηρισμός-έκταση-καλλιέργειες-κα), με αποτέλεσμα να μην δημιουργείται μια τράπεζα δεδομένων χρήσιμων και διαθέσιμων για τις επόμενες γνωμοδοτήσεις στην ίδια περιοχή.
Στόχοι της ΚαινοτομίαςΗ καινοτομία στοχεύει να αξιοποιηθούν σύγχρονες ψηφιακές εφαρμογές συγκέντρωσης, παραγωγής και συνδυασμού γεωχωρικών δεδομένων, με χρήση καινοτόμων δεδομένων τηλεπισκόπησης (του προγράμματος Copernicus της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας) και μοντελοποίηση των δεδομένων σε περιβάλλον γεωγραφικών συστημάτων πληροφοριών.
Με την καινοτομία, η Περιφέρεια διαθέτει ένα απαραίτητο εργαλείο υποβοήθησης της διοίκησης στην διαδικασία λήψης αποφάσεων για την επίτευξη στρατηγικών και επιχειρησιακών στόχων που αποσκοπούν στην βιώσιμη διαχείριση του αγροτικού χώρου της Περιφέρειας και στην αντιμετώπιση πιθανών επερχόμενων επισιτιστικών κρίσεων.
Οι ειδικοί στόχοι της καινοτομίας είναι:
• Βελτίωση του χρόνου των γνωμοδοτήσεων των Επιτροπών ΠΕΧΩΠ και αντιστοίχως της διοικητικής διαδικασίας έκδοσης σχετικών αποφάσεων κατά 50%,
• Βελτίωση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων σχετικά με την βιώσιμη διαχείριση του αγροτικού χώρου και γενικότερα για την υλοποίηση κάθε αναπτυξιακού στόχου του πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα της Περιφέρειας Αττικής,
• Βελτίωση του σχεδιασμού δράσεων της Πολιτικής Προστασίας για την προστασία της αγροτικής γης και των αγροτικών εκμεταλλεύσεων σε περίπτωση ακραίων καιρικών φαινομένων και φυσικών καταστροφών,
• Βελτίωση της πρόσβασης των ενδιαφερομένων (πολίτες-αγρότες-επιχειρηματίες) στα ανοιχτά γεωχωρικά δεδομένα που σχετίζονται με τον χαρακτηρισμό της παραγωγικότητας της αγροτικής γης.
Αποτελέσματα της καινοτομίας
Η εφαρμογή της καινοτομίας εκτιμάται ότι θα βελτιώσει την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών των Διευθύνσεων Αγροτικής Οικονομίας και Αλιείας (ΔΑΟΚ), μειώνοντας στο μισό τον χρόνο ανταπόκρισης στα αιτήματα των ενδιαφερομένων (επενδυτές, φορείς του δημοσίου, Δήμοι, ΥΠΑΑΤ κα) ως προς τον χαρακτηρισμό των αγροτικών εκτάσεων. Επιπλέον, θα βελτιώσει την αποδοτικότητα του παρεχόμενου έργου των Επιτροπών ΠΕΧΩΠ, μειώνοντας τους απαραίτητους πόρους (μετακίνηση, ανθρωποώρες) για τις γνωμοδοτήσεις τους. Ο απαραίτητος αριθμός των αυτοψιών εκτιμάται ότι θα μειωθεί κατά 30% καθώς επίσης με την χρήση του ψηφιακού εργαλείου στον ίδιο χρόνο θα αυξηθεί ο αριθμός των αιτημάτων που θα διεκπεραιώνονται ανά σύσκεψη και αυτοψία. Η εφαρμογή της καινοτομίας θα βελτιώσει επίσης την ικανότητα εργασίας των Επιτροπών καθώς, η λήψη αποφάσεων της Επιτροπής θα γίνεται βάσει αντικειμενικών επιστημονικών δεδομένων συνεισφέροντας στην διαφάνεια των διαδικασιών της διοίκησης. Τέλος, η δημιουργία ανοιχτών γεωχωρικών δεδομένων αναμένεται να συμβάλει στην βελτίωση της προσβασιμότητας των ενδιαφερομένων σε πληροφορίες απαραίτητες και χρήσιμες για την βιώσιμη διαχείριση αγροτικής γης.Στάδιο σχεδιασμού
Η Επιτροπή ΠΕΧΩΠ της Ανατολικής Αττικής, αρμόδια για το 40% της αγροτικής γης της Περιφέρειας, το 2020 δέχτηκε μεγάλο αριθμό αιτημάτων για χαρακτηρισμό εκτάσεων ως ΓΓΥΠ ή μη. Η Επιτροπή κατέγραψε τις μεγάλες πιέσεις που δέχεται η αγροτική γη για αλλαγή χρήσης (έντονη αστικοποίηση, εγκατάσταση ΑΠΕ κλπ). Μέσω του προτύπου ανάλυσης δέντρου Αποφάσεων, εισηγήθηκε στις προϊστάμενες υπηρεσίες την ανάγκη προστασίας της αγροτικής γης. Σε αυτό το πλαίσιο, πρότεινε την ανάγκη αναζήτησης σύγχρονων τεχνολογικών εργαλείων που θα βοηθήσουν στην καταγραφή της, στην διαβάθμισής της σε ποιότητες και τέλος στην οριοθέτηση ζωνών ΓΓΥΠ, ώστε να μπορεί να γίνει ορθολογική και βιώσιμη διαχείρισή αυτής. Ακολούθως, εξασφαλίστηκαν πόροι από τον προϋπολογισμό της Περιφέρειας για την χρηματοδότηση σχετικού ερευνητικού προγράμματος από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Το στάδιο του σχεδιασμού ξεκίνησε την άνοιξη του 2021. Δημιουργήθηκε ομάδα σχεδιασμού η οποία αποτελείται από μέλη της διυπηρεσιακής και διεπιστημονικής Επιτροπής ΠΕ.ΧΩ.Π Π.Ε. Αν. Αττικής (1 τοπογράφος, 2 γεωπόνοι, 1 ιχθυολόγος), Διοικητικούς και Πολιτικούς Προϊσταμένους της Περιφέρειας Αττικής για Αγροτικά Θέματα (την Δ/ντρια της ΔΑΟΚ Αν. Αττικής (γεωπόνος), τον Γενικό Δ/ντη Αγροτικής Οικονομίας, Κτηνιατρικής και Αλιείας (Δασολόγος), τον Αντιπεριφερειάρχη Αν. Αττικής, τον Εντεταλμένο Περιφερειακό Σύμβουλο Αγροτικής και Κτηνιατρικής Πολιτικής) και την Ερευνητική Ομάδα του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Η ομάδα σχεδιασμού έχει αναλάβει την υλοποίηση και εφαρμογή του έργου. Αρχικά, αναπτύχθηκε μία πρωτότυπη μεθοδολογία προσέγγισης με μοντελοποίηση και δημιουργία πακέτου λογισμικού ψηφιακών-γεωχωρικών δεδομένων και εργαλείων για την διαβάθμιση της γεωργικής γης σε ποιότητες και την προτεινόμενη κατάταξή της σε κατηγορίες παραγωγικότητας. Για τον σκοπό αυτό συλλέγονται και παραμετροποιούνται όλοι οι παράγοντες που σχετίζονται με τον χαρακτηρισμό της παραγωγικότητας της γεωργικής γης, με μεγάλη λεπτομέρεια και ακρίβεια.
Το μοντέλο που σχεδιάζεται να αναπτυχθεί θα είναι δυναμικό προκειμένου να προσαρμόζεται στο μέλλον σε κάθε μεταβολή των παραγόντων που επηρεάζουν τον χαρακτηρισμό της παραγωγικότητας της γεωργικής γης, ενώ παράλληλα θα είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθεί και από λογισμικά ανοιχτού κώδικα. Παράλληλα, στη φάση του σχεδιασμού, διερευνάται η δυνατότητα ενσωμάτωσης των γεωγραφικών και περιγραφικών χαρακτηριστικών των αγροτεμαχίων, καθώς και η συσχετιστική ανάλυσή τους, στις περιοχές που έχουν ήδη χαρακτηριστεί από τις ΠΕΧΩΠ, χρησιμοποιώντας όπου χρειαστεί συνδυαστικά γεωχωρικά δεδομένα βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας (Τηλεπισκόπηση και ΓΣΠ).. Τέλος θα σχεδιαστούν δείκτες (αποδοτικότητας- ικανοποίησης- ποιότητας) για την παρακολούθηση και αξιολόγηση της καινοτομίας κατά την εφαρμογή της.
Συνεργασίες
Η καινοτομία σχεδιάζεται σε συνεργασία της Περιφέρειας Αττικής με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΓΠΑ). Η υλοποίηση της καινοτομίας προϋποθέτει τη συνεργασία των στελεχών της Περιφέρειας που ασχολούνται αρμοδίως με τα θέματα αγροτικής γης, με την ερευνητική ομάδα του ΓΠΑ, και τους αρμόδιους φορείς του Δημοσίου που διαχειρίζονται σχετικά αρχεία (Αποκεντρωμένη Διοίκηση, Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κτλ) καθώς απαιτείται η ορθή, στοχευμένη και εμπεριστατωμένη συλλογή αξιόπιστων πρωτογενών δεδομένων που θα αποτελέσει τη βάση για την περαιτέρω επεξεργασία, συσχέτιση των στοιχείων και των αποτελεσμάτων που θα δώσει η γεωχωρική πλατφόρμα ανάλυσης των δεδομένων.
Η συνεργασία αυτής της μορφής παρουσιάζει πολλαπλά οφέλη:
1) Εξασφαλίζει ένα ευρύ φάσμα δυνατοτήτων μεταξύ των φορέων που προσπαθούν να επιτύχουν τον ψηφιακό μετασχηματισμού τους με την χρήση τεχνολογιών αιχμής (webGIS, τηλεπισκόπηση κα) . 2) Δημιουργεί κόμβο μεταφοράς γνώσης από το Πανεπιστήμιο προς το ανθρώπινο δυναμικό της Περιφέρειας, 3) Συμβάλει στην εξωστρέφεια του Πανεπιστημίου, 4) Τέλος, επιτυγχάνεται η διασύνδεση μεταξύ της δημόσιας διοίκησης, της ακαδημαϊκής - ερευνητικής κοινότητας και των επιχειρήσεων, τοποθετώντας την ανώτατη εκπαίδευση και την έρευνα στο επίκεντρο της αναπτυξιακής διαδικασίας.
Χρηματοδότηση και κόστος
Το κόστος της καινοτομίας ανέρχεται στο ποσό των 74.000 ευρώ και χρηματοδοτείται από ίδιους πόρους της Περιφέρειας.
Κατά το στάδιο σχεδιασμού της καινοτομίας απασχολήθηκαν:
- Για την ανάλυση των αναγκών του συστήματος τα μέλη της Επιτροπής ΠΕΧΩΠ Π.Ε. Αν.Αττικής ,η οποία αποτελείται από δύο γεωπόνους, έναν τοπογράφο, έναν ιχθυολόγο και έναν δασολόγο, με διάρκεια απασχόλησης 8ώρες επί 4 ημέρες το μήνα για ενάμιση έτος,
- Για την συνεχή επικαιροποίηση του συστήματος ένας γεωπόνος, με διάρκεια απασχόλησης 4 ώρες για 4 ημέρες τον μήνα,
- Για τον διοικητικό σχεδιασμό της καινοτομίας, ο Αντιπεριφερειαρχής Αν.Αττικής, ο Εντεταλμένος Περιφερειακός Σύμβουλος Αγροτικής και Κτηνιατρικής Πολιτικής, ο Γενικός Δ/ντης Αγροτικής Οικονομίας, Κτηνιατρικής και Αλιείας, η Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής Αν. Αττικής και ένας γεωπόνος μέλος της Επιτροπής ΠΕΧΩΠ ΠΕΑΑ, με διάρκεια απασχόλησης 8 συσκέψεις διάρκειας 4 ωρών η κάθε μια για οκτώ μήνες,
- Για τον σχεδιασμό των προδιαγραφών του ερευνητικού προγράμματος απασχολήθηκε ένας γεωπόνος μέλος της Επιτροπής ΠΕΧΩΠ ΠΕΑΑ και ο επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών για 3 μήνες.
Το κυριότερο πρόβλημα που προέκυψε κατά την διαδικασία σχεδιασμού ήταν η δυσκολία αποδοχής της νέας προσέγγισης και αντίληψης για την ανάγκη αλλαγής και τη χρήση ψηφιακής τεχνολογίας.
Επίσης η διαδικασία έγκρισης της χρηματοδότησης του καινοτόμου εργαλείου από την Περιφέρεια υπήρξε χρονοβόρα και αβέβαιη. Για την διαχείριση των προβλημάτων αξιοποιήθηκαν τεκμηριωμένες εισηγήσεις και η υποστήριξη των διοικητικών και πολιτικών προϊσταμένων.
Εκτίμηση – περιγραφή για τις αναγκαίες συνθήκες επιτυχίας και βιωσιμότητας της καινοτομίαςΗ βιωσιμότητα της καινοτομίας βασίζεται στην πρόβλεψη help desk για την επίλυση τεχνικών ζητημάτων της πλατφόρμας και την ικανότητα υποστήριξης και επικαιροποίησης του συστήματος από το μόνιμο επιστημονικό προσωπικό της Περιφέρειας. .
Εμπειρίες, σκέψεις, διαπιστώσειςΗ καινοτόμα πλατφόρμα σχεδιάζεται με τέτοιο τρόπο ώστε να επιτύχει την διασύνδεση της διοίκησης και της ακαδημαϊκής/ ερευνητικής κοινότητας και την άμεση χρήση των ερευνητικών αποτελεσμάτων από την διοίκηση και την αγορά. Το έργο θα δημιουργήσει κόμβο μεταφοράς γνώσης προς την διοίκηση και την κοινωνία.Φορέας: Περιφέρεια Αττικής
Επίπεδο διακυβέρνησης: Περιφερειακό
Τομέας πολιτικής: Δημόσια Διακυβέρνηση, Οικονομία και ανάπτυξη, Δικαιοσύνη, δημόσια τάξη και ασφάλεια, Περιβάλλον και κλιματική αλλαγή, Αγροτική ανάπτυξη και τρόφιμα
Πεδίο καινοτομίας: Αξιοποίηση νέων τεχνολογιών για αξιολόγηση και παραμετροποιηση γεωχωρικών δεδομένων – υποστήριξη της λήψης αποφάσεων
Έτος Σχεδιασμού Καινοτομίας: 2021
Τύπος Καινοτομίας: Διαχείριση δεδομένων και λήψη αποφάσεων, Σχεδιασμός και παροχή υπηρεσιών, Διαχείριση υποδομών και χρηματοοικονομικών πόρων
Στάδιο Καινοτομίας: Σχεδιασμός
Ωφελούμενοι: Γενικός Πληθυσμός, Δημόσιοι υπάλληλοι, Επιχειρήσεις, Εκπαιδευτικά ιδρύματα / Πανεπιστήμια, Αγρότες
Αριθμός ωφελουμένων: 500 ωφελούμενοι το 2022
Πηγές Χρηματοδότησης: Προϋπολογισμός φορέα
Πόσο χρήσιμη βρίσκεις αυτήν την καινοτομία; Πάτησε για να βαθμολογήσεις! Μέση Βαθμολογία 5 / 5. Αριθμός ψήφων: 2 Καμία αξιολόγηση μέχρι στιγμής! Αξιολόγησε αυτήν την καινοτομία. Πες μας τη γνώση σου για τη συγκεκριμένη καλή πρακτική! Βοήθησέ μας να βελτιώσουμε αυτήν την δημοσίευση!