Ο Φορέας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦοΣΔΑ) ανέπτυξε ένα Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα (ΟΠΣ) συλλογής και διαχείρισης ζυγιστικών δεδομένων αποτελεί εφαρμογή SaaS (Software as a Service). Το λογισμικό και τα δεδομένα φιλοξενούνται σε υπολογιστικό νέφος και είναι προσβάσιμο από τους χρήστες διαδικτυακά και απομακρυσμένα, χωρίς να απαιτείται η τοπική εγκατάσταση και συντήρηση λογισμικού, εξυπηρετητών ή άλλων συστημάτων και υποδομών.
Το ΟΠΣ ενοποίησε ένα μεγάλο πλήθος κατακερματισμένων πληροφοριών που πριν καταχωρούνταν σε excel. Επιτυγχάνεται έτσι η διαχείριση της ροής αποβλήτων από το σύνολο των 16 εγκαταστάσεων του ΦοΔΣΑ στην Κεντρική Μακεδονία (ΧΥΤΑ, ΣΜΑ, ΜΕΑ, ΚΔΑΥ). Μελλοντικά, θα μπορεί να υποστηρίξει την ηλεκτρονική τιμολόγηση και την θεσμική υποχρέωση υποβολής εκθέσεων στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Αποβλήτων (ΗΜΑ) του ΥΠΕΝ.
Έχει συμβάλει στην αποφόρτιση των υπηρεσιών από επαναλαμβανόμενες ενέργειες, στην απλούστευση των διαδικασιών, ενώ παράλληλα έχει ενισχύσει την ομοιομορφία, την ορθότητα και την αξιόπιστη καταγραφή των δεδομένων διαχείρισης απορριμμάτων. Αφορά στις Διευθύνσεις Προγραμματισμού, Οικονομικών Υπηρεσιών, Διάθεσης, Μεταφοράς και Επεξεργασίας Στερεών Αποβλήτων. Φυσικά και την Διοίκηση του Φορέα. Η καινοτομία διαμορφώθηκε με την συμμετοχή όλων αυτών και την υποστήριξη από εξωτερικό πάροχο υπηρεσιών λογισμικών εφαρμογών.
Το ΟΠΣ βρίσκεται σε στάδιο κανονικής λειτουργίας, ενώ σχεδιάζονται και επεκτάσεις για νέες μελλοντικές λειτουργίες, είναι μοναδικό και διαμορφώθηκε κατά παραγγελία και σύμφωνα με τις ανάγκες του Φορέα.
Το σύνολο των 38 Δήμων της Κεντρικής Μακεδονίας και 5 Οργανικές Μονάδες του ΦοΔΣΑ ΚΜ το 2022
4 Οργανικές Μονάδες του ΦοΔΣΑ ΚΜ το 2021
Βασικότεροι λόγοι ανάπτυξης της καινοτομίας είναι οι ακόλουθοι:
Ήδη από το 2018 η Δ/νση Μεταφοράς και Επεξεργασίας Στερεών Αποβλήτων εγγράφως είχε ενημερώσει ότι το υπάρχον σύστημα ηλεκτρονικής ζύγισης, λόγω περιορισμένης μνήμης, δεν επαρκεί, για να αποθηκευτούν όλα τα δεδομένα των εισερχόμενων οχημάτων. Προκειμένου να μειωθεί ο χρόνος αναμονής των απορριμματοφόρων μετά την ζύγιση και έως την τελική απόθεση του φορτίου τους στις χοάνες, ζητήθηκε η αναβάθμιση του υπάρχοντος συστήματος.
Το 2019, το Γραφείο Προγραμματισμού, κατά την κατάρτιση της Ενδιάμεσης Έκθεσης Παρακολούθησης του Ετήσιου Προγράμματος Δράσης, διατύπωσε ότι οι διαδικασίες για τη συλλογή, επεξεργασία και ανάλυση των δεδομένων χρήζουν βελτίωσης και ότι η αντιμετώπιση της παραμέτρου αυτής, θα συμβάλει στην αποφόρτιση των Υπηρεσιών, στην απλούστευση των διαδικασιών και στην μείωση της γραφειοκρατίας, ενώ παράλληλα θα ενισχύσει την ομοιομορφία, την ορθότητα και την αξιοπιστία των δεδομένων (Απόφ. 467/2019 ΑΔΑ: 6ΓΜΩΟΞΧΝ-ΗΡΒ)
Το 2020 η Δ/νση Οικονομικών Υπηρεσιών, εγγράφως ενημέρωσε ότι κρίνεται αναγκαία η εγκατάσταση ενός ενιαίου πληροφοριακού συστήματος συλλογής και διαχείρισης των ζυγιστικών δεδομένων, καθώς βάσει αυτών πραγματοποιείται η επιβολή των τελών και εισφορών του Φορέα. Το σύστημα αυτό, θα πρέπει να διασυνδέεται με το λογιστικό σύστημα, προκειμένου να παρέχει όλες τις πληροφορίες που είναι απαραίτητες για την βεβαίωση και είσπραξη των εσόδων.
Υλοποίηση των δράσεων 2.3.2, 2.3.3 και 2.3.4 του Επιχειρησιακού Σχεδιασμού 2020 – 2023 του ΦοΔΣΑ (https://fodsakm.gr/foreas/poiotita/)
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός αποτελεί το κλειδί για τη μετάβαση στην κυκλική οικονομία η οποία είναι περισσότερο συνδεδεμένη με τη διαχείριση της πληροφορίας και των δεδομένων σε σχέση με τη γραμμική οικονομία. Η 4η Βιομηχανική Επανάσταση, που διανύουμε, προσδίδει εξαιρετικές λύσεις (Digital Twins, Internet-of-Things (ΙοΤ), Virtual/Augmented Reality, Cyber-Physical Systems, Big Data Analytics) προκειμένου να τεθούν σε εφαρμογή καινοτόμες πολιτικές και τεχνολογίες, για μια πετυχημένη κυκλική μετάβαση
Η διαχείριση των απορριμμάτων κινείται προς μια πιο ολοκληρωμένη τροχιά στην Κεντρική Μακεδονία, καθώς είναι σε εξέλιξη η κατασκευή των εξής εγκαταστάσεων:
Αυτή η πρόοδος θα αλλάξει τόσο την ποιότητα όσο και την ποσότητα των δεδομένων που σχετίζονται με τα απόβλητα και πρέπει ο ΦοΔΣΑ να είναι σε θέση να διαχειριστεί αυτά τα δεδομένα αποτελεσματικά. Η ανάγκη άμεσης βελτίωσης του τρόπου συλλογής, επεξεργασίας και αποθήκευσης των σχετικών δεδομένων ήταν εμφανής. Η αναγκαιότητα βελτίωσης της συγκρισιμότητας, της διαφάνειας και της αξιοπιστίας των δεδομένων είναι επικείμενη.
Για την ανάπτυξη της καινοτομίας στα στάδια σχεδιασμού και υλοποίησης απασχολήθηκε 1 υπάλληλος ΤΕ Διοικητικού Λογιστικού , 1 ΠΕ Οικονομικού – Λογιστικού και 1 ΤΕ Ηλεκτρολόγων - Μηχανικών για διάστημα 14 μηνών. Ακόμα, για διάστημα 6 μηνών απασχολήθηκαν 1 υπάλληλος ΠΕ Οικονομικού,10 ΔΕ Ζυγιστών, 1 ΤΕ Διοικητικού Λογιστικού, 1 ΠΕ Μηχανικών – Χωροταξίας και 1 ΠΕ Μηχανικών Περιβάλλοντος, ενώ για διάστημα 4 μηνών απασχολήθηκαν 2 ΤΕ Γεωπληροφορικής και Τοπογραφίας για διάστημα και 1 ΔΕ Διοικητικού.
Για την παροχή της καινοτομίας σε μηνιαία βάσει απαιτείται ο ίδιος αριθμός προσωπικού που απασχολούνταν και πριν την εφαρμογή της καινοτομίας. Ο αριθμός των ατόμων είναι 47. Υπάρχει όμως σημαντική διαφορά στην ανθρωποπροσπάθεια, καθώς πριν την εφαρμογή της καινοτομίας απαιτούνταν μηνιαίως 4.382 ανθρωποώρες, ενώ μετά την εφαρμογή της 3.348 (23,6% λιγότερες)
α) Αποδοτικότητα: Για τον έλεγχο της αποδοτικότητας συγκρίθηκε το νέο ΟΠΣ με την προϋφιστάμενη κατάσταση ως προς τα ακόλουθα κριτήρια:
Τα αποτελέσματα έδειξαν αντίστοιχα:
β) Βελτίωση ποιότητας υπηρεσιών: χρόνος ανταπόκρισης – αναμονής: Με το νέο ΟΠΣ ένα σύνολο σταθερών στοιχείων εμφανίζονται αυτόματα κατά την καταχώρηση από τους ζυγιστές (π.χ. ημερομηνία, ώρα, ζυγιστής, εγκατάσταση, και ανάλογα με τον αριθμό κυκλοφορίας του εισερχόμενου απορριμματοφόρου εμφανίζεται ο συναλλασσόμενος, το μικτό βάρος του οχήματος, το απόβαρο κ.α.). Αυτό, εκτός του ότι μείωσε πολύ την πιθανότητα λάθους καταχώρησης, επιτάχυνε τις διαδικασίες και μείωσε τον χρόνο απασχόλησης των εποπτών για τους ελέγχους και αποφόρτισε τους ζυγιστές από συνεχώς επαναλαμβανόμενες ενέργειες.
γ) Βελτίωση ποιότητας υπηρεσιών: αξιοπιστία - ασφάλεια
Το νέο ΟΠΣ περιλαμβάνει και επιτρέπει:
Το στάδιο του σχεδιασμού διήρκεσε από τον Δεκέμβριο του 2020 ως τον Σεπτέμβριο του 2021 και περιελάμβανε τα εξής βήματα:
Στη συνέχεια έγινε μια πιο ολοκληρωμένη επίδειξη της πλατφόρμας και προγραμματίστηκε η έναρξη διαδικασίας εγκατάστασης στον ΦοΔΣΑ.
Η πιλοτική εφαρμογή διήρκεσε 6 μήνες (Σεπτέμβριος 2021- Μάρτιος 2022) και ξεκίνησε από τους ζυγιστές και τους επόπτες τους. Οι ζυγιστές είναι οι μόνοι αρμόδιοι για την καταχώρηση των πρωτογενών δεδομένων. Οι επόπτες είναι οι μόνοι αρμόδιοι για τον έλεγχο και την επικύρωση των δεδομένων. Δεν αφορούσε καθολικά όλες τις εγκαταστάσεις του ΦοΔΣΑ, αλλά πραγματοποιήθηκε στην μεγαλύτερη κεντρική εγκατάσταση, η οποία παράγει το 60% του συνόλου των δεδομένων του ΦοΔΣΑ. Κατά το διάστημα αυτό πραγματοποιήθηκε εκπαίδευση των χρηστών και διαπιστώθηκε ότι κυρίως οι ζυγιστές δεν διέθεταν βασικές γνώσεις χειρισμού Η/Υ, ούτε γνώσεις διαδικτύου και ότι πολλοί υπολογιστές, λειτουργικά συστήματα (windows) και εκτυπωτές ήταν παρωχημένα και δεν μπορούσαν να υποστηρίξουν το νέο ΟΠΣ. Στον χρόνο που απαιτήθηκε, για να εκσυγχρονιστεί ο εξοπλισμός, έγινε βασική εκπαίδευση χρήσης υπολογιστών και διαδικτύου στους ζυγιστές και ξεκίνησε εκ νέου η εκπαίδευση των ζυγιστών και των εποπτών στην λειτουργία του νέου ΟΠΣ, οι οποίοι ξεκίνησαν να το εφαρμόζουν. Για όλο το διάστημα της πιλοτικής εφαρμογής, ενημέρωναν παράλληλα και το παλιό σύστημα παρακολούθησης (πολλαπλά excel) και στο τέλος της ημέρας τα δύο συστήματα (παλιό και νέο) έπρεπε να συμφωνούν. Παράλληλα, εντοπίστηκαν και επιλύθηκαν αδυναμίες του νέου ΟΠΣ κυρίως στην παραγωγή αναφορών ελέγχου, ενώ οι ζυγιστές έκαναν εύστοχες παρατηρήσεις για το περιβάλλον εργασίας του νέου ΟΠΣ, που οδήγησαν σε μεταβολές του προφίλ εργασίας, προκειμένου να είναι πιο εύχρηστο, Τέλος, ξεκίνησε η εκπαίδευση των υπόλοιπων χρηστών (προϊσταμένων, διευθυντών, διοικητικών υπαλλήλων). Η εκπαίδευση έγινε ξεχωριστά για τις οργανικές μονάδες Οικονομικών, Διάθεσης, Μεταφοράς και Επεξεργασίας Στερεών Αποβλήτων καθώς οι ανάγκες τους διαφέρουν.
Οι χρήστες αυτοί συνέβαλαν στην προσθήκη νέων δυνατοτήτων στο ΟΠΣ κυρίως σχετικά με τους τρόπους άντλησης, εξαγωγής και οπτικοποίησης των δεδομένων. Αυτό οδήγησε στην εφαρμογή λύσεων επιχειρηματικής ευφυΐας (business intelligence)
Η καινοτομία διαδίδεται στο εσωτερικό του φορέα με τη χρήση εσωτερικού δικτύου επικοινωνίας ,με παρουσιάσεις και διεξαγωγή σεμιναρίων και στο εξωτερικό του φορέα μέσω της ιστοσελίδας του φορέα και παρουσιάσεων σε ομάδες εργασίας και σε σεμινάρια.
Το πρόβλημα αποδοχής της καινοτομίας αντιμετωπίστηκε με την συμμετοχή των εμπλεκομένων στην διαδικασία σχεδιασμού, ενώ το πρόβλημα ανεπάρκειας του υφιστάμενου εξοπλισμού αντιμετωπίστηκε με αναβάθμιση των ψηφιακών συσκευών, λογισμικών και διαδικτύου.
Στην Ελλάδα δεν υπάρχει κοινός τρόπος παρακολούθησης και αποθήκευσης δεδομένων διαχείρισης απορριμμάτων, ούτε υποχρεωτική νομοθεσία, καθώς η διαχείριση απορριμμάτων οργανώνεται τοπικά από τους ΟΤΑ. Η σημαντικότερη δυσκολία κατά την περίοδο υλοποίησης, ήταν το γεγονός ότι το νέο ΟΠΣ ήταν η πρώτη ολοκληρωμένη βάση δεδομένων σε περιβάλλον υπολογιστικού νέφους που εφαρμόστηκε στον ΦοΔΣΑ. Επομένως δεν υπήρχε προηγούμενη εμπειρία ούτε μπορούσαμε να μάθουμε από την εμπειρία άλλων. Αυτό αντιμετωπίστηκε αρχικά, με ένα ευρύ φάσμα επιτόπιων επισκέψεων με ειδικούς της επιστήμης των υπολογιστών και αναλυτές, προκειμένου να συλλεχθούν και να ερμηνευτούν πληροφορίες. Στη συνέχεια με συστηματική εκπαίδευση διασφαλίστηκε ότι οι χρήστες θα χρησιμοποιούν αποτελεσματικά την νέα ψηφιακή τεχνολογία.
Η δέσμευση της διοίκησης είναι απαραίτητη, προκειμένου να ενισχυθεί ο βαθμός αποδοχής της καινοτομίας από τις οργανικές μονάδες, να επιτευχθεί η πιστή εφαρμογή της καινοτομίας και να παρασχεθεί κάθε δυνατή υποστήριξη.
Η αντίσταση στην αλλαγή εκ μέρους των υπηρεσιακών παραγόντων αντιμετωπίζεται με την συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων μερών από όλες τις οργανικές μονάδες και από όλα τα επίπεδα τις ιεραρχίας σε όλες τις φάσεις εφαρμογής της καινοτομίας. Η εκπαίδευση των χρηστών, η μέριμνα για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που ανακύπτουν, και η διαρκής υποστήριξη και ενθάρρυνση των χρηστών αποτελεί παράγοντα επιτυχίας
Η εφαρμογή της καινοτομίας ανέδειξε την ανάγκη ενδυνάμωσης των ψηφιακών δεξιοτήτων των εργαζομένων και διαχείρισης καινοτόμων ψηφιακών τεχνολογιών και κυβερνοασφάλειας. Η έως τώρα εμπειρία, έδειξε κενά ψηφιακής γνώσης. Ο ΦοΔΣΑ θα πρέπει να αναθεωρήσει τα περιγράμματα θέσεων εργασίας. Αυξήθηκε η ικανοποίηση των εργαζομένων και η απόδοσή τους, καθώς αναβαθμίστηκαν τα πληροφοριακά τους συστήματα (σταθμοί εργασίας) και οι ταχύτητες διαδικτυακής σύνδεσης (ίντερνετ) με αποτέλεσμα να εργάζονται σε ένα περισσότερο σύγχρονο περιβάλλον. Η ενέργεια αυτή ενίσχυσε στους ζυγιστές το αίσθημα της ευθύνης και της συνέπειας στην εργασία τους και έγινε αντιληπτή η σπουδαιότητα της δουλειάς τους, στην αλυσίδα ενεργειών του ΦοΔΣΑ στην ολοκληρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων. Ακόμα, ενισχύθηκε η ανάπτυξη επαγγελματικής ισορροπίας και επίλυση προβλημάτων εργασίας (έγιναν διακριτοί οι ρόλοι των ζυγιστών, των εποπτών, των διαχειριστών και όλοι έχουν διαβαθμισμένα δικαιώματα στην πλατφόρμα ανάλογα με τον ρόλο τους). Τέλος , δημιουργήθηκε μία καινοτόμος μορφή εργασίας, καθώς υπάρχει δυνατότητα απομακρυσμένα να ελέγχεται η ομαλή λειτουργία των εγκαταστάσεων διαχείρισης απορριμμάτων μέσω της παρακολούθησης της δραστηριότητας των εργοταξιακών εγκαταστάσεων σε πραγματικό χρόνο με όλα τα ψηφιακά μέσα (laptop, tablet, smartphone)
Yποστήριξη της ανάπτυξης καινοτομίας στην ελληνική δημόσια διοίκηση μέσω της δημιουργίας ενός δυναμικού οικοσυστήματος.
Ο ιστότοπός μας χρησιμοποιεί cookies για να διασφαλίσει την καλύτερη δυνατή εμπειρία πλοήγησης και την εξατομίκευση του περιεχομένου.