Τμήμα Καινοτομίας και Βέλτιστων Πρακτικών | 07 Ιουνίου 2024
Περιγραφή της Καινοτομίας
Η καινοτομία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κεφαλληνίας και Ιθάκης αφορά στην ανάπτυξη συστήματος γεωεντοπισμού και επαλήθευσης δεδομένων το οποίο περιλαμβάνει:
1. Σύστημα γεωγραφικών πληροφοριών (ΣΓΠ), ανοικτού ή κλειστού κώδικα,
2. Χρήση γεωχωρικών και αρχαιοχωρικών δεδομένων,
3. Χρήση πολυγώνων (περίγραμμα των προς αδειοδότηση ή αδειοδοτημένων από την υπηρεσία ακινήτων, τα οποία απεικονίζονται στο σύστημα με μορφή πολυγώνων),
4. Δημιουργία πίνακα περιγραφικών δεδομένων, που συνδέεται με τα παραπάνω.
Η όλη διαδικασία αρχαιολογικού ελέγχου που γίνονταν (πέρα από το πεδίο) στο πλαίσιο αντιπαραβολής χαρτών και δεδομένων σε πλήθος μέσων (Σχέδιο μηχανικού – Φύλλο ΓΥΣ – Τοπογραφικό σχέδιο – ΦΕΚ ζωνών προστασίας – συμβατικά Σχέδια απεικόνισης ακινήτων όπου έχουν βρεθεί αρχαιότητες – βιβλιογραφία όπου χάρτες με δεδομένα ερευνών επιφανείας ή συστηματικών ερευνών, google earth ή κτηματολόγιο), τώρα λαμβάνει χώρα στην πλατφόρμα του ΣΓΠ. Στην ανάπτυξη της καινοτομίας συμμετέχουν ο Προϊστάμενος Υπηρεσίας, η προϊσταμένη Τμήματος Προϊστορικών και Αρχαιοτήτων και Μουσείων, και η ομάδα του καθ. Γεωπληροφορικής κ. Ανδρέα Τσάτσαρη. Με την εφαρμογή της καινοτομίας επιτυγχάνονται: Αυτοματισμός, μετρησιμότητα , εγκυρότητα ελέγχου, χωρικοί συσχετισμοί, εκτίμηση κινδύνου, λήψη αποφάσεων, μείωση χρόνου απόκρισης, επιστημονική αξιοποίηση των δεδομένων πεδίου, καθώς και μακροπρόθεσμες μελέτες (π.χ. ένταση της οικοδομησιμότητας και επιπτώσεις).
Καθώς η οικονομική ανάπτυξη και η αρχαιολογική έρευνα και προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς είναι στοιχεία αλληλένδετα, η δυνατότητα άμεσης απόκρισης, η λήψη αποφάσεων στη βάση μετρήσιμων δεδομένων, η δυνατότητα εκτίμησης κινδύνων ή δημιουργίας προβολών, καθιστούν την χρήση των μέσων αυτών πολλαπλά χρήσιμη. Η Αρχαιολογική Υπηρεσία, επιφορτισμένη εκτός των άλλων με την μελέτη και δημοσίευση των μνημείων μπορεί να χρησιμοποιήσει την γεωχωρική τεχνολογία ως μέσο καταχώρισης αποτελεσμάτων, αξιοποιώντας συστηματικά τις αυτοψίες, αλλά και την παρακολούθηση εκσκαφών θεμελίων., αξιοποιώντας συστηματικά τις αυτοψίες, αλλά και τις εκσκαφές. Καταχωρίζοντας συστηματικά δεδομένα, και με τη χρήση εργαλείων χωρικής ανάλυσης είναι δυνατή η εκτίμηση κινδύνων, (υδρολογικό δίκτυο, εγγύτητα σε δάση, σε χρήσεις γης που εγκυμονούν κινδύνους, σεισμικά ρήγματα, κλιματικά δεδομένα), που καθιστά εφικτό τον εντοπισμό του προβλήματος, αλλά και οι παρεχόμενες δυνατότητες διαχείρισής του. Καθίσταται, επομένως, δυνατή η συνολική και προοπτική εκτίμηση των πραγμάτων. Η εξέλιξη της οικοδομικής δραστηριότητας σε σχέση με τα μνημεία είναι μία διάσταση. Με μία ματιά διαπιστώνεται η υπεροικοδόμηση του νησιωτικού χώρου. Τα δεδομένα αυτά βοηθούν στην λήψη αποφάσεων όσον αφορά στις εισηγήσεις στο Αρχαιολογικό Συμβούλιο, σε κηρύξεις αρχαιολογικών χώρων, το εύρος αυτών, τους όρους ενδεχομένων δόμησης ή την απαγόρευση αυτής.
Τρόπος λειτουργίας καινοτομίας
Μετά την προαπαιτούμενη ψηφιοποίηση και γεωαναφορά των δεδομένων, τη δημιουργία κατάλληλων συνόλων και την υποβολή από τους ενδιαφερομένους των ορίων του έργου ή του προς οικοδόμηση ακινήτου σε ψηφιακή μορφή .dxf ή .shp., τα αρχεία αυτά (.dxf ή .shp.) εισάγονται στο σύστημα, εντάσσονται στο χώρο και συσχετίζονται με τα υπόλοιπα γεωχωρικά, αρχαιοχωρικά και περιγραφικά δεδομένα.
Λόγοι ανάπτυξης της Καινοτομίας
Βασικοί λόγοι ανάπτυξης της καινοτομίας είναι:
1) H βελτίωση της εξυπηρέτησης του πολίτη με τη δυνατότητα άμεσης απόκρισης.
2) Η χρήση της γεωχωρικής τεχνολογίας ως μέσο καταχώρισης αποτελεσμάτων, εκτίμησης κινδύνων και λήψης αποφάσεων στη βάση μετρήσιμων δεδομένων, αξιοποιώντας συστηματικά τις αυτοψίες, αλλά και τις εκσκαφές.
3) Η εξοικονόμηση χρόνου και πόρων που προκύπτει από την απλοποίηση των διαδικασιών.
Στόχοι της Καινοτομίας
Βασικοί στόχοι της καινοτομίας είναι:
1) Η ελαχιστοποίηση (μείωση σχεδόν κατά 100%) του ανθρώπινου λάθους κατά την καταγραφή των δεδομένων και η εγκυρότητα του διοικητικού ελέγχου.
2) Η μείωση του χρόνου απόκρισης και λήψης αποφάσεων, όσον αφορά στην αντιμετώπιση του κάθε αιτήματος – ζητήματος.
3) Η επιστημονική αξιοποίηση των δεδομένων πεδίου (αυτοψίες σε ιδιωτικά ακίνητα, παρακολούθηση εκσκαφών θεμελίων κλπ) και δημιουργία χαρτών διασποράς αρχαιοτήτων, πολλαπλά ωφέλιμων τόσο επιστημονικά (διενέργεια ανασκαφών - άλλης μορφής αρχαιολογικών ερευνών) όσο και διοικητικά (οριοθετήσεων αρχαιολογικών χώρων - ζωνών προστασίας).
4) Η δημιουργία χαρτών κινδύνου, η προληπτική δράση έναντι της καλπάζουσας ανοικοδόμησης του αγροτικού χώρου σε συνάρτηση προς την προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Αποτελέσματα της καινοτομίας
Τα βασικότερα αποτελέσματα που έχουν προκύψει από την εφαρμογή της καινοτομίας είναι τα ακόλουθα:
1) Μείωση της πιθανότητας λάθους κατά 100% καθώς γίνονται ακριβείς χωροθετήσεις βάσει συντεταγμένων, εκτίμηση αποστάσεων, υπάρχουν ζώνες επιρροής, ενώ η εκτίμηση για κλίσεις, εγγύτητα ή συμπερίληψη σε μνημεία, αρχαιολογικούς χώρους ή ζώνες προστασίας γίνεται με αυτοματισμό.
2) Αύξηση της αποδοτικότητας και μείωση του χρόνου απόκρισης σε αιτήματα, καθόσον πλέον μόνο ένα αρχείο αρκεί να εισαχθεί, προκειμένου να προχωρήσει η διαδικασία ελέγχου και εκτίμησης των δεδομένων, τη στιγμή που βάσει της προηγούμενης κατάστασης απαιτουνταν: έλεγχος φακέλου, αντιπαραβολή χάρτη ΓΥΣ με χάρτη μηχανικού ως προς τα χωρικά δεδομένα του ακινήτου σχεδιασμός με το χέρι του ακινήτου σε αντίγραφο του χάρτη ΓΥΣ, έλεγχος φακέλων όμορων ακινήτων (Αναφορών εκσκαφών, αναφορών σε Αρχαιολογικό Δελτίο κλπ), μέτρηση αποστάσεων με κλιμακόμετρο, εκτίμηση υπάρχουσας κατάστασης με την αναζήτηση δεδομένων σε Google Earth ή Κτηματολόγιο. Πλέον όλα είναι σε μία πλατφόρμα με δυνατότητα αντιπαραβολών, μετρήσεων, ανάλυσης ακόμη και εμπλουτισμού (σε μεταγενέστερη φάση).
3) Ακρίβεια στοιχείων στις εισηγήσεις προς τα Συμβούλια, εγκυρότητα δεδομένων για την έκδοση Διοικητικών Πράξεων. Έλεγχος αξιοπιστίας υποβαλλομένων στοιχείων. Δυνατότητα δημιουργίας δευτερογενών δεδομένων, χρήση εργαλείων χωρικής ανάλυσης και στατιστικής προκειμένου για την εκτίμηση κινδύνων σε σχέση με τις αρχαιότητες, πρόγνωση κινδύνων (π.χ. πρόβλεψη επέκτασης οικοδομήσιμου χώρου).
Στάδιο σχεδιασμού
Το πρόβλημα που αντιμετώπιζε ο φορέας ήταν οι αυξανόμενες εισροές σε σχέση με το ελάχιστο προσωπικό, και η αναγκαιότητα ανταπόκρισης σε εύλογους χρόνους. Η διαδικασία μέχρι την έκδοση διοικητικής απόφασης αδειοδότησης ή τη σύνταξη εισήγησης προς το Αρχαιολογικό Συμβούλιο περιλαμβάνει 3 στάδια: Επεξεργασία/έλεγχος, αυτοψία, υπηρεσιακή ενέργεια. Το πρόβλημα έγκειται για την Υπηρεσία στο πρώτο στάδιο της επεξεργασίας και ελέγχου των αιτημάτων, που υπήρχε η ανάγκη απλοποίησης της διαδικασίας και η διαχείριση της πληροφορίας σε εύλογο χρόνο καθώς απαιτούνταν συνολική και ευέλικτη διαχείριση δεδομένων, μετρήσιμα και οπτικοποιημένα δεδομένα και αποτελέσματα, καθώς και παραγωγή δευτερογενών δεδομένων. Στην ομάδα σχεδιασμού της καινοτομίας συμμετείχε ο Προϊστάμενος της Υπηρεσίας Δρ Αρχαιολόγος, Καθηγητής Γεωπληροφορικής του ΠΑΔΑ με τους συνεργάτες του, η Προϊσταμένη του Τμήματος Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και Μουσείων, καθώς και οι Αρχαιολόγοι της Υπηρεσίας. Η αρχιτεκτονική των Συστημάτων Γεωχωρικών Πληροφοριών κρίθηκε ως η βέλτιστη επιλογή και ο σχεδιασμός ακολούθησε τη λογική του σχεδιασμού μιας Βάσης Γεωχωρικών/Αρχαιο-χωρικών Δεδομένων. Το ΠΑΔΑ επιφορτίστηκε με τις γεωαναφορές και την τυποποίηση – εγκυρότητα της διαδικασίας. Η ολιγομελής ομάδα εργάστηκε για την ανάπτυξη του συστήματος παράλληλα προς την άσκηση και των υπολοίπων καθηκόντων της, με συνειδητοποίηση της πολλαπλά ωφέλιμης χρήσης των τεχνολογιών αιχμής (διευκόλυνση καθημερινότητας - επιστημονική αντιμετώπιση και έρευνα - ψηφιοποίηση έργου και διαδικασιών)
Στάδιο πειραματικής εφαρμογής
Το στάδιο της πειραματικής εφαρμογής περιλαμβάνει:
1.Δημιουργία υποβάθρων (ενιαίο υπόβαθρο χαρτών ΓΥΣ)
2. Τυποποίηση πληροφορίας (αποστολή Dxf αρχείων από μηχανικούς και σύνδεση χωρικών χαρακτηριστικών με περιγραφικά, πινακοποιημένα δεδομένα)
3.Αποστολή από μηχανικούς αρχείου dxf βάσει συγκεκριμένων οδηγιών
4. Εισαγωγή στο σύστημα του .dxf αρχείου και μετατροπή σε γεωγραφικά αρχεία .shp
5. Απεικόνισή τους στο ΣΓΠ επί γεωαναφερμένου φύλλου χάρτου ΓΥΣ
6. Συσχετισμός και μετρήσεις αποστάσεων προς μεμονωμένα μνημεία, Αρχαιολογικούς Χώρους ή Ζώνες Προστασίας
7. Συσχετισμός με οικόπεδα όπου κατά το παρελθόν έχουν εντοπισθεί αρχαιότητες
8. Συμπλήρωση πίνακα περιγραφικών χαρακτηριστικών.
Με την ολοκλήρωση του σταδίου ακολούθησε η προβλεπόμενη διαδικασία έκδοσης διοικητικής πράξης.
Στάδιο εφαρμογής
Κατά το στάδιο αυτό έχουν καταχωρηθεί και διασυνδεθεί όλα τα μέχρι σήμερα δεδομένα, γεωχωρικά, αρχαιοχωρικά και περιγραφικά και έχει ξεκινήσει η χρήση της εφαρμογής. Τη λειτουργία της παρακολουθεί η ομάδα εργασίας που συμμετείχε στον σχεδιασμό της, ενώ ο χειρισμός γίνεται από τους αρχαιολόγους της Υπηρεσίας. Η αξιολόγηση της αφορά στον κύριο εργασιακό φόρτο, στη βελτίωση των χρόνων ελέγχου και απόκρισης στα επιμέρους αιτήματα, αποβλέπει δε μελλοντικά σε εκτίμηση κινδύνων και προληπτική δράση. Ο κύριος δείκτης αξιολόγησης αφορά στην ολοκλήρωση του α΄ σταδίου της διοικητικής διαδικασίας και υπολογίζεται σε υποθέσεις ανά αρχαιολόγο. Αυτό βέβαια υπό προϋποθέσεις καθόσον πρόκειται για ποιοτική διαφοροποίηση του τρόπου εργασίας και αποβλέπει όχι μόνο στην ταχύτητα, αλλά και στην εγκυρότητα του αποτελέσματος, καθώς και στην συμπλήρωση των επιστημονικών δεδομένων.
Στάδιο διάδοσης
Η καινοτομία διαδίδεται στο εσωτερικό του φορέα με παρουσιάσεις και ενημερωτικά– υπηρεσιακά σημειώματα, και στο εξωτερικό του φορέα με έντυπο υλικό (φυλλάδιο κλπ.), μέσω της ιστοσελίδας του φορέα, με δραστηριότητες του Γραφείου Τύπου καθώς και τη χρήση μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Συνεργασίες
Η συνεργασία με το Παν/μιο Δυτικής Αττικής συνέβαλε στην εγκυρότητα της όλης διαδικασίας - ψηφιακής εφαρμογής. Προσδιορίστηκε από κοινού και σύμφωνα με τα ισχύοντα δεδομένα και τις ανάγκες ο τύπος των αρχείων που πρέπει να ζητά η Υπηρεσία από τους αιτούντες, φυσικά ή νομικά πρόσωπα, αποτυπώθηκαν με τη χρήση γεωχωρικών δεδομένων οι χάρτες ΓΥΣ της Υπηρεσίας με παράλληλη ψηφιοποίηση της γραπτής πληροφορίας που ήταν επ' αυτών σχεδιασμένη. Από πλευράς του Παν/μιου ελέγχθηκε η ψηφιοποίηση των εγχάρτων δεδομένων και οι γεωαναφορές, ενώ η γραμματεία της Υπηρεσίας ήλεγχε αν ο τύπος του αρχείου που υποβαλλόταν ήταν όπως είχε ζητηθεί με σχετική οδηγία προς τους μηχανικούς. Τροποποιήθηκε το φύλλο excel στο οποίο καταχωρείται η περιγραφική πληροφορία ούτως ώστε να είναι εφικτή η διασύνδεση με τα γεωχωρικά χαρακτηριστικά (features), ενώ προσδιορίστηκαν για λόγους φιλικότητας της εφαρμογής προς τον χρήστη τα βήματα που πρέπει να γίνονται προς καταχώριση των νέων δεδομένων.
Χρηματοδότηση και κόστος
Για την ανάπτυξη της καινοτομίας δεν απαιτήθηκε χρηματοδότηση, καθώς αξιοποιήθηκαν υπάρχοντα ψηφιακά μέσα και η τεχνολογία GIS ανοιχτού κώδικα. Στο στάδιο ανάπτυξης της καινοτομίας συμμετείχαν όλοι οι αρχαιολόγοι (6) περιλαμβανομένων των Προϊσταμένων Δ/νσης και Τμήματος.
Προκλήσεις και τρόποι αντιμετώπισης κατά το σχεδιασμό, δοκιμή και υλοποίηση
Τα προβλήματα οφείλονται κυρίως στην έλλειψη χρόνου- καθώς η ανάπτυξη της καινοτομίας πραγματοποιήθηκε παράλληλα προς τα υπόλοιπα καθήκοντα- η οποία αντιμετωπίστηκε με την κατάλληλη οργάνωση και προγραμματισμό.
Εκτίμηση – περιγραφή για τις αναγκαίες συνθήκες επιτυχίας και βιωσιμότητας της καινοτομίας
Τήρηση της τυποποίησης, επιμόρφωση του προσωπικό στα ΣΓΠ και αξιοποίηση των δυνατοτήτων που παρέχουν. Παρακίνηση από πλευράς προϊσταμένου/ων, προβολή των πλεονεκτημάτων σε σχέση με την υφιστάμενη κατάσταση.
Εμπειρίες, σκέψεις, διαπιστώσεις
Η ανάπτυξη και εφαρμογή καινοτομίας και δη ψηφιακής στο Δημόσιο προϋποθέτει ανθρώπινο δυναμικό με ψηφιακές γνώσεις και ευέλικτη σκέψη, δεκτικό στην εφαρμογή νέων μέσων. Η διευκόλυνση και η ποιοτική αναβάθμιση της εργασίας δημιουργεί πολλαπλά οφέλη και προς τον πολίτη.
Τίτλος Φορέα: Εφορεία Αρχαιοτήτων Κεφαλληνίας και Ιθάκης
Επίπεδο διακυβέρνησης: Τοπικό
Τομέας πολιτικής: Δημόσια διακυβέρνηση, Οικονομία και ανάπτυξη, Πολιτισμός και αθλητισμός, Περιβάλλον και κλιματική αλλαγή
Πεδίο καινοτομίας: Ψηφιακός Μετασχηματισμός
Έτος σχεδιασμού καινοτομίας: 2023
Τύπος Καινοτομίας: Σχεδιασμός και παροχή υπηρεσιών
Στάδιο Καινοτομίας: Εφαρμογή
Ωφελούμενοι: Γενικός Πληθυσμός (όλες οι κατηγορίες πολιτών του επιπέδου εφαρμογής της καινοτομίας), Δημόσιοι υπάλληλοι, Δημόσιες οργανώσεις, Επιχειρήσεις
Αποτελέσματα (αρ. ωφελ.): 2023: 7 αρχαιολόγοι που χειρίζονται τις υποθέσεις και οι μηχανικοί και ιδιώτες που υποβάλλουν αιτήσεις
Πηγές χρηματοδότησης: Δεν απαιτήθηκε χρηματοδότηση
URL: innovat_efakef_gr
Πόσο χρήσιμη βρίσκεις αυτήν την καινοτομία; Πάτησε για να βαθμολογήσεις! Μέση Βαθμολογία 5 / 5. Αριθμός ψήφων: 22 Καμία αξιολόγηση μέχρι στιγμής! Αξιολόγησε αυτήν την καινοτομία. Πες μας τη γνώση σου για τη συγκεκριμένη καλή πρακτική! Βοήθησέ μας να βελτιώσουμε αυτήν την δημοσίευση!