Περιγραφή της Καινοτομίας
Το Σύστημα Εποπτείας Δασικών Περιοχών Έγκαιρης Ανίχνευσης Δασικών Πυρκαγιών που αναπτύχθηκε από το Πανεπιστήμιο Πατρών χρησιμοποιεί το συνεργατικό εργαλείο THEASIS το οποίο ενσωματώνει α) μοντέλα εκτίμησης δασικών πυρκαγιών, β) μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα (ΣμηΕΑ), και γ) στατικές θερμικές και οπτικές κάμερες με σκοπό τον καλύτερο σχεδιασμό σε θέματα πρόληψης και αντιμετώπισης δασικών πυρκαγιών μέσα από τη διαχείριση δεδομένων. Αποτελεί ένα ευέλικτο και κλιμακούμενο σύστημα με δυνατότητες αυτόνομης επίβλεψης και έγκαιρης ανίχνευσης της έναρξης δασικών πυρκαγιών, το οποίο έχει εφαρμοσθεί για την επιτήρηση και αντιμετώπιση πυρκαγιών σε τρείς (3) δασικές περιοχές χωρών των Βαλκανίων και της Μεσογείου (Ελλάδα, Κύπρος, Βουλγαρία). Η καινοτομία είναι προϊόν διεθνούς και πολυεπίπεδης συνεργασίας. Στα πλαίσια του έργου πραγματοποιήθηκε πιλοτική εφαρμογή, όπου αναδείχθηκε η χρησιμότητα των ώριμων τεχνολογιών τόσο για πρόληψη, όσο και για την έγκαιρη αντιμετώπιση και βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών της Πολιτικής Προστασίας και της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας.
Λόγοι ανάπτυξης της Καινοτομίας
Δυο λόγοι οδήγησαν στην ανάπτυξη της καινοτομίας:
• Επίτευξη στρατηγικών και επιχειρησιακών στόχων που αφορούν την βελτίωση της αποτελεσματικότητας στην πρόληψη και διαχείριση δασικών πυρκαγιών,
• Ανταπόκριση και προσαρμογή στις τεχνολογικές εξελίξεις στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας για την Παρακολούθηση των Δασών και την Έγκαιρη Ανίχνευση και Εκτίμηση των Πυρκαγιών (SFEDA).
Έως τις αρχές του έργου, δεν υπήρχε σε εφαρμογή κάποιο υβριδικό σύστημα το οποίο θα μπορούσε να βελτιώσει τον σχεδιασμό βασιζόμενο σε δεδομένα, ώστε να προληφθεί η πυρκαγιά, αλλά και αν αυτή ξεσπούσε να μπορούν οι αρμόδιες υπηρεσίες να επέμβουν έγκαιρα και με τα κατάλληλα μέσα για την κατάσβεση.
Στόχοι της Καινοτομίας
Το σύστημα αναπτύχθηκε για την προστασία δασών, εθνικών δρυμών και περιοχών «Natura 2000». Στόχος του συστήματος είναι να επιτευχθεί η μεγαλύτερη κάλυψη μιας γεωγραφικής περιοχής (συμπεριλαμβανομένων των «τυφλών» σημείων, με την αξιοποίηση των δεδομένων που λαμβάνονται από το Σύστημα μη Επανδρωμένου Αεροσκάφους (ΣμηΕΑ), το οποίο θα υπερίπταται της περιοχής ενδιαφέροντος) και να βελτιωθεί η ικανότητα ανταπόκρισης με μείωση του απαιτούμενου χρόνου, ανεξαρτήτως των καιρικών συνθηκών (δυνατοί άνεμοι, ομίχλη), αλλά και να βελτιωθούν οι διαδικασίες απόκρισης της ανίχνευσης της εστίας της πυρκαγιάς. Επίσης, η εφαρμογή του συστήματος επιτρέπει να μειωθούν οι πιθανότητες ενεργοποίησης του μηχανισμού απόκρισης σε περίπτωση «ψεύτικων» συναγερμών (δλδ. 100% σωστή αναγνώριση πυρκαγιάς), ενώ σε περίπτωση συμβάντος να μειωθεί ο χρόνος ενημέρωσης των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής (με χρήση εφαρμογής). Τέλος, μέσα από το σύστημα βελτιώνεται η λήψη αποφάσεων σχετικά με την αξιολόγηση της κατάστασης και την επιβεβαίωση (ή όχι) του συμβάντος, του μεγέθους και της επικινδυνότητας της εστίας της φωτιάς.Αποτελέσματα της καινοτομίας
Η αποτελεσματικότητα της εφαρμογής αποδείχτηκε με πιλοτικές δοκιμές σε τρεις δασικές περιοχές στην Ελλάδα, Βουλγαρία και Κύπρο. Η πειραματική αξιολόγηση έγινε από την ομάδα υλοποίησης του έργου με βάση τα κριτήρια που είχαν τεθεί από την Πυροσβεστική Υπηρεσία. Η μέτρηση έγινε με την ανίχνευση έναρξης ελεγχόμενων πυρκαγιών σε χρονικό διάστημα μικρότερο των 3 λεπτών για τα 2km. Το σύστημα έδειξε υψηλή αξιοπιστία καθώς επιβεβαίωνε στις δοκιμές την ύπαρξη πυρκαγιάς και δεν υπήρξε περιθώριο εσφαλμένου συναγερμού. Η πιλοτική εφαρμογή δεν προχώρησε σε δοκιμές μεγάλης κλίμακας λόγω της πανδημίας.Το έργο εντάχθηκε στο πρόγραμμα Interreg Balkan-Med το οποίο συγχρηματοδοτείται από την ΕΕ και εθνικούς πόρους. Η χρονική διάρκεια ήταν περίπου 30 μήνες. Πριν την εκκίνηση του έργου υπήρξε απόφαση ένταξης του έργου για χρηματοδότηση, συμφωνητικό (partnership agreement) και subsidy contract υπογεγραμμένο από όλους τους εταίρους. Ανθρώπινοι πόροι: Περίπου 35 συνεργάτες εργάστηκαν είτε τμηματικά είτε στο σύνολο του έργου. Η έρευνα υλοποιήθηκε στις εγκαταστάσεις των εταίρων και οι δοκιμές στις δασικές περιοχές. Επιπρόσθετα, απαιτήθηκε η χρήση 10 υπολογιστών, 3 στατικών καμερών, 6 ΣμηΕΑ και τουλάχιστον ενός αυτοκίνητου τύπου pickup. Το έργο υλοποιήθηκε σε έξι πακέτα εργασίας: 1. Διαχείριση του έργου. 2. Επικοινωνία και διάχυση αποτελεσμάτων. 3. Ανάλυση και εκτίμηση των περιοχών δοκιμών. 4. Σχεδιασμός και υλοποίηση του συστήματος Theasis. 5. Ολοκλήρωση του συστήματος Theasis. 6. Πιλοτικές δοκιμές, σεμινάρια και εκπαίδευση.
Συνεργασίες
Το έργο ήταν αποτέλεσμα πολυεπίπεδης συνεργασίας φορέων σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Οι εταίροι του έργου ήταν: Α. Πανεπιστήμιο Πατρών, Τμήμα Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών Μηχανικών (University of Patras, Mechanical Engineering and Aeronautics Department, Greece). Β.Αποκεντρωμένη Διοίκηση Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίων Νήσων (Decentralised Administration of Peloponnese, Western Greece & Ionian, Greece) Γ. Ελληνικός Αγροτικός Οργανισμός Δήμητρα-Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών (Hellenic Agricultural Organization DEMETER – Forest Research Institute, Greece) Δ. Πανεπιστήμιο Ρούσε "Angel Kanchev"- Τμήμα Τηλεπικοινωνιών (University of Ruse "Angel Kanchev", Department of Telecommunications, Bulgaria) Ε. Διεύθυνση πάρκου Rusenski Lom, (Directorate of Nature Park Rusenski Lom, Bulgaria) ΣΤ. Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου, (Cyprus University Of Technology) Ζ. Κοινοτικό Συμβούλιο Άνω Πλατρών, (Pano Platres Community Council, Cyprus) Η. Παρατηρητής 1: Πυροσβεστική Υπηρεσία Ελλάδας, (1 Hellenic Fire Corps, Greece) Θ.Παρατηρητής 2: Φορέας Διαχείρισης υγροτόπων Κοτυχίου-Στροφυλιάς (Management Body of Kotyhi – Strofylia Wetlands, Greece) Με βάση τις εργασίες οι εταίροι είχαν και διαφορετική συμβολή ως εξής: Το Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών ήταν ο κύριος εταίρος στην ενότητα εργασίας 3, λόγω της εμπειρίας και γνώσης σε μοντέλα διασποράς πυρκαγιών σε δασικές εκτάσεις . Οι ενότητες εργασίας 4 και 5 υλοποιήθηκαν από το Πανεπιστήμιο Πατρών, το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου και το Πανεπιστήμιο Ruse με την επικουρική βοήθεια της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίων Νήσων, της διοίκησης του Πάρκου Rusenski Lom καθώς και της κοινότητας Πάνω Πλατρών. Τα εκπαιδευτικά ιδρύματα είχαν διεξάγει έρευνα σε αντίστοιχες εφαρμογές σε θέματα π.χ. οπτικής αναγνώρισης, εύρεση βέλτιστης διαδρομής, επικοινωνίας μεταξύ συστημάτων, σύνταξη κώδικα κλπ. Επίσης υπήρξε σημαντική συνεισφορά του φορέα διαχείρισης των υγροτόπων Κοτυχίου-Στροφυλιάς καθώς και της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας. Οι συγκεκριμένοι εταίροι παρατηρητές έθεσαν με σαφήνεια τις ανάγκες τους και την εμπειρία τους σε αντίστοιχα θέματα για την έγκαιρη αναγνώριση δασικών πυρκαγιών. Η ενότητα εργασίας 6 υλοποιήθηκε από όλους τους φορείς, μιας και αφορούσε την πιλοτική εφαρμογή των συστημάτων, την αξιολόγησή τους και την εκπαίδευση πάνω στην εφαρμογή του συστήματος Theasis. Ο τρόπος επικοινωνίας μεταξύ των εταίρων καθορίστηκε με βάση ενός σχεδίου επικοινωνίας. Κατά την διάρκεια του έργου ανάλογα με τα πακέτα εργασίας οι εταίροι επικοινωνούσαν μεταξύ τους μέσω συναντήσεων σε ηλεκτρονική μορφή, ανταλλαγή ηλ. μηνυμάτων και αναφορών προόδου. Τέλος οι εταίροι που ήταν στην ίδια χώρα διεξήγαγαν και δια ζώσης συναντήσεις.
Χρηματοδότηση και κόστος
Το συνολικό κόστος του πιλοτικού έργου ανήλθε στο ποσό των περίπου 1,4 εκατομμυρίων ευρώ. Από αυτά, περίπου 300.000 ευρώ αποτελούν κόστος προσωπικού, περίπου 50.000 ευρώ κόστος γενικά έξοδα, περίπου 100.000 ευρώ για μετακινήσεις, περίπου 450.000 ευρώ για εξωτερικούς συνεργάτες, περίπου 500.000 ευρώ περίπου για εξοπλισμό, και 4500 ευρώ για υποδομές. Υπήρξε απορρόφηση της τάξεως του 90%. Το κόστος ανάπτυξης του συστήματος αντιστοιχεί σε περίπου 22000 α/ω χωρίς να συνυπολογίζονται οι α/ω των μη αμειβόμενων συνεργατών (π.χ. ΔΥ, μελών ΔΕΠ) και των α/ω από τις υπηρεσίες υποστήριξης οι οποίες περιλαμβάνονται στα γενικά έξοδα (π.χ. ΕΛΕ Παν Πατρών). Η κατανομή μεταξύ των εταίρων ήταν η εξής: University of Patras:Περίπου 395K ευρώ. Decentralised Administration of Peloponnese, Western Greece & Ionian: Περίπου 110K ευρώ. Hellenic Agricultural Organization DEMETER – Forest Research Institute: Περίπου 140 Κ ευρώ. University of Ruse "Angel Kanchev": Περίπου 270 Κ ευρώ. Directorate of Nature Park Rusenski Lom: Περίπου 110 Κ ευρώ. Cyprus University Of Technology: Περίπου 270 Κ ευρώ. Pano Platres Community Council: Περίπου 105 Κ ευρώ. Η αγορά εξοπλισμού αφορούσε τα ΣμηΕΑ, τις στατικές κάμερες, υπολογιστές, containers, ηλεκτρογεννήτριες, φωτοβολταϊκά, ένα αυτοκίνητο και οτιδήποτε άλλο χρειάστηκε για να στηθούν οι τρεις πιλοτικές δοκιμές. Οι εξωτερικοί συνεργάτες εργάστηκαν στο έργο είτε για την ανάπτυξη του ίδιου του συστήματος, αλλά και για δευτερεύουσες εργασίες όπως διοργάνωση συναντήσεων/ημερίδων, έξοδα συνεδρίων κλπ. Το κόστος των μετακινήσεων αφορούσε μετακινήσεις για εξαμηνιαίες συναντήσεις, αλλά και για έρευνα πεδίου.
Ανθρώπινοι πόροι: Περίπου 35 συνεργάτες εργάστηκαν είτε τμηματικά είτε στο σύνολο του έργου. Η έρευνα υλοποιήθηκε στις εγκαταστάσεις των εταίρων και οι δοκιμές στις δασικές περιοχές. Επιπρόσθετα, απαιτήθηκε η χρήση 10 υπολογιστών, 3 στατικών καμερών, 6 ΣμηΕΑ και τουλάχιστον ενός αυτοκίνητου τύπου pickup.
Φορέας: Πανεπιστήμιο Πατρών, Τμήμα Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών Μηχανικών & Τμήμα Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής
Επίπεδο διακυβέρνησης: Περιφερειακό
Τομέας πολιτικής: Δημόσια Τάξη και Ασφάλεια, Περιβάλλον και Κλιματική Αλλαγή
Έτος Σχεδιασμού: 2019
Τύπος Καινοτομίας: Σχεδιασμός και παροχή υπηρεσιών, Διαχείριση δεδομένων και λήψη αποφάσεων
Στάδιο Καινοτομίας: Πιλοτική Εφαρμογή
Ωφελούμενοι: Γενικός πληθυσμός, Δημόσιες Οργανώσεις, Εκπαιδευτικά Ιδρύματα/ Πανεπιστήμια
Αριθμός ωφελουμένων: 100 άτομα
Πηγές Χρηματοδότησης: ΕΣΠΑ
URL: http://sbm.upatras.gr/index.php/el
Πόσο χρήσιμη βρίσκεις αυτήν την καινοτομία; Πάτησε για να βαθμολογήσεις! Μέση Βαθμολογία 5 / 5. Αριθμός ψήφων: 2 Καμία αξιολόγηση μέχρι στιγμής! Αξιολόγησε αυτήν την καινοτομία. Πες μας τη γνώση σου για τη συγκεκριμένη καλή πρακτική! Βοήθησέ μας να βελτιώσουμε αυτήν την δημοσίευση!