Περιγραφή της Καινοτομίας
Η Δημοτική Aρχή του Δήμου Αλμωπίας ξεκίνησε το 2019 τον σχεδιασμό για την εφαρμογή του ολοκληρωμένου προγράμματος προστασίας του περιβάλλοντος που εστιάζει στη διαχείριση των κενών συσκευασιών φυτοφαρμάκων, δίνοντας λύση σε ένα χρόνιο και επικίνδυνο φαινόμενο στοχεύοντας στην ποιότητα της άρδευσης. Η εφαρμογή του προγράμματος ξεκίνησε να υλοποιείται το καλοκαίρι του 2021. Το έργο αποτελεί μια από τις πολλές δράσεις της πράξης με τίτλο «Protection of the water resources by reducing the human environmental footprint» με ακρωνύμιο «wa-mbrella» που προτάθηκε σε συνεργασία με τη ΔΕΥΑΑ Αλμωπίας, το Δήμο Νεγκότινο και το φορέα Komunalec Negotino στο πλαίσιο πρόσκλησης του προγράμματος INTERREG IPA Cross Border Cooperation Programme. Το έργο “wa-mbrella” εστιάζει στη μείωση του ανθρώπινου αποτυπώματος στους υδάτινους πόρους στους τρεις τομείς: την ύδρευση, την άρδευση και την αποχέτευση. Κατά προτεραιότητα o Δήμος Αλμωπίας μέσα από ένα πρόγραμμα τοποθέτησης ειδικών κάδων διαχείρισης των συσκευασιών φυτοφαρμάκων εστιάζει στην προστασία των υδάτων άρδευσης.
Λόγοι ανάπτυξης της Καινοτομίας
Οι πλαστικές συσκευασίες φυτοφαρμάκων χαρακτηρίζονται ως επικίνδυνα υλικά λόγω του περιεχομένου τους, με τα γεωργοκτηνοτροφικά απόβλητα να αποτελούν το μεγάλο ποσοστό της συνολικής παραγωγής αποβλήτων στη χώρα. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται μεταξύ άλλων τα απόβλητα κτηνοτροφίας, τα υπολείμματα καλλιεργειών, τα πλαστικά δοχεία φυτοφαρμάκων - λιπασμάτων και τα πλαστικά εξαρτήματα θερμοκηπίων. Στην προηγούμενη κατάσταση οι κενές συσκευασίες φυτοφαρμάκων κατέληγαν στο έδαφος με αποτέλεσμα την μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα ενώ κάποιες φορές καίγονταν, με αποτέλεσμα να υπάρχει και ατμοσφαιρική ρύπανση. Οι επιπτώσεις στο περιβάλλον και κατ' επέκταση στην υγεία των κατοίκων του Δήμου ήταν σημαντικές. Με το έργο “wa-mbrella” μειώνεται το περιβαλλοντικό αποτύπωμα από την μόλυνση που προκαλούν οι συσκευασίες φυτοφαρμάκων, ωφελώντας τους αγρότες αλλά και όλο τον πληθυσμό του Δήμου.
Στόχοι της Καινοτομίας
Στόχος της καινοτομίας είναι η προστασία του περιβάλλοντος της περιοχής μέσα από α) Μείωση του αριθμού πεταμένων συσκευασιών φυτοφαρμάκων β) Αύξηση της ανακύκλωσης συσκευασιών γ) Μείωση των πυρκαγιών που οφείλονται σε σκουπίδια δ) Μείωση της γενικότερης μόλυνσης των υδάτινων πόρων και του περιβάλλοντος. Με την δράση επιδιώκεται η προστασία της υγείας των κατοίκων της περιοχής και της ποιότητας των προϊόντων που παράγονται από τους αγρότες.
Αποτελέσματα της καινοτομίας
Για την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της καινοτομίας, προβλέπεται η μέτρηση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος από την συλλογή και διαχείριση των συσκευασιών των φυτοφαρμάκων ανά καλλιεργητική περίοδο. Από τον Ιούλιο του 2021, που η δράση βρίσκεται σε λειτουργία, έχουν συλλεχθεί περίπου 6 τόνοι άδειων συσκευασιών φυτοφαρμάκων, ενώ προβλέπεται η καταμέτρηση της συλλεγόμενης ποσότητας συσκευασιών ανά καλλιεργητική περίοδο.Η καινοτομία βρίσκεται πλέον στο στάδιο της διάδοσης
Στάδιο σχεδιασμού
Στο στάδιο του σχεδιασμού της δράσης wa-mbrella συμμετείχαν εταίροι για τον σχεδιασμό της πρόσκλησης συμμετοχής στο έργο και την ένταξη της δράσης στα παραδοτέα του έργου.
Στο στάδιο αυτό σημαντικό ρόλο είχε η Δ/νση Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου η οποία σε συνεργασία με τους αιρετούς καθόρισαν τις προδιαγραφές ποιότητας του έργου.
Στάδιο εφαρμογής Για την εφαρμογή της δράσης τοποθετήθηκαν στην Αριδαία και στο σύνολο σχεδόν των κοινοτήτων του Δήμου, 83 νέοι κόκκινοι κάδοι χωρητικότητας 1.100 λίτρων για την απόρριψη των κενών συσκευασιών φυτοφαρμάκων. Η αποκομιδή και η διαχείριση των συσκευασιών ανατέθηκε σε ανάδοχο ιδιώτη.
Προκειμένου να διασφαλιστεί η σωστή χρήση των κάδων, αυτοί διαφοροποιούνται στο χρώμα τους από τους συμβατικούς κάδους απόρριψης απορριμμάτων για να μην χρησιμοποιούνται για άλλα απορρίμματα. Τοποθετούνται κοντά στα κέντρα υδροληψίας γιατί εκεί γίνεται το άνοιγμα των συσκευασιών των φυτοφαρμάκων (τα βυτία γεμίζουν με νερό στα σημεία υδροληψίας, στο οποίο ρίχνεται το φυτοφάρμακο).
Επίσης, ο Δήμος ξεκίνησε δράσεις ενημέρωσης των αγροτών για την δράση.
Η ενημέρωση των χρηστών των φυτοφαρμάκων θεωρείται βασικός παράγοντας στην επιτυχία της όλης προσπάθειας. Για το σκοπό αυτό εκδόθηκε και διαμοιράσθηκε ειδικό ενημερωτικό έντυπο, στους αγρότες μέσω των πρωτοβάθμιων συνδικαλιστικών τους οργάνων (ομάδες παραγωγών κλπ). Τέλος, για τους σκοπούς της ενημέρωσης, πραγματοποιήθηκε σχετική εκδήλωση.
Στάδιο διάδοσης Για την περαιτέρω πληροφόρηση των υπαλλήλων του δήμου, η καινοτομία διαδίδεται στο εσωτερικό του φορέα με την χρήση δικτύων επικοινωνίας, παρουσιάσεων, ενημερωτικών και υπηρεσιακών σημειωμάτων, την διεξαγωγή σεμιναρίων κτλ. Επίσης μέσω της χρήσης μέσων κοινωνικής δικτύωσης και μέσω δραστηριοτήτων του Γραφείου Τύπου η καινοτομία επικοινωνείται στο εξωτερικό περιβάλλον του Δήμου Αλμωπίας.
Συνεργασίες
Ο Δήμος Αλμωπίας στον σχεδιασμό του έργου "wa-mbrella", και την υποβολή της πρότασής του σε πρόγραμμα χρηματοδότησης συνεργάστηκε με διάφορους φορείς. Στην εφαρμογή, υπάρχει συνεργασία με ανάδοχο - ιδιώτη για την αποκομιδή και διαχείριση των κενών συσκευασιών.
Χρηματοδότηση και κόστος Η χρηματοδότηση της δράσης έγινε από το πρόγραμμα INTERREG IPA Cross Border Cooperation Programme CCI 2014 TC 16 I5CB 009. Η αξία των κάδων είναι 30.000 ευρώ, ενώ στο κόστος συμπεριλαμβάνεται και η αξία της σύμβασης με τον ανάδοχο, η οποία είχε διάρκεια 3 μηνών και αξία 10.000 ευρώ. Για την ανάπτυξη της απασχολήθηκαν 2 υπάλληλοι του φορέα για διάστημα 6 μηνών και 1 εξωτερικός συνεργάτης για διάστημα 1 χρόνου. Για την λειτουργία της δράσης απασχολείται 1 υπάλληλος του φορέα για 16 ώρες σε μηνιαία βάση.
Η μεγαλύτερη πρόκληση για την επιτυχία της υλοποίησης της δράσης ήταν η ενημέρωση των αγροτών, οι οποίοι αποτελούν την ομάδα στόχευσης. Για την ενημέρωση τους, έγινε χρήση υλικού και δράσεων στο στάδιο της διάδοσης.
Εκτίμηση – περιγραφή για τις αναγκαίες συνθήκες επιτυχίας και βιωσιμότητας της καινοτομίας
Βασικό ζητούμενο αποτελεί η σωστή διαχείριση των συσκευασιών μετά τη συλλογή/αποκομιδή τους. Η εργασία αυτή γίνεται από Ανάδοχο-Ιδιώτη στο πλαίσιο σύμβασης.
Εμπειρίες, σκέψεις, διαπιστώσεις
Η ανάπτυξη και εφαρμογή της δράσης δεν αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα και κρίνεται ιδιαίτερα επιτυχημένη. Αντίστοιχες δράσεις, οι οποίες δεν έχουν μεγάλο κόστος αλλά έχουν σημαντικό περιβαλλοντικό όφελος, θα μπορούσαν να διαδοθούν στους αγροτικούς Δήμους της χώρας.
Φορέας: Δήμος Αλμωπίας
Επίπεδο διακυβέρνησης: Τοπικό
Τομέας πολιτικής: Περιβάλλον
Έτος Σχεδιασμού: 2019
Τύπος Καινοτομίας: Σχεδιασμός και ανασχεδιασμός διαδικασιών
Στάδιο Καινοτομίας: Διάδοση
Ωφελούμενοι: Γενικός πληθυσμός, Ειδική κατηγορία: Αγρότες
Αριθμός ωφελουμένων: Ειδικές κατηγορίες: Αγρότες (Περίπου 14.000), Γενικός πληθυσμός (28.000)
Πηγές Χρηματοδότησης: ΕΣΠΑ ή άλλα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά ταμεία
URL: Σύστημα διαχείρισης κενών συσκευασιών φυτοφαρμάκων Δήμου Αλμωπίας
Πόσο χρήσιμη βρίσκεις αυτήν την καινοτομία; Πάτησε για να βαθμολογήσεις! Μέση Βαθμολογία 5 / 5. Αριθμός ψήφων: 4 Καμία αξιολόγηση μέχρι στιγμής! Αξιολόγησε αυτήν την καινοτομία. Πες μας τη γνώση σου για τη συγκεκριμένη καλή πρακτική! Βοήθησέ μας να βελτιώσουμε αυτήν την δημοσίευση!