Η καινοτομία που αναπτύσσει η Γενική Διεύθυνση Δημοσιονομικών Ελέγχων (ΓΔΔΕ) του Υπουργείου Οικονομικών αφορά πρόγραμμα στοχευμένων ελεγκτικών αποστολών με συμβουλευτικό ρόλο, ο οποίος έγκειται αφενός στην ενημέρωση και καλλιέργεια «δημοσιονομικής συνείδησης» όλων των δημόσιων φορέων και αφετέρου στην εμπέδωσή της με συγκεκριμένα πρακτικά παραδείγματα χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, όπως αυτή περιγράφεται από την αρχή των 3 Ε (3Es Efficiency, Economy και Εfectiveness, επιμέρους τρεις αρχές της οικονομικότητας, αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας). Η χρηστή δημοσιονομική διαχείριση εισήχθη στη λειτουργία της ελληνικής δημόσιας διοίκησης με τον νόμο 3492/2006, ο οποίος εισήγαγε τους ελέγχους επίδοσης ή απόδοσης (performance audits) και ανέθεσε την διενέργειά τους στην ΓΔΔΕ, ενώ σήμερα έχει καθιερωθεί με το νόμο 4270/2014.
Η προστιθέμενη αξία της καινοτομίας έγκειται στην διαμόρφωση δημοσιονομικής κουλτούρας και κατά συνέπεια στη μεγιστοποίηση δεικτών αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας των δημόσιων φορέων. Ειδικότερα, αποτελεί μία πρώτη προσπάθεια και μια καινοτόμα προσέγγιση για τα δεδομένα της δημόσιας διοίκησης με την προσπάθεια διάχυσης τεχνογνωσίας μέσω παραδειγμάτων και μεταγενέστερης διαμόρφωσης δημοσιονομικής κουλτούρας. Επιδιώκει τη δημιουργία ενός αποθετηρίου βέλτιστων πρακτικών μέσω κατάλληλων παραδειγμάτων χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, προκειμένου οι φορείς να μπορούν να αναζητούν και να βρίσκουν λύσεις σε έναν «οδηγό» οικονομικής, αποτελεσματικής και αποδοτικής διαχείρισης των δραστηριοτήτων με σημαντικό δημοσιονομικό αντίκτυπο. Παράλληλα, η ΓΔΔΕ με το τρέχον ετήσιο πρόγραμμα ελέγχων, επιδιώκει να αναβαθμίσει αποφασιστικά την ύλη των ελέγχων επίδοσης προκειμένου να ανταποκριθεί στο ρόλο που της έχει αναθέσει η Βουλή των Ελλήνων και να εφαρμόσει τα σύγχρονα ελεγκτικά πρότυπα. Από τις προτάσεις-συστάσεις που θα προκύπτουν μετά τη διενέργεια των ελέγχων θα αναδεικνύονται λόγοι και τρόποι για ανάληψη δράσεων αναδιοργάνωσης των φορέων που ελέγχονται προκειμένου η λειτουργία τους να καταστεί οικονομικότερη και πρωτίστως αποδοτικότερη και αποτελεσματικότερη.
Η καινοτομία αναπτύχθηκε από πενταμελή ομάδα στελεχών του Υπ. Οικονομικών με την καθοδήγηση, επίβλεψη και έγκριση του Γενικού Διευθυντή Δημοσιονομικών Ελέγχων κ Γ. Α. Γεωργίου. Η καινοτομία βρίσκεται στο στάδιο της πιλοτικής εφαρμογής. Πιο συγκεκριμένα, διενεργείται ήδη από το Μάρτιο 2022 ο πρώτος στοχευμένος πιλοτικός έλεγχος, ο οποίος αναμένεται να ολοκληρωθεί στο τέλος τού έτους. Επιπλέον, λαμβάνοντας υπόψη τα έως τώρα δεδομένα τού ελέγχου αυτού, το αρμόδιο όργανο της ΓΔΔΕ αναμένεται να εγκρίνει, τον επόμενο μήνα, το επόμενο ετήσιο πρόγραμμα ελέγχων στο οποίο θα συμπεριληφθούν περισσότεροι έλεγχοι επίδοσης. Το βασικότερο αποτέλεσμα το οποίο έχει παραχθεί έως σήμερα στο πλαίσιο της καινοτομίας, είναι η κατάστρωση της μεθοδολογίας των εν λόγω ελέγχων, η κατάρτιση των πρώτων ελεγκτών που θα διενεργήσουν τέτοιους ελέγχους, καθώς και η ενημέρωση ορισμένων φορέων για τη σημασία των ελέγχων επίδοσης στη διασφάλιση των τριών Ε.
Λόγοι ανάπτυξης της Καινοτομίας
Οι βασικοί λόγοι ανάπτυξης της καινοτομίας είναι οι ακόλουθοι:
1) Η έλλειψη τεχνογνωσίας και κατά μείζονα λόγο η απουσία ενός υποστηρικτικού συμβουλευτικού πλαισίου προκειμένου οι φορείς να μπορούν να ενημερώνονται σχετικά με βέλτιστες πρακτικές,
2) Η έλλειψη οικονομικών πόρων, οι οποίοι είναι πεπερασμένοι, ιδίως σε εποχές κρίσεων και η ανάγκη για βελτιστοποίηση της χρήσης τους, ακόμα περισσότερο στο δημόσιο τομέα,
3) Η ανάγκη για προσαρμογή σε νέα νομοθεσία: Ήδη από το 2006, προβλέφθηκε, με το νόμο 3492, η διενέργεια ελέγχων επίδοσης από τη ΓΔΔΕ. Το 2010, με το νόμο 3871 (τώρα 4270/2014) και στο πλαίσιο του πρώτου προγράμματος οικονομικής προσαρμογής, η αρχή τής χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης ορίστηκε ρητώς ως βασική αρχή τής λειτουργίας τής γενικής κυβέρνησης. Η ΓΔΔΕ ήταν η πρώτη Υπηρεσία δημόσιας ελεγκτικής στην οποία ανατέθηκε, με το ν. 3492/2006, η διενέργεια ελέγχων επίδοσης. Λαμβάνοντας υπόψη τις ελεγκτικές καινοτομίες των εν λόγω διατάξεων και διαθέτοντας πλέον την απαραίτητη γνωστική και στελεχιακή υποδομή, η ΓΔΔΕ ενέταξε στο τρέχον ετήσιο πρόγραμμά της, δυο πιλοτικούς ελέγχους με εκτεταμένα στοιχεία ελέγχου επίδοσης, αποβλέποντας στην ενδυνάμωση του συγκεκριμένου είδους ελέγχου.
4) Η επίτευξη στρατηγικών, επιχειρησιακών στόχων: με την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας ελέγχεται κατά πόσον οι στρατηγικοί/επιχειρησιακοί στόχοι που τίθενται, υλοποιούνται. Συνεπώς βέλτιστες μεθοδολογίες και πρακτικές προς την κατεύθυνση αυτή θα αναπτυχθούν.
5) Η προληπτική διαχείριση προβλήματος: Η οικονομική, αποτελεσματική και αποδοτική δημόσια διοίκηση, απαιτούν συνεχή εγρήγορση. Οι έλεγχοι επίδοσης αποσκοπούν, πέραν τού εντοπισμού και τής ανάδειξης των αστοχιών, καθώς και των συστάσεων διόρθωσής τους, στην προληπτική καλλιέργεια και διάχυση μεθοδολογικών εργαλείων για τη βέλτιστη λειτουργία τής δημόσιας διοίκησης υπό το πρίσμα των αρχών 3Ε.
Στόχοι της ΚαινοτομίαςΑρχικός στόχος της καινοτομίας είναι η διενέργεια στο τρέχον ετήσιο πρόγραμμα ελέγχων δυο ελέγχων επίδοσης σε μια τουλάχιστον δραστηριότητα φορέα γενικής κυβέρνησης, και η διενέργεια στο επόμενο ετήσιο πρόγραμμα ελέγχων πέντε τουλάχιστον ελέγχων επίδοσης σε τουλάχιστον μια δραστηριότητα των φορέων γενικής κυβέρνησης.
Τα βασικότερα αποτελέσματα τα οποία έχουν παραχθεί έως σήμερα στο πλαίσιο της καινοτομίας, είναι η κατάστρωση της μεθοδολογίας των 2 εν λόγω ελέγχων, η κατάρτιση των πρώτων ελεγκτών που θα διενεργούν τους ελέγχους επίδοσης, καθώς και η ενημέρωση ορισμένων φορέων για τη σημασία των ελέγχων επίδοσης στη διασφάλιση των τριών Ε. Οι έλεγχοι επίδοσης αναμένεται να παρεμβαίνουν συμβουλευτικά και ελεγκτικά στα στοιχεία τής λειτουργίας των δημόσιων φορέων, συμβάλλοντας στη βελτίωση της οικονομικότητας, της αποτελεσματικότητας και τη αποδοτικότητάς τους. Ειδικότερα, να συνδράμουν στη βελτίωση των διαδικασιών, στην ορθολογική λήψη αποφάσεων και στην υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών. Σε επόμενο χρόνο, τα βασικά συμπεράσματα ενδέχεται να λάβουν μορφή εκπαιδευτικού υλικού κατά τέτοιο τρόπο ώστε να αποτελέσει έναν «οδηγό» βέλτιστων πρακτικών για τους δημόσιους φορείς απλό και εφαρμόσιμο.
Στάδιο σχεδιασμού
Πηγή έμπνευσης για τον σχεδιασμό της καινοτομίας αποτέλεσαν τα διεθνή ελεγκτικά πρότυπα, καθώς και το όραμα της ΓΔΔΕ αναφορικά με τη δραστική συμβολή της στη βελτιστοποίηση της λειτουργίας τής ελληνικής Διοίκησης.
Δημιουργήθηκε ομάδα σχεδιασμού, η οποία αποτελείται από τον κο Γεωργίου, Προϊστάμενο της ΓΔΔΕ, τον κο Μαρίνη, Προϊστάμενο Διευθυντή της Η΄ Δημοσιονομικής Υπηρεσίας Εποπτείας και Ελέγχου (ΔΥΕΕ), τους κυρίους Κωνστανταρόπουλο, Κοντογεωργάκη, Προϊστάμενους Τμημάτων της Διεύθυνσης Προγραμματισμού και Συντονισμού Ελέγχων (ΔΠΣΕ), τον κ. Μπούσιο (Προϊστάμενο ΔΥΕΕ Πέλλας), τον κο Παλάτο από την ΔΥΕΕ Τρικάλων και τον κο Καλαμάτα από την Διεύθυνση Σχεδιασμού, Μεθοδολογίας και Επιβολής Κυρώσεων (ΔΣΜΕΚ) εντόπισε το πρόβλημα της μη επαρκούς αξιολόγησης της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης τής διοικητικής δράσης, ενώ οι κατευθυντήριες γραμμές των διεθνών διοικητικών προτύπων και η νομοθεσία το προβλέπουν. Τα στάδια του σχεδιασμού ήταν τα ακόλουθα:
1) Μελέτη των σχετικών διεθνών προτύπων και ιδίως του Οδηγού τού Εθνικού Συντονιστικού Οργάνου Ελέγχου και Λογοδοσίας (ΕΣΟΕΛ) καθώς και των ευρημάτων και της εμπειρίας από προηγηθέντες ελέγχους τής ΓΔΔΕ.
2) Δημιουργία υλικού με κατάλληλο εκπαιδευτικό τρόπο ώστε να είναι εύκολα κατανοητό μέσω παραδειγμάτων μετά από διαδικασία συλλογής και επεξεργασίας δεδομένων και προσδιορισμός των θεματικών των 2 πρώτων ελέγχων επίδοσης και του ενδεδειγμένου τρόπου μετάδοσης των βέλτιστων πρακτικών μέσα από διαδικασία καταιγισμού ιδεών (brainstorming).
3) Προγραμματισμός ενεργειών υλοποίησης της καινοτομίας, για τον οποίο η ομάδα έλαβε υπόψη τις ανάγκες κατάρτισης και εμπέδωσης της μεθοδολογίας των ελέγχων επίδοσης. Πιο συγκεκριμένα, ο προγραμματισμός αποτελείται σε πρώτο χρόνο από τη διάδοση της τεχνογνωσίας με εκπαιδευτικά σεμινάρια προς τους ελεγκτές.
4) Ένταξη στο τρέχον ετήσιο πρόγραμμα ελέγχων των δυο πρώτων πιλοτικών ελέγχων και έγκρισή του από το αρμόδιο όργανο (Επιτροπή Συντονισμού Ελέγχων). Οι χρηματοοικονομικοί πόροι για τη φάση υλοποίησης υφίστανται αφού εντάσσονται στις δαπάνες για το ελεγκτικό έργο τής ΓΔΔΕ.
Στάδιο πειραματικής εφαρμογής
Η καινοτομία βρίσκεται από τον Μάρτιο του 2022 στο στάδιο της πειραματικής εφαρμογής, με την διενέργεια των 2 πρώτων πιλοτικών ελέγχων επίδοσης. Στο στάδιο αυτό προβλέπεται η σύνταξη σεναρίων με πιθανούς κινδύνους σε μορφή κατάλληλη για παρουσίαση σε εκπαιδευτικό σεμινάριο. Στη συνέχεια, η καινοτομία αναμένεται να τεθεί σε πλήρη εφαρμογή, καθώς στο πρόγραμμα του επόμενου έτους θα περιλαμβάνεται μεγαλύτερος αριθμός ελέγχων επίδοσης.
Συνεργασίες
Η συνεργασία κατά τα στάδια σχεδιασμού και πειραματικής εφαρμογής της καινοτομίας πραγματοποιήθηκε εσωτερικά στην ΓΔΔΕ.
Χρηματοδότηση και κόστος
Το κόστος για την ανάπτυξη της καινοτομίας υπολογίζεται με βάση τις ώρες που απασχολήθηκαν οι ανωτέρω υπάλληλοι και ανέρχεται περίπου στα 12.000 €, ενώ το ετήσιο κόστος για την υλοποίηση του προγράμματος των ελέγχων επίδοσης, με βάση την παραδοχή ότι θα απασχολούνται 10 υπάλληλοι για ένα μήνα με απαιτούμενες μετακινήσεις εκτός έδρας για τρεις υπαλλήλους, ανέρχεται περίπου στα 23.000 € και αποτελείται από το κόστος μισθοδοσίας και μετακινήσεων. Από τα τέλη του 2020 μέχρι και το στάδιο στο οποίο βρίσκεται σήμερα η καινοτομία, έχουν απασχοληθεί 3 υπάλληλοι για την ανάπτυξη προτύπων, 3 υπάλληλοι για την κατάρτιση κατευθύνσεων εφαρμογής και 4 υπάλληλοι για την πιλοτική δοκιμή τής καινοτομίας, συνολικά 5 υπάλληλοι σε χρονικό διάστημα δύο ετών, οι οποίοι παράλληλα απασχολούνταν και σε άλλα καθήκοντα.
Για την ανάπτυξη της καινοτομίας χρειάστηκε να αποκτηθούν επιπλέον γνώσεις αναφορικά με τις έννοιες Οικονομικότητα- Αποδοτικότητα- Αποτελεσματικότητα, και τη σύνδεσή τους με τη λειτουργία τής δημόσιας διοίκησης, οι οποίες και αναλύονται όσο το δυνατόν απλούστερα για να καταστεί το περιεχόμενό τους κατανοητό και προσιτό σε όλους. Η καινοτομία δεν μπορεί να προωθηθεί χωρίς στοιχειώδη γνώση αυτών των εννοιών, δεδομένου ότι οι καινοτόμες πρακτικές που προτείνονται και άπτονται του συνόλου τής λειτουργίας τής δημόσιας διοίκησης, τελούν σε αντιστοιχία με αυτές τις έννοιες.
Παράλληλα, η καινοτομία θα πρέπει να βρει γόνιμο έδαφος υποδοχής προκειμένου να τύχει αποδοχής από τους φορείς. Αυτό θα επιτευχθεί πρωτίστως μόνο αν οι φορείς πειστούν για την ύπαρξη του προβλήματος, δηλαδή την συνθετότητα των προκλήσεων και των αστοχιών ως προς τη βελτιστοποίηση των τριών Ε και ενημερωθούν για τις σχετικές αιτίες και παθογένειες. Επιπλέον θα πρέπει να ενθαρρυνθούν με λύσεις και καλές πρακτικές και την προστιθέμενη αξία που αυτές μπορούν να έχουν ως προς την χρηστή δημοσιονομική διαχείριση.
Εκτίμηση – περιγραφή για τις αναγκαίες συνθήκες επιτυχίας και βιωσιμότητας της καινοτομίαςΗ καινοτομία είναι συμβουλευτική και ελεγκτική, ενώ απαιτεί υψηλό βαθμό τεχνογνωσίας και οργάνωσης. Για το λόγο αυτό, απαιτείται συντονισμός και ηγετική πρωτοβουλία στο επίπεδο της Γενικής Διεύθυνσης και των ανώτερων ιεραρχικών κλιμακίων. Επιπλέον, απαιτείται συνεχής κατάρτιση των ελεγκτών των ΔΥΕΕ οι οποίοι θα εφαρμόσουν την καινοτομία και θα παρακολουθήσουν τη συμμόρφωση προς τις συστάσεις των ελέγχων.
Εμπειρίες, σκέψεις, διαπιστώσειςΗ υιοθέτηση μιας σύνθετης οργανωτικά και απαιτητικής σε γνώσεις και δεξιότητες καινοτομίας, απαιτούν προσήλωση και δέσμευση για σημαντικά μακρύ χρονικό διάστημα. Είναι απαραίτητη η δέσμευση καταρχήν στην κορυφή τής διοικητικής ιεραρχίας. Ακολούθως, με σφαιρική ενημέρωση, η προσήλωση αυτή πρέπει να γίνει κτήμα και των στελεχών που θα εφαρμόσουν την καινοτομία.Φορέας: Υπουργείο Οικονομικών/ Γενική Γραμματεία Δημοσιονομικής Πολιτικής/ Γενικό Λογιστήριο του Κράτους/ Ειδική Γραμματεία Δημοσιονομικών Ελέγχων/ Γενική Διεύθυνση Δημοσιονομικών Ελέγχων (ΓΔΔΕ)
Επίπεδο διακυβέρνησης: Εθνικό
Τομέας πολιτικής: Δημόσια Διακυβέρνηση
Πεδίο καινοτομίας: Σύστημα διάχυσης γνώσης για το δημόσιο τομέα
Έτος Σχεδιασμού Καινοτομίας: 2020
Τύπος Καινοτομίας: Χρήση καινοτόμων προσεγγίσεων και BI στη διαμόρφωση πολιτικής και έργων
Στάδιο Καινοτομίας: Πειραματική εφαρμογή
Ωφελούμενοι: Δημόσιες Οργανώσεις
Αριθμός ωφελουμένων: Υπάλληλοι Δήμου στον οποίο εφαρμόζεται πειραματικά η καινοτομία
Πηγές Χρηματοδότησης: Εθνικοί πόροι, προϋπολογισμός φορέα
URL: ΔΙΑΧΥΣΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ ΧΡΗΣΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ
Πόσο χρήσιμη βρίσκεις αυτήν την καινοτομία; Πάτησε για να βαθμολογήσεις! Μέση Βαθμολογία 5 / 5. Αριθμός ψήφων: 1 Καμία αξιολόγηση μέχρι στιγμής! Αξιολόγησε αυτήν την καινοτομία. Πες μας τη γνώση σου για τη συγκεκριμένη καλή πρακτική! Βοήθησέ μας να βελτιώσουμε αυτήν την δημοσίευση!