Περιγραφή της Καινοτομίας

Η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης ανέπτυξε την ηλεκτρονική υπηρεσία καταλόγου «Αποθετήριο Ανοιχτών Δεδομένων» https://data.apdkritis.gov.gr/ . Η ανάπτυξη του Αποθετηρίου Ανοιχτών Δεδομένων αποτελούσε πάγιο αίτημα των χρηστών της πλατφόρμας, η οποία αποτελεί καινοτομία γιατί είναι η πρώτη, που προφέρει σημαντικό ποσοστό συνόλων δεδομένων μέσω API, οργανώνει και αναπαριστά τα ανοιχτά μηχαναγνώσιμα δεδομένα παρέχοντας οφέλη στους χρήστες (δημόσιοι υπάλληλοι, πολίτες, επιχειρήσεις) διότι:

1. Aντιμετωπίζει ολιστικά την διαχείριση των δεδομένων αυξάνοντας την διαθεσιμότητά τους σε πολίτες χωρίς διοικητικό κόστος.

2. Αυξάνεται η διαφάνεια των διαδικασιών, καθώς τα δεδομένα στις οποίες βασίζονται είναι διαθέσιμα στους ενδιαφερόμενους.

3. Παρέχει δυνατότητα παραγωγής εφαρμογών από τρίτους χωρίς επανεισαγωγή δεδομένων.

Η πλατφόρμα σχεδιάστηκε σύμφωνα με τα διεθνή επιστημονικά πρότυπα και είναι η πρώτη, που προφέρει σημαντικό ποσοστό συνόλων δεδομένων μέσω API, όπως των χρονοσειρών των μετεωρολογικών δεδομένων που επικαιροποιούνται κάθε 20 λεπτά από το Αστεροσκοπείο Αθηνών στο site: https://meteo.gr/crete.

Τρόπος λειτουργίας καινοτομίας:

Για κάθε σύνολο δεδομένων παρέχονται μεταδεδομένα κατά DCAT στις μορφές JSON και RDF. Η καινοτομία έγκειται στη δυνατότητα πρόσβασης στους πόρους των συνόλων δεδομένων μέσω διαδικτυακής υπηρεσίας (Dataset REST API), με τη χρήση ισχυρών επερωτήσεων, και επιστροφής των αποτελεσμάτων σε XML ή JSON μορφή για την ανάπτυξη διαδικτυακών εφαρμογών (web application) από τους πολίτες ή τις επιχειρήσεις, χωρίς κάθε φορά να απαιτείται η επανεισαγωγή των δεδομένων, καθώς κάθε φορά που ενημερώνονται, ενημερώνονται αυτόματα και οι εφαρμογές.

Η καινοτομία σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε από τη Διεύθυνση Πληροφορικής και Επικοινωνιών/Τμήμα Σχεδιασμού Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών για τον Πολίτη της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης σε συνεργασία με ιδιωτική εταιρεία λογισμικού. Το επόμενο χρονικό διάστημα προγραμματίζεται η μετεξέλιξή του σε Σημασιολογικό Αποθετήριο Ανοιχτών Δεδομένων ενσωματώνοντας τεχνολογίες Link Open Data.

Λόγοι ανάπτυξης της Καινοτομίας

Βασικοί λόγοι ανάπτυξης της καινοτομίας ήταν:

1) Η ανάγκη για συμμόρφωση με τη νομοθεσία για την ψηφιακή διακυβέρνηση (N.4727/2020 (ΦΕΚ 184/ Α΄) «Ψηφιακή Διακυβέρνηση- ενσωμάτωση στην Ελληνική Νομοθεσία της Οδηγίας (ΕΕ) 2016/2102 και της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1024) Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες (Ενσωμάτωση στο Ελληνικό Δίκαιο της Οδηγίας (ΕΕ) 2018/1972) και άλλες διατάξεις».

2) Η ανάγκη για προσαρμογή στις πλέον σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις για τα ανοιχτά δεδομένα, καθώς η πλατφόρμα δίνει τη δυνατότητα πρόσβασης στους πόρους των συνόλων δεδομένων μέσω της διαδικτυακής υπηρεσίας (Dataset REST API) με τη χρήση ισχυρών επερωτήσεων και επιστροφής των αποτελεσμάτων σε XML ή JSON μορφή για την ανάπτυξη διαδικτυακών εφαρμογών (web applications).

3) Η ανάγκη για τη δημιουργία εφαρμογών από τρίτους χωρίς κάθε φορά να απαιτείται η επανεισαγωγή των δεδομένων, καθώς κάθε φορά που ενημερώνονται τα δεδομένα αυτόματα ενημερώνονται και οι εφαρμογές. Έτσι ικανοποιήθηκε το αίτημα των χρηστών της πλατφόρμας (CKAN) που αποτελούσε αποθετήριο ανοιχτών δεδομένων με δυνατότητα μόνο κατεβάσματος (download) αρχείων, για δυνατότητα πρόσβασης στους πόρους των συνόλων δεδομένων μέσω διαδικτυακής υπηρεσίας.

Στόχοι της Καινοτομίας

Στόχοι της καινοτομίας είναι:

1. Η αύξηση της παροχής ανοιχτών συνόλων δεδομένων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης μέσω Διαδικτυακής Υπηρεσίας (Dataset REST API) από ένα μοναδικό σημείο.

2. Η αύξηση των φορέων που χρησιμοποιούν τα ανοιχτά δεδομένα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης.

3. Η αύξηση των ηλεκτρονικών υπηρεσιών που δημιουργούνται από την παροχή μηχαναγνώσιμων συνόλων δεδομένων.

4. Η παροχή μεταδεδομένων κατά DCAT για το 100% των συνόλων δεδομένων.

5. Η αύξηση των θεματικών πεδίων που ενσωματώνονται στην πλατφόρμα «Γεωπύλη της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης» https://geoportal.apdkritis.gov.gr/.

6. Η μείωση του χρόνου εξυπηρέτησης όσον αφορά την πρόσβαση στα ανοιχτά δεδομένα του φορέα με τρόπο φιλικό προς τον τελικό χρήστη και σε ελάχιστο χρόνο.

7. Η εξοικονόμηση ανθρωποωρών λόγω μείωσης χρόνου εξυπηρέτησης πολιτών λόγω μη προσέλευσης στον φορέα και η εξάλειψη χρήσης πόρων, όπως φωτοαντιγραφικών μηχανημάτων, εκτυπωτών κ.λπ.

8. Η βελτίωση της διαφάνειας και των διοικητικών διαδικασιών στη λήψη αποφάσεων.

Αποτελέσματα της καινοτομίας

Τα σημαντικότερα αποτελέσματα από την υλοποίηση της καινοτομίας είναι:

1) Μέχρι το Μάρτιο του 2023 υπάρχει δυνατότητα πρόσβασης σε 211 σύνολα δεδομένων, εκ των οποίων το 48% παρέχεται μέσω API, και 591 πόρους.

2) Η αύξηση της χρήσης των ανοιχτών δεδομένων από άλλους φορείς περίπου κατά 15%.

3) Η σημαντική εξοικονόμηση και η μείωση απαιτούμενων πόρων σε ποσοστό που προσεγγίζει το 100%.

4) Ο μηδενισμός του χρόνου που απαιτείται για την πρόσβαση του χρήστη στα ανοιχτά δεδομένα του φορέα.

5) Η αξιοποίηση του Αποθετηρίου για τη δημιουργία αρκετών εφαρμογών με χαρακτηριστικό παράδειγμα το Μετεωρολογικό και Υδρολογικό Παρατηρητήριο Κρήτης (https://meteo.gr/crete/ ), που αποτελεί μια πιλοτική πρωτοβουλία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr με σκοπό την πληρέστερη καταγραφή των μετεωρολογικών και υδρολογικών συνθηκών του νησιού.

6) Η διασφάλιση διαφάνειας σχεδόν στο 100% των διαδικασιών λήψης αποφάσεων, καθώς τα δεδομένα πάνω στα οποία βασίζονται είναι διαθέσιμα σε κάθε ενδιαφερόμενο.

Στάδιο σχεδιασμού

Η πρωτοβουλία για την καινοτομία προέρχεται από τη Διεύθυνση Πληροφορικής και Επικοινωνιών, ενώ η δημιουργία και λειτουργία της από το Τμήμα Σχεδιασμού Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών για τον Πολίτη. Τα στελέχη της Δ/νσης Πληροφορικής & Επικοινωνιών αξιοποίησαν πλήρως την πολύχρονη εμπειρία της Δ/νσης από τη συμμετοχή σε πολλά Ευρωπαϊκά Προγράμματα και συγχρηματοδοτούμενα έργα, όπως το MED-Strategic HOMER κ.ά.

Κατά το σχεδιασμό καταγράφηκαν και οργανώθηκαν όλα τα διαφορετικά σύνολα δεδομένων προκειμένου να εισαχθούν στην πλατφόρμα και στη συνέχεια να δημιουργηθούν οι αντίστοιχες υπηρεσίες (services). Αξίζει να σημειωθεί ότι τα δεδομένα των θεματικών επιπέδων παρέχονται προς χρήση μέσω του DKAN Datastore REST API και ESRI REST API με άδεια χρήσης Creative Commons Attribution License (cc-by). Η πλατφόρμα σχεδιάστηκε σύμφωνα με τα διεθνή επιστημονικά πρότυπα που αφορούν τα ανοιχτά δεδομένα και τη διάθεσή τους προς το κοινό. Κατά τη διάρκεια του σχεδιασμού σχεδιάστηκε εκπαίδευση των εσωτερικών χρηστών, δηλαδή των υπαλλήλων της αρμόδιας Διεύθυνσης του φορέα.

Στάδιο εφαρμογής

Η λειτουργία της καινοτομίας παρακολουθείται από τη Δ/νση Πληροφορικής και Επικοινωνιών και συγκεκριμένα από το Τμήμα Σχεδιασμού Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών για τον Πολίτη. Για την υποστήριξη της εφαρμογής έχει πραγματοποιηθεί εκπαίδευση των εσωτερικών χρηστών. Η καινοτομία αξιολογείται με ποσοτικούς και ποιοτικούς δείκτες, όπως ο αριθμός αναρτημένων συνόλων δεδομένων και το % παροχής συνόλων δεδομένων μέσω API.

Στάδιο διάδοσης

Η καινοτομία, πέρα από την προσπέλαση των χρηστών, γίνεται γνωστή στο φορέα με την γνωστοποίηση των εφαρμογών που έχουν αναπτυχθεί, των αιτημάτων για διευκρινίσεις για σύνολα δεδομένων μέσω ενημερωτικών σημειωμάτων και παρουσιάσεων. Στο εξωτερικό του φορέα η λειτουργία του Αποθετηρίου διαδίδεται μέσα από την ιστοσελίδα του φορέα καθώς και τη συμμετοχή σε συνέδρια και ημερίδες.

Συνεργασίες

Η συνεργασία με την ιδιωτική εταιρεία λογισμικού αφορούσε σε παραμετροποιήσεις που έπρεπε να γίνουν στον εξυπηρετητή που φιλοξένει την πλατφόρμα.

Χρηματοδότηση και κόστος

Το κόστος ανάπτυξης της καινοτομίας ανήλθε στο ποσό των 3.000 ευρώ και χρηματοδοτήθηκε από τον προϋπολογισμό του φορέα, ενώ το ετήσιο κόστος για την λειτουργία της ανέρχεται στα 2.000 ευρώ.

Ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη υλοποιήθηκε από δύο υπαλλήλους ΠΕ Πληροφορικής του Τμήματος Σχεδιασμού Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών για τον Πολίτη της Διεύθυνσης Πληροφορικής και Επικοινωνιών για τρεις μήνες. Για τη συντήρηση της καινοτομίας απασχολούνται κυρίως δύο υπάλληλοι ΠΕ Πληροφορικής του Τμήματος Σχεδιασμού Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών για τον Πολίτη της Διεύθυνσης Πληροφορικής και Επικοινωνιών σε ποσοστό περίπου 20% του ημερήσιου φόρτου σε στενή συνεργασία με τα λοιπά στελέχη της Δ/νσης Πληροφορικής και Επικοινωνιών, καθώς και τα αρμόδια στελέχη άλλων Υπηρεσιών του φορέα.

Προκλήσεις και τρόποι αντιμετώπισης κατά το σχεδιασμό, δοκιμή και υλοποίηση

Το κυριότερο πρόβλημα αφορούσε στην έλλειψη δεξιοτήτων του προσωπικού του φορέα στη χρήση της πλατφόρμας ανάρτησης των ανοιχτών δεδομένων, που αντιμετωπίστηκε με την εκπαίδευση του προσωπικού που παράγει και χρησιμοποιεί ανοιχτά δεδομένα, καθώς και με συναντήσεις ενημέρωσης και γνωριμίας για την πλατφόρμα. Ακόμα, επιχειρήθηκε να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της έλλειψης πληροφόρησης του κοινού για την πλατφόρμα με παρουσιάσεις σε ημερίδες και δια μέσω της διαδικτυακής πύλης του φορέα με τις αντίστοιχες ανακοινώσεις, ώστε οι ενδιαφερόμενοι να πληροφορηθούν για την ικανοποίηση του αιτήματός τους για τη δημιουργία της.

Εκτίμηση – περιγραφή για τις αναγκαίες συνθήκες επιτυχίας και βιωσιμότητας της καινοτομίας

Βασικές προϋποθέσεις για την βιωσιμότητα της καινοτομίας είναι:

α) Η διαρκής προσθήκη νέων συνόλων δεδομένων, που καλύπτουν τόσο τις ανάγκες των υπηρεσιών του φορέα, όσο και των πολιτών και επιχειρήσεων που θα ωφελούνται από αυτές, ώστε να διατηρείται ενεργό το ενδιαφέρον τους.

β) Η συνεχής προσαρμογή στις τεχνολογικές εξελίξεις.

Εμπειρίες, σκέψεις, διαπιστώσεις

Από τη λειτουργία της υπηρεσίας καταλόγου και των εκπαιδεύσεων των υπαλλήλων δημιουργήθηκε κρίσιμος αριθμός καταρτισμένων υπαλλήλων του φορέα για τη διαχείριση ανοιχτών δεδομένων, σύμφωνα με τις νέες ανάγκες. Η πλατφόρμα έχει αξιοποιηθεί και από άλλους φορείς, όπως το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, η Περιφέρεια Κρήτης κ.ά. Η καινοτομία μπορεί να διαδοθεί στο σύνολο των φορέων της δημόσιας διοίκησης συμβάλλοντας ιδιαίτερα στην προώθηση της ψηφιακής διακυβέρνησης μέσα από την διαθεσιμότητα δεδομένων στο σύνολο των πολιτών. Επίσης, η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης ήταν ο πρώτος δημόσιος φορέας που επελέγη από το ΥΠΕΣ ως φορέας best practice για την χώρα επί σειρά ετών και τα δεδομένα της (που συνεχώς εμπλουτίζονται και αξιοποιούνται) δημοσιεύθηκαν στο European Data Portal το 2016, 2017 και 2018. European Data Portal https://data.europa.eu/en/impact-studies/open-data-maturity Σύνδεσμοι ετήσιων αναλυτικών εκθέσεων για την Ελλάδα για τα έτη 2018, 2017 και 2016: 1. https://data.europa.eu/sites/default/files/country-factsheet_greece_2018.pdf 2. https://data.europa.eu/sites/default/files/country-factsheet_greece_2017.pdf 3. https://data.europa.eu/sites/default/files/country-factsheet_greece.pdf

Φορέας: Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης

Επίπεδο διακυβέρνησης: Περιφερειακό

Τομέας πολιτικής: Δημόσια Διακυβέρνηση

Πεδίο καινοτομίας: Ψηφιακός μετασχηματισμός

Έτος σχεδιασμού καινοτομίας: 2021

Στάδιο καινοτομίας: Διάδοση

Τύπος Καινοτομίας: Σχεδιασμός και παροχή υπηρεσιών

Ωφελούμενοι: Γενικός Πληθυσμός (όλες οι κατηγορίες πολιτών του επιπέδου εφαρμογής της καινοτομίας), Δημόσιοι υπάλληλοι, Δημόσιες οργανώσεις, Επιχειρήσεις, Εκπαιδευτικά ιδρύματα / Πανεπιστήμια, Ειδικές κατηγορίες: Σπουδαστές

Αποτελέσματα (αρ. ωφελ.): Για την περίοδο 31/10/2022 έως 31/12/2022 προσπέλασαν το Αποθετήριο 28.202 χρήστες.

Πηγές Χρηματοδότησης: Από τον προϋπολογισμό του φορέα


  URL: https://data.apdkritis.gov.gr/

Πόσο χρήσιμη βρίσκεις αυτήν την καινοτομία;

Πάτησε για να βαθμολογήσεις!

Μέση Βαθμολογία 5 / 5. Αριθμός ψήφων: 11

Καμία αξιολόγηση μέχρι στιγμής! Αξιολόγησε αυτήν την καινοτομία.

Πες μας τη γνώση σου για τη συγκεκριμένη καλή πρακτική!

Βοήθησέ μας να βελτιώσουμε αυτήν την δημοσίευση!