Περιγραφή της Καινοτομίας
H εν λόγω καινοτομία αφορά σε ένα νέο πληροφοριακό σύστημα που καλύπτει την ανάγκη συγκέντρωσης, οργάνωσης και ομογενοποίησης των πρωτογενών δεδομένων της Περιφέρειας σε ένα ενιαίο γεωχωρικό σύστημα, που θα υποδέχεται παράλληλα και τα διαθέσιμα για την περιοχή δορυφορικά δεδομένα ανοιχτού κώδικα.
Η εφαρμογή βασίζεται στην ανάπτυξη μιας κεντρικής πύλης, μέσω της οποίας θα επικοινωνούν οι έξι (6) επιμέρους Γενικές Διευθύνσεις του φορέα μεταξύ τους, αλλά και με τους πολίτες που ως εξωτερικοί χρήστες θα έχουν δυνατότητες αναζήτησης, θέασης και τηλεφόρτωσης των δεδομένων σε έγκυρη, επικαιροποιημένη και εύχρηστη μορφή. Μέσα από στατιστικά επισκεψιμότητας, θα εξάγονται συμπεράσματα για τις ομάδες χρηστών που εξυπηρετήθηκαν και ανάλογος ανασχεδιασμός ή βελτίωση όπου απαιτείται.
Πέραν της εξυπηρέτησης των πολιτών και της διάδρασης της Περιφέρειας με όλα τα επίπεδα Διοίκησης (μέσω της διαλειτουργικότητας του συστήματος), θα επιτευχθεί βελτίωση των εσωτερικών ροών διαχείρισης και μεταφορά τεχνογνωσίας στα στελέχη. Η εφαρμογή θα συμβάλλει έτσι στη βέλτιστη λήψη αποφάσεων με κοινή επιχειρησιακή εικόνα για όλη την Περιφέρεια, στην προτεραιοποίηση των αναγκών και τελικά στην επίτευξη των στρατηγικών στόχων που έχουν τεθεί.
Λόγοι ανάπτυξης της Καινοτομίας
Το σύστημα Γεωχωρικών Πληροφοριών της Περιφέρειας Κρήτης αναπτύχθηκε προκειμένου να ικανοποιήσει την ανάγκη συγκέντρωσης, οργάνωσης και ομογενοποίησης της γεωπληροφορίας σε μια ενιαία σύγχρονη υποδομή, αξιοποιώντας το θεσμικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Οδηγίας INSPIRE, καθώς και την εναρμόνιση με την Ελληνική Νομοθεσία (Ν.3882/2010).
Επιπλέον, οι τεχνολογικές εξελίξεις των τελευταίων ετών, οι διοικητικές αλλαγές με την εφαρμογή του προγράμματος ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ και οι ανάγκες εξυπηρέτησης του κοινού από το φορέα με μειωμένο προσωπικό, υπαγορεύουν τη σκοπιμότητα εκσυγχρονισμού και επικαιροποίησης του τρόπου λειτουργίας, ανταλλαγής δεδομένων και πληροφοριών.
Στόχοι της Καινοτομίας
Κύριος στόχος της καινοτομίας είναι η υποστήριξη της στρατηγικής για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της Περιφέρειας Κρήτης, την ανάπτυξη, τη βιωσιμότητα και την αειφορία, υπό το πρίσμα της διαφάνειας, της ορθής διαχείρισης και εξοικονόμησης πόρων, αλλά και βέλτιστης αποτελεσματικής διακυβέρνησης με γνώμονα την άρση των προβλημάτων, την ανάδειξη των ευκαιριών μιας νησιωτικής περιφέρειας, τη βελτίωση των εσωτερικών διοικητικών ροών, αλλά και τις ανάγκες εξυπηρέτησης του κοινού από το φορέα.
Αποτελέσματα της καινοτομίας
Βελτίωση αποτελεσματικότητας και αποδοτικότηταςH Περιφέρεια με γνώμονα τη βελτίωση των εσωτερικών ροών των υπηρεσιών της και την εξοικονόμηση πόρων (ανθρώπινων και υλικών) στοχεύει μέσω της καινοτομίας στην κοινοχρησία δεδομένων και τη δημιουργία κοινής επιχειρησιακής εικόνας. Όλοι οι υπάλληλοι της περιφέρειας θα έχουν πλήρη πρόσβαση στο σύνολο των δεδομένων (αφού μπορεί να εμπλέκονται διαφορετικές διευθύνσεις σε μία μόνο αδειοδότηση π.χ: Περιβάλλοντος, Ανάπτυξης, Δημ.Υγείας, Κτηνιατρικής, κλπ).
Βελτίωση ποιότητας υπηρεσιών - προσβασιμότηταΗ κεντρική πύλη έχει θεματικά πεδία που συνδυάζονται μεταξύ τους ανάλογα με τις απαιτήσεις του χρήστη. Επίσης, παρέχει εξωστρέφεια με επιλεγμένα αλλά αξιόπιστα και διακριβωμένα σύνολα δεδομένων, ελαχιστοποιώντας έτσι τις επισκέψεις του πολίτη στο φορέα (κάθε Υπηρεσία θα επιλέξει ποια δεδομένα θα κρατήσει «κλειστά» ως προς τους εξωτερικούς χρήστες).
Μέσω της νέας υποδομής, θα εξυπηρετούνται τα διοικητικά αιτήματα των χρηστών (ιδιωτών ή επαγγελματιών κάθε κατηγορίας) για παροχή πληροφοριών ή και για συμπληρωματικές παρεμβάσεις. Αυτό αφορά όχι μόνο τις αδειοδοτούσες αρχές της ίδιας της Περιφέρειας, αλλά και δεδομένα άλλων φορέων (Δήμων, Αποκεντρωμένης Διοίκησης, Πολεοδομίας, Δασαρχείου, ΡΑΕ, Υπουργείων, εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, ΙΓΜΕ, ΕΛΣΤΑΤ) που επηρεάζουν ή επηρεάζονται από τις υφιστάμενες δομές στο νησί.
Επίσης, με την κατάλληλη διαβάθμιση θέασης, θα μπορούν να έχουν εικόνα συγκεκριμένων θεματικών οι ενδιαφερόμενοι φορείς ή επενδυτές από κάθε χώρα του εξωτερικού.
Στάδιο Σχεδιασμού
Η ανάπτυξη της κεντρικής πύλης έγινε εσωτερικά από το τμήμα Πληροφορικής, στο πλαίσιο υλοποίησης δράσεων της Ψηφιακής Διακυβέρνησης, σε συνεργασία με τις γενικές Διευθύνσεις της Περιφέρειας, οι οποίες πραγματοποιούν την καταγραφή των αναγκών των χρηστών (πολιτών και υπαλλήλων του φορέα).
Σε επιμέρους συναντήσεις που πραγματοποιούνται με τις 6 Γενικές Διευθύνσεις του φορέα (Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας, Αναπτυξιακού προγραμματισμού, Περιβάλλοντος και Xωρικού σχεδιασμού, Μεταφορών και επικοινωνιών, Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής, Εσωτερικής λειτουργίας) σε όλες τις Περιφερειακές Ενότητες, γίνεται καταγραφή των αναγκών των χρηστών και ταξινόμηση - κατηγοριοποίηση των αντίστοιχων θεματικών ενοτήτων, ώστε να απεικονίζονται (χωρικά και περιγραφικά) όσο το δυνατόν περισσότερα σύνολα δεδομένων που αφορούν τις ανωτέρω διευθύνσεις.
Οι συναντήσεις για το follow up, αναμένεται να ολοκληρωθούν εντός διαστήματος 6 μηνών, οπότε και θα αποφασιστεί ποια από τα πεδία θα είναι διαθέσιμα για θέαση και τηλεφόρτωση από τους εξωτερικούς χρήστες (πολίτες, φορείς, επαγγελματίες, ερευνητές, επενδυτές) και ποια πεδία θα παραμείνουν για εσωτερική μόνο διαλειτουργικότητα. Με την ολοκλήρωση της πλατφόρμας, αυτή θα συνδεθεί σε sub-routine στον κεντρικό ιστότοπο της Περιφέρειας Κρήτης.
Ο εσωτερικός σχεδιασμός και η διοίκηση θα γίνεται μέσω εποπτικής συνδυασμένης εικόνας (υπέρθεση layers) και εξαγωγής συμπερασμάτων για τον αστικό και περιαστικό ιστό, αγροτικές καλλιέργειες, προστατευόμενες περιοχές αλλά και οχλούσες δραστηριότητες (όπως αποφυγή αδειοδότησης σε περίπτωση αλληλοσυγκρουόμενων χρήσεων), ακτογραμμή κλπ.
Θα απεικονίζονται επίσης τα datasets που σχετίζονται με προστασία των πολιτών, με την πρόγνωση και διαχείριση κινδύνων (σημεία καταφυγής, περιοχές τρωτότητας, καταγραφές πλημμυρών, πυρκαγιών κλπ). Στα δεδομένα αυτά θα έχουν πρόσβαση όλοι οι ενδιαφερόμενοι πολίτες, με διαβάθμιση που θα ορίζεται από την εκάστοτε υπηρεσία.
Η παρούσα νέα δομή γεωχωρικών δεδομένων θα δίνει τη δυνατότητα για εξεύρεση, απεικόνιση και μεταφόρτωσή τους, αλλά και για την υποβολή ερωτημάτων προς την Υπηρεσία. Επιπλέον αναπτύσσεται υπηρεσία παροχής συνδρομητικών υπηρεσιών δορυφορικών δεδομένων ανοιχτού κώδικα, η οποία υλοποιείται από εταιρεία Γεω-Πληροφορικής και Ολοκληρωμένων Πληροφοριακών Συστημάτων, πιστοποιημένη με ISO 9001:2008.
Στάδιο Εφαρμογής
Η εφαρμογή της Υποδομής Γεωχωρικών Πληροφοριών πρόκειται να γίνει σύμφωνα με σχετική απόφαση του Περιφερειάρχη που προβλέπει τη δημιουργία της.
Στάδιο Διάδοσης
Στο εσωτερικό της Περιφέρειας, η διάδοση της Υποδομής Γεωχωρικών Πληροφοριών γίνεται με τη χρήση εσωτερικού δικτύου επικοινωνίας, παρουσιάσεις, με την κυκλοφορία ενημερωτικού - υπηρεσιακού σημειώματος του Περιφερειάρχη, καθώς και με τη διεξαγωγή επιμορφωτικών σεμιναρίων.
Η διάδοση εκτός της Περιφέρειας θα γίνει κυρίως μέσω της ιστοσελίδας της, των διαφόρων δραστηριοτήτων του Γραφείου Τύπου, αλλά και με τη συμμετοχή της Περιφέρειας σε συνέδρια, εκδηλώσεις, ημερίδες κλπ. Η χρήση μέσων κοινωνικής δικτύωσης, επίσης, πρόκειται να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο, καθώς και η παρουσίαση της Υποδομής Γεωχωρικών Δεδομένων σε ομάδες εργασίας. .
ΣυνεργασίεςΣτο στάδιο του σχεδιασμού, για τη παροχή των συνδρομητικών υπηρεσιών των δορυφορικών δεδομένων ανοιχτού κώδικα κατά τη διάρκεια κατασκευής της πλατφόρμας, έχει συναφθεί σύμβαση ενός έτους με την εταιρεία Γεω-Πληροφορικής και Ολοκληρωμένων Πληροφοριακών Συστημάτων Geospatial Enabling Technologies, η οποία είναι πιστοποιημένη με ISO 9001:2008
Χρηματοδότηση και κόστοςΗ εφαρμογή χρηματοδοτείται από τον προϋπολογισμό του φορέα, με αρχικό οικονομικό κόστος περίπου 5.000 € ενώ το κόστος συντήρησης για το 2021 υπολογίζεται σε περίπου 2.000 €. Το κόστος σε ανθρωποώρες για τον σχεδιασμό της καινοτομίας το 2020 υπολογίζεται σε περίπου 2.000 ώρες.
Τα προβλήματα που υπάρχουν σχετίζονται κυρίως με την απόκλιση (ηλικιακή αλλά και νοοτροπίας) αρκετών εργαζομένων στο φορέα, από αυτό που ονομάζουμε "ψηφιακή διακυβέρνηση". Δεν διαθέτουν όλοι τις δεξιότητες ή την προθυμία να συμβάλλουν στην συγκέντρωση, συστηματοποίηση και τελικά ολοκληρωμένη ψηφιακή απεικόνιση της πληροφορίας.
Υπάρχουν παγιωμένες αντιλήψεις που δύσκολα μετασχηματίζονται, ιδιαίτερα στις Υπηρεσίες του Δημοσίου, και ειδικότερα όταν εμπλέκονται και αιρετοί στη λήψη των αποφάσεων (δημιουργούνται κλυδωνισμοί και εμφανίζονται διαφοροποιημένες προσεγγίσεις).
Ακόμη, με τις Υπηρεσίες να εξακολουθούν να είναι υποστελεχωμένες σε αριθμό αλλά και η έλλειψη ψηφιακών δεξιοτήτων, δυσχεραίνουν ακόμη περισσότερο χρονικά και τεχνικά την ολοκλήρωση τέτοιων δράσεων. Ο φόρτος εργασίας δημιουργεί τα αντίστοιχα προβλήματα και καθυστερήσεις, λόγω άλλων προτεραιοτήτων που τίθενται από το φορέα.
Εμπειρίες, σκέψεις, διαπιστώσεις
Στη νέα εποχή της "ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΣΥΓΚΛΙΣΗΣ", οφείλουν να ...συγκλίνουν και οι τεχνικές με τις οποίες αντλούμε και αξιοποιούμε οποιαδήποτε πληροφορία, που αποκτήθηκε με δαπάνη πόρων, ανθρώπινων και υλικών.
Η Περιφέρεια Κρήτης είναι ένας φορέας που καινοτομεί σε όλα τα επίπεδα, καθώς το νησί αποτελεί μία αυτόνομη "ήπειρο" με ιδιαίτερα γεωμορφολογικά, κλιματολογικά, ενεργειακά, πλουτοπαραγωγικά αναπτυξιακά δεδομένα, και με μία ακόμη πιο σημαίνουσα γεωστρατηγική θέση στην Ευρώπη και στη Μεσόγειο. Λόγω και της πολυμορφίας των δραστηριοτήτων που λαμβάνουν χώρα πάνω στο νησί, ο διευρυμένος αυτός φορέας του Β' Βαθμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης, διαθέτει ένα τεράστιο όγκο πληροφοριών, οι οποίες στο μέλλον δεν θα έχουν σχεδόν καμία χρησιμότητα εάν δεν μπορούν να απαντήσουν στο "πού".
Τα γεωχωρικά δεδομένα θα είναι πλέον και τα μόνα αξιοποιήσιμα δεδομένα, τόσο για λόγους στατιστικής, άρα και αποτελεσματικότητας στη λήψη αποφάσεων, όσο και για την απεικόνιση και μεταφόρτωση των τεκμηριωμένων δεδομένων από τους εξωτερικούς χρήστες.
Στόχος είναι η καλύτερη διοίκηση, η βελτίωση των διαδικασιών, αλλά και η ελαχιστοποίηση των επισκέψεων των πολιτών στο φορέα. Επιπλέον, είναι δυνατό η γεωχωρική πληροφορία να βοηθήσει στην προσέλκυση νέων επενδύσεων, αλλά και περαιτέρω καινοτομιών που θα ανακύψουν από την ολοκληρωμένη εικόνα του Στρατηγικού και Επιχειρησιακού Σχεδιασμού που προσφέρεται μέσω μιας τέτοιας Υποδομής όπως αυτή που περιγράφεται.