Η καινοτομία του Υπουργείου Δικαιοσύνης θα αφορά πρωτότυπο ερευνητικό έργο και όχι μια απλή εφαρμογή κεκτημένης γνώσης που έχει ήδη αναπτυχθεί και θα συμβάλει στην ανάπτυξη και πιλοτική λειτουργία μιας ολοκληρωμένης υπηρεσίας ηλεκτρονικής υποστήριξης, παρακολούθησης και διαχείρισης των διαδικασιών που ακολουθούνται από τις ιατροδικαστικές υπηρεσίες του Κράτους και στον εκσυγχρονισμό της παροχής των ιατροδικαστικών υπηρεσιών. Αυτό το καινοτόμο σύστημα έρευνας θα επικεντρώνεται σε πολλούς κρίσιμους ερευνητικούς πυλώνες που θα συνεργάζονται συνδυαστικά για την επίτευξη των ερευνητικών στόχων.
Αυτοί οι πυλώνες περιλαμβάνουν: προηγμένες τεχνολογίες αιχμής επικοινωνίας ανθρώπου μηχανής, προηγμένες τεχνολογίες αναγνώρισης φωνής, υπολογιστική όραση, ανάλυση ιατρικών εικόνων, μηχανική μάθηση και εξόρυξη γνώσης, αυτόματη εξαγωγή χαρακτηριστικών από εικόνες, αντιστοίχιση χαρακτηριστικών με δεδομένα και διαδίκτυο των πραγμάτων. Ειδικότερα η χρήση αλγορίθμων μηχανικής μάθησης για την ανάλυση και την εξαγωγή γνώσης από δεδομένα είναι κεντρική σε αυτό το έργο. Όλα τα παραπάνω θα συμπεριληφθούν σε ένα πλήρες πληροφοριακό σύστημα το οποίο θα διαχειρίζεται τα δεδομένα και τους αλγορίθμους, παράγοντας πρακτικό έργο και έχοντας σημαντικό ερευνητικό αντίκτυπο στον κλάδο της ψηφιακής υγείας. Τα οφέλη από την υλοποίηση της καινοτομίας θα είναι πολλαπλά και συγκεκριμένα:
Το έργο θα υλοποιηθεί από το Εργαστήριο Υπολογιστικής Βιοϊατρικής του Πανεπιστημίου Πειραιώς (ΠΑΠΕΙ), το οποίο είναι το μοναδικό στην Ελλάδα που ασχολείται συνδυαστικά με την βιοϊατρική μηχανική και τεχνολογία, την επεξεργασία και ανάλυση ιατρικών δεδομένων, την ανάλυση ιατρικών εικόνων από ιστολογικές εξετάσεις, την ερμηνευσιμότητα – εξηγησιμότητα των αλγορίθμων μηχανικής μάθησης στον τομέα της υγείας, τη μεταφορά και αποθήκευση ιατρικών δεδομένων στο διαδίκτυο αντικειμένων, τη δημιουργία περιβαλλόντων για την ανεξάρτητη διαβίωση και τη βιοπληροφορική.
Η εφαρμογή του πρωτότυπου αυτού συστήματος θα συντελέσει στην επιτάχυνση της απονομής της Δικαιοσύνης, στον αποτελεσματικότερο έλεγχο των εξόδων των υπηρεσιών, στην εξοικονόμηση δαπανών στον κρατικό προϋπολογισμό, στη δημιουργία κοινωνικού αποτυπώματος στους πολίτες και στην εφαρμογή προτύπων και ανάλυσης ιατρικών δεδομένων, μέσω αλγορίθμων μηχανικής μάθησης και υπολογιστικής όρασης.
Βασικοί λόγοι ανάπτυξης της καινοτομίας είναι:
Το σύστημα θα περιλαμβάνει ρόλους για τις εμπλεκόμενες οντότητες (ιατροδικαστής, προϊστάμενος, υπηρεσία, νεκροτομείο, νεκροτόμος, διοικητικός υπάλληλος κτλ.) και θα διαχειρίζεται την κάθε υπόθεση ψηφιακά, με όλες τις δυνατότητες που παρέχονται από την σύγχρονη τεχνολογία των φορητών συσκευών. Προβλέπονται εφαρμογές για τους χρήστες που θα είναι διαθέσιμες τόσο σε φυλλομετρητές (web) όσο και σε φορητές συσκευές – τάμπλετ. Κάθε οντότητα θα αξιοποιεί επιμέρους λειτουργίες, ανάλογα με τις απαιτήσεις του ρόλου της. Σε κάθε συμμετέχοντα ιατροδικαστή (θα επιλεγούν 10 για την πρώτη φάση) θα παρέχεται ειδική φορητή συσκευή - τάμπλετ μέσω της οποίας θα επιτυγχάνεται η πλήρης καταγραφή κάθε ιατροδικαστικής πράξης (με φωνητική πληκτρολόγηση, οπτική απεικόνιση της σορού και των ευρημάτων με χρήση avatar ως ψηφιακού χάρτη σώματος, κλπ.). Επιπλέον, θα είναι δυνατή η αυτόνομη καταγραφή και αποθήκευση κάθε ευρήματος. Τα δεδομένα από τη συσκευή (κείμενο, φωτογραφίες μέσω κάμερας ή άλλα αρχεία), καθώς και δεδομένα από άλλους τρόπους εισόδου, θα συνοψίζονται στον αντίστοιχο ψηφιακό φάκελο του συστήματος, ο οποίος θα τηρείται σε ασφαλές κέντρο δεδομένων, με απόλυτη διασφάλιση των προσωπικών δεδομένων (GDPR).
Επιπλέον, θα παρέχεται η δυνατότητα εξαγωγής επιτελικών αναφορών σχετικά με πλήθος και την πορεία των υποθέσεων, καθώς και για τις εξετάσεις που έχουν καταγραφεί ή ανατεθεί σε εξωτερικούς συνεργάτες και εργαστήρια. Σε αυτή τη φάση περιλαμβάνεται η εγκατάσταση του πρωτότυπου συστήματος και η εκπαίδευση των εμπλεκόμενων χρηστών.
Στην επόμενη φάση προβλέπεται να προστεθούν προηγμένες τεχνολογίες μηχανικής μάθησης, εξόρυξης στατιστικών, καθώς και δυνατότητα διασύνδεσης του συστήματος τόσο με τα κεντρικά πληροφοριακά συστήματα τής ΗΔΙΚΑ (e-prescription) όσο και με το σύστημα οικονομικής διαχείρισης του Κυρίου του έργου για την παρακολούθηση του έργου κάθε ιατροδικαστικής υπηρεσίας, σε πραγματικό χρόνο. Συγκεκριμένα, θα δοθεί η δυνατότητα στον ιατροδικαστή - μέσω έξυπνης αναζήτησης - για την ανεύρεση περιπτώσεων συναφών με την τρέχουσα υπόθεση. Με τον σταδιακό εμπλουτισμό της βάσης, θα γίνει εφικτή η υλοποίηση αποτελεσματικών αλγορίθμων μηχανικής μάθησης και εξόρυξης δεδομένων, οι οποίοι θα έχουν σημαντικό ερευνητικό αντίκτυπο στον τομέα της αναγνώρισης προτύπων. Επιπλέον, η διαδικασία της ιατροδικαστικής εξέτασης θα εμπλουτιστεί με το σχετικό ιατρικό ιστορικό, την φαρμακευτική αγωγή και το ιστορικό εξετάσεων, όπως προκύπτουν από τη διασύνδεση με το κεντρικό πληροφοριακό σύστημα της ΗΔΙΚΑ, του ΕΟΠΥΥ, και του ηλεκτρονικού φακέλου ασθενών. Τέλος, θα γίνει διασύνδεση με το ηλεκτρονικό σύστημα πληρωμών του Υπουργείου Δικαιοσύνης, για την άμεση μεταφόρτωση αναφορών σχετικά με τις ολοκληρωθείσες παραγγελίες εξετάσεων, με σκοπό την διαφανή αιτιολόγηση και τεκμηρίωση των αντίστοιχων δαπανών.
Οι βασικοί στόχοι της καινοτομίας είναι:
Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας
Τα αναμενόμενα αποτελέσματα θα προκύπτουν από τα παραδοτέα του συστήματος και συγκεκριμένα: Αποτελέσματα Έρευνας στον Τομέα Επικοινωνίας Ανθρώπου-Μηχανής για τη Βελτίωση της Ποιότητας των Υπηρεσιών, - Αποτελέσματα Ανάλυσης Ιατρικών Εικόνων για τον Εντοπισμό Σημείων, Εξαγωγή Χαρακτηριστικών από Ιατρικά Δεδομένα και Αντιστοίχισή τους με Παρόμοια Περιστατικά, Διασύνδεση με συστήματα ΗΔΙΚΑ, ΕΟΠΥΥ, ΕΛ.ΑΣ, Εισαγγελέων και σύστημα οικονομικής διαχείρισης ΥπΔι για παρακολούθηση δαπανών και εκπαίδευση χρηστών του συστήματος.
Για την υλοποίηση της καινοτομίας το Υπουργείο Δικαιοσύνης υπέγραψε προγραμματική σύμβαση με την οποία αναθέτει στο Πανεπιστήμιο Πειραιά την εκπόνηση έργου με τίτλο: «Ερευνητικό Πληροφοριακό Σύστημα Ιατροδικαστικών Υπηρεσιών του Κράτους». Συγκεκριμένα o δεύτερος των συμβαλλομένων αναλαμβάνει την εκπόνηση των απαραίτητων ερευνών, με την εφαρμογή επιστημονικών μεθόδων και τεχνολογιών, με σκοπό τη χρήση από τον πρώτο ενός πρωτότυπου Πληροφοριακού Συστήματος των Ιατροδικαστικών Υπηρεσιών του Κράτους.
Το Υπουργείο έχει συνδράμει στον σχεδιασμό του έργου, καθόσον έχει πραγματοποιηθεί διαβούλευση με τις δικαστικές υπηρεσίες και με τις Ιατροδικαστικές Υπηρεσίες, προκειμένου να προσδιοριστούν οι προδιαγραφές του έργου και να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα του έργου των ιατροδικαστικών υπηρεσιών με ταυτόχρονη μείωση της επιβάρυνσης του τακτικού προϋπολογισμού. Παράλληλα, πραγματοποιήθηκαν και δράσεις επικοινωνίας του έργου από την πλευρά του Υπουργείου.
Το έργο θα εκπονηθεί σε δύο (2) φάσεις. Για την εκτέλεση του έργου αυτού ορίζεται, από την πλευρά του ΕΛΚΕ-ΠΑΠΕΙ, Επιστημονικός Υπεύθυνος ο κ. Ηλίας Μαγκλογιάννης, Καθηγητής του Τμήματος Ψηφιακών Συστημάτων, Κοσμήτορας της Σχολής Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών και Διευθυντής του Εργαστηρίου Υπολογιστικής Βιοϊατρικής, ο οποίος θα έχει την ευθύνη να συντονίσει και να διεκπεραιώσει τις εργασίες της ερευνητικής ομάδας υλοποίησης. Η ερευνητική ομάδα θα απαρτίζεται από μέλη και συνεργαζόμενους ερευνητές του Εργαστηρίου Υπολογιστικής Βιοϊατρικής, η απασχόληση των οποίων θα είναι σύμφωνη με το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο και το καταστατικό λειτουργίας του ΕΛΚΕ-ΠΑΠΕΙ. Ο Επιστημονικός Υπεύθυνος (ΕΥ) ευθύνεται εν γένει για την ορθή υλοποίηση και πιστοποίηση του φυσικού αντικειμένου του έργου και τη σκοπιμότητα των δαπανών που συνδέονται με την εκτέλεση του φυσικού αντικειμένου του έργου παρακολουθώντας το οικονομικό αντικείμενό του.
Ο Επιστημονικός Υπεύθυνος του ΕΛΚΕ-ΠΑΠΕΙ αναλαμβάνει τη γενική ευθύνη για την υποβολή όλων των εγγράφων εκ μέρους του ΕΛΚΕ-ΠΑΠΕΙ προς το Υπουργείο Δικαιοσύνης και τη γενικότερη σύνδεση μεταξύ των δύο συμβαλλομένων μερών. Σε περίπτωση προσωρινής απουσίας ή κωλύματος, ο Επιστημονικός Υπεύθυνος του ΕΛΚΕ-ΠΑΠΕΙ αναπληρώνεται από μέλος του Εργαστηρίου Υπολογιστικής Βιοϊατρικής που υποδεικνύεται από τον ίδιο και ορίζεται από τον Κοσμήτορα της Σχολής Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών του ΠΑΠΕΙ.
Στην Φάση 1, θα υλοποιηθεί πρωτότυπο πληροφοριακό σύστημα το οποίο θα ψηφιοποιήσει τις βασικές διαδικασίες που ακολουθούνται από τους ιατροδικαστές και από το υποστηρικτικό προσωπικό. Το σύστημα θα εγκατασταθεί και θα λειτουργήσει πιλοτικά σε επιλεγμένες ιατροδικαστικές υπηρεσίες της χώρας που θα ορίσει ο κύριος του έργου.
Στο στάδιο της πειραματικής εφαρμογής σημαντικό ρόλο έχει η Ιατροδικαστική Υπηρεσία Αθηνών, μέσω της παροχής κατευθύνσεων, συμβουλών, την αξιοποίηση εμπειριών από τον χώρο εργασίας, από τις επιτόπιες επισκέψεις και από την προβολή του έργου σε κοινωνικούς φορείς.
Το σύστημα θα περιλαμβάνει ρόλους για τις εμπλεκόμενες οντότητες (ιατροδικαστής, προϊστάμενος, υπηρεσία, νεκροτομείο, νεκροτόμος, διοικητικός υπάλληλος κτλ.) και θα διαχειρίζεται την κάθε υπόθεση ψηφιακά, με όλες τις δυνατότητες που παρέχονται από την σύγχρονη τεχνολογία των φορητών συσκευών. Προβλέπονται εφαρμογές για τους χρήστες που θα είναι διαθέσιμες τόσο σε φυλλομετρητές (web) όσο και σε φορητές συσκευές – τάμπλετ. Κάθε οντότητα θα αξιοποιεί επιμέρους λειτουργίες, ανάλογα με τις απαιτήσεις του ρόλου της. Σε κάθε συμμετέχοντα ιατροδικαστή (θα επιλεγούν 10 για την πρώτη φάση) θα παρέχεται ειδική φορητή συσκευή - τάμπλετ μέσω της οποίας θα επιτυγχάνεται η πλήρης καταγραφή κάθε ιατροδικαστικής πράξης (με φωνητική πληκτρολόγηση, οπτική απεικόνιση της σορού και των ευρημάτων με χρήση avatar ως ψηφιακού χάρτη σώματος, κλπ.). Επιπλέον, θα είναι δυνατή η αυτόνομη καταγραφή και αποθήκευση κάθε ευρήματος. Τα δεδομένα από τη συσκευή (κείμενο, φωτογραφίες μέσω κάμερας ή άλλα αρχεία), καθώς και δεδομένα από άλλους τρόπους εισόδου, θα συνοψίζονται στον αντίστοιχο ψηφιακό φάκελο του συστήματος, ο οποίος θα τηρείται σε ασφαλές κέντρο δεδομένων, με απόλυτη διασφάλιση των προσωπικών δεδομένων (GDPR).
Επιπλέον, θα παρέχεται η δυνατότητα εξαγωγής επιτελικών αναφορών σχετικά με πλήθος και την πορεία των υποθέσεων, καθώς και για τις εξετάσεις που έχουν καταγραφεί ή ανατεθεί σε εξωτερικούς συνεργάτες και εργαστήρια. Σε αυτή τη φάση περιλαμβάνεται η εγκατάσταση του πρωτότυπου συστήματος και η εκπαίδευση των εμπλεκόμενων χρηστών.
Στην επόμενη φάση προβλέπεται να προστεθούν προηγμένες τεχνολογίες μηχανικής μάθησης, εξόρυξης στατιστικών, καθώς και δυνατότητα διασύνδεσης του συστήματος τόσο με τα κεντρικά πληροφοριακά συστήματα τής ΗΔΙΚΑ (e-prescription) όσο και με το σύστημα οικονομικής διαχείρισης του Κυρίου του έργου για την παρακολούθηση του έργου κάθε ιατροδικαστικής υπηρεσίας, σε πραγματικό χρόνο. Συγκεκριμένα, θα δοθεί η δυνατότητα στον ιατροδικαστή - μέσω έξυπνης αναζήτησης - για την ανεύρεση περιπτώσεων συναφών με την τρέχουσα υπόθεση. Με τον σταδιακό εμπλουτισμό της βάσης, θα γίνει εφικτή η υλοποίηση αποτελεσματικών αλγορίθμων μηχανικής μάθησης και εξόρυξης δεδομένων, οι οποίοι θα έχουν σημαντικό ερευνητικό αντίκτυπο στον τομέα της αναγνώρισης προτύπων. Επιπλέον, η διαδικασία της ιατροδικαστικής εξέτασης θα εμπλουτιστεί με το σχετικό ιατρικό ιστορικό, την φαρμακευτική αγωγή και το ιστορικό εξετάσεων, όπως προκύπτουν από τη διασύνδεση με το κεντρικό πληροφοριακό σύστημα της ΗΔΙΚΑ, του ΕΟΠΥΥ, και του ηλεκτρονικού φακέλου ασθενών. Τέλος, θα γίνει διασύνδεση με το ηλεκτρονικό σύστημα πληρωμών του Υπουργείου Δικαιοσύνης, για την άμεση μεταφόρτωση αναφορών σχετικά με τις ολοκληρωθείσες παραγγελίες εξετάσεων, με σκοπό την διαφανή αιτιολόγηση και τεκμηρίωση των αντίστοιχων δαπανών.
Για την υλοποίηση του έργου έχει υπογραφεί προγραμματική σύμβαση. Για την παρακολούθηση υλοποίησης της προγραμματικής σύμβασης έχει συγκροτηθεί κοινή επιτροπή παρακολούθησης. Συγκεκριμένα, έργο της Επιτροπής είναι η παρακολούθηση της εκτέλεσης του έργου, η τήρηση των όρων της προγραμματικής σύμβασης και η υποβοήθηση της υλοποίησης του αντικειμένου της σύμβασης. Ειδικότερα έργο της Επιτροπής Παρακολούθησης είναι η παρακολούθηση της εφαρμογής των όρων της Σύμβασης, η εποπτεία της εκτέλεσης των προβλεπόμενων έργων, η λήψη αποφάσεων για κάθε ζήτημα που τυχόν δεν ρυθμίζεται με την παρούσα, η εν γένει επίλυση των όποιων προβλημάτων παρουσιάζονται, η έγκριση ειδικότερων ρυθμίσεων στο πλαίσιο της παρούσας Σύμβασης και η υποβολή ειδικά αιτιολογημένης εισήγησης προς τους συμβαλλόμενους για τυχόν παράταση της Προγραμματικής Σύμβασης. Έργο της Επιτροπής Παρακολούθησης είναι επίσης η πιστοποίηση της προόδου υλοποίησης του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου της Σύμβασης.
Για την ανάπτυξη της καινοτομίας πραγματοποιήθηκε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Πειραιώς (ΠΑΠΕΙ). Το ΠΑΠΕΙ είναι το μοναδικό Πανεπιστήμιο στην Ελλάδα που ασχολείται συνδυαστικά με την βιοϊατρική μηχανική και τεχνολογία, την επεξεργασία και ανάλυση ιατρικών δεδομένων, την ανάλυση ιατρικών εικόνων από ιστολογικές εξετάσεις, την ερμηνευσιμότητα - εξηγησιμότητα των αλγορίθμων μηχανικής μάθησης στον τομέα της υγείας, τη μεταφορά και αποθήκευση ιατρικών δεδομένων στο διαδίκτυο αντικειμένων, τη δημιουργία περιβαλλόντων για την ανεξάρτητη διαβίωση και τη βιοπληροφορική. Οι δράσεις του εργαστηρίου περιλαμβάνουν την υλοποίηση πληροφοριακών συστημάτων που συνδυάζουν τα παραπάνω καθώς και ερευνά τεχνολογίες υπολογιστικής όρασης (Computer Vision - CV) και προηγμένης εμπειρίας χρήστη (User Experience - UX) για την απομακρυσμένη υποστήριξη επαγγελματιών υγείας και την βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών και υποστήριξη της ανεξάρτητης διαβίωσης τους. To εργαστήριο διαθέτει σε λειτουργία σχετικές πλατφορμες και δεδομένα για τις παραπάνω λειτουργίες. Το Υπουργείο Δικαιοσύνης, ως φορέας ευθύνης,
α. Αναλαμβάνει τη χρηματοδότηση του έργου,
β. Δεσμεύεται να παρουσιάσει με κάθε λεπτομέρεια στον δεύτερο των συμβαλλομένων το πλήρες έργο του Ιατροδικαστή και την διαδικασία που ακολουθείται από την στιγμή που δοθεί η εισαγγελική-ή από άλλη δικαστική αρχή-παραγγελία για τη διενέργεια Ιατροδικαστικών πράξεων,
γ. Δεσμεύεται να επιτρέψει στον δεύτερο των συμβαλλομένων να πραγματοποιεί όσες επισκέψεις κρίνει απαραίτητες για καταγραφή διαδικασιών και δεδομένων καθώς και των οντοτήτων του συστήματος και των λοιπών πράξεων διοικητικής φύσεως που συμπλέκονται με την έκδοση της Ιατροδικαστικής Έκθεσης.
Το έργο αποτελεί μέρος νομοσχεδίου του Υπουργείου Δικαιοσύνης, το οποίο πρόκειται σύντομα να τεθεί σε διαβούλευση. Με άλλα λόγια, αποτελεί αναπόσπαστο μέρος προσπάθειας ευρύτερης αναδιοργάνωσης των ιατροδικαστικών υπηρεσιών. Η εφαρμογή αυτού του πληροφοριακού συστήματος αποτελεί προτεραιότητα για το Υπουργείο καθόσον θα συμβάλει στην ταχύτητα απονομής της δικαιοσύνης. Απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχή λειτουργία του είναι η στήριξη από την ηγεσία, η οποία θεωρείται δεδομένη.
Η ανάπτυξη του πληροφοριακού συστήματος παρακολούθησης και υποστήριξης της παροχής ιατροδικαστικών υπηρεσιών συμβάλει στον εκσυγχρονισμό της λειτουργίας της Δημόσιας Διοίκησης. Για το λόγο αυτό, κρίνεται σκόπιμη σε κάθε περίπτωση η υιοθέτηση ανάλογων καλών πρακτικών και από άλλους φορείς του δημόσιου τομέα, που θα συμβάλουν στην βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών.
Yποστήριξη της ανάπτυξης καινοτομίας στην ελληνική δημόσια διοίκηση μέσω της δημιουργίας ενός δυναμικού οικοσυστήματος.
Ο ιστότοπός μας χρησιμοποιεί cookies για να διασφαλίσει την καλύτερη δυνατή εμπειρία πλοήγησης και την εξατομίκευση του περιεχομένου.