Το καινοτόμο έργο με την ονομασία «CultureID – Το Διαδίκτυο του Πολιτισμού» που ανέπτυξε το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, επιδιώκει την ανάδειξη και ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών, όπως είναι το Διαδίκτυο των Πραγμάτων, η Ρομποτική, η Ανάλυση Μεγάλων Δεδομένων και η Τεχνητή Νοημοσύνη, στον Πολιτισμό.
Στα πλαίσια του έργου, έχει ενσωματωθεί τεχνολογία RFID (Radio Frequency Identification) στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, διαμορφώνοντας τις απαραίτητες προϋποθέσεις αλληλεπίδρασης με τα εκθέματα, το προσωπικό και τους επισκέπτες. Με την τεχνολογία αυτή, παρακολουθούνται όλες οι μετακινήσεις αρχαιοτήτων και καταγράφονται αυτόματα σε ένα νέο λογισμικό. Το νέο λογισμικό επιτρέπει την ψηφιοποίηση και παρακολούθηση όλου του πληροφοριακού υλικού που αφορά τα εκθέματα του Μουσείου.
Μέσω της τεχνολογίας RFID παρέχεται πρωτότυπη εφαρμογή οπτικό-ακουστικής ξενάγησης στις φορητές συσκευές των επισκεπτών, σύμφωνα με την θέση τους, ενώ καταγράφονται στατιστικά επισκεψιμότητας και απεικονίζονται στο νέο λογισμικό.
Από τον Φεβρουάριο του 2023 σχεδιάστηκε, κατασκευάστηκε και λειτουργεί παράλληλα και ένα πρωτότυπο κοινωνικό ρομπότ. Το ρομπότ καθημερινά υποδέχεται σχολεία και παίζει μαζί τους παιχνίδια ανακάλυψης/γνώσεων σχετικά με τα εκθέματα του Μουσείου. Παράλληλα, φορητή συσκευή RFID καθοδηγεί τους παίκτες στην επίλυση των γρίφων, αλληλεπιδρώντας με τα γύρω εκθέματα.
Το ρομπότ, στο οποίο αναπτύχθηκε τεχνολογία τεχνητής νοημοσύνης, είναι ικανό να συζητήσει με τους επισκέπτες και να μοιραστεί μαζί τους τις γνώσεις του για τα πιο δημοφιλή εκθέματα του Μουσείου.
Η καινοτομία της εφαρμογής έγκειται στο γεγονός ότι πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης των αρχαιοτήτων του Μουσείου και ενισχύεται από το γεγονός ότι το κόστος των ετικετών είναι εξαιρετικά χαμηλό.
2023-2024: 1000 επισκέπτες
Ο κύριος λόγος ανάπτυξης της καινοτομίας έγκειται στο γεγονός ότι το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης δεν διέθετε βάση δεδομένων για τη διαχείριση των εκθεμάτων του, ούτε εφαρμογή ψηφιακής ξενάγησης.
Με την ανάπτυξη του καινοτόμου έργου καλύπτονται και οι δύο ανάγκες του Οργανισμού και επιπλέον δίνεται η δυνατότητα να αναπτυχθούν και άλλες εφαρμογές που χρησιμοποιούν τα διαθέσιμα δεδομένα.
Επιπρόσθετα, η ανάπτυξη της καινοτομίας έγκειται στην επίτευξη των στόχων του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» (ΕΠΑνΕΚ) και στην προσαρμογή του φορέα στις νέες τεχνολογικές συνθήκες.
Στο πλαίσιο του έργου «CultureID - Το Διαδίκτυο του Πολιτισμού» εγκαταστάθηκαν RFID ετικέτες σε κάθε έκθεμα του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης. Η νέα σχέση, του εκθέματος με την ετικέτα, αποθηκεύεται στη νέα βάση δεδομένων που αναπτύσσεται στα πλαίσια του έργου. Η θέση του εκθέματος ελέγχεται συνεχώς μέσα από ένα πυκνό δίκτυο από RFID αναγνώστες. Έτσι, όταν ένα έκθεμα μετακινείται, π.χ. για να διεξαχθεί μία εργασία συντήρησης, η μετακίνηση καταγράφεται από το σύστημα.
Επιπλέον, καταγράφεται και το προσωπικό που μετακίνησε το έκθεμα. Το προσωπικό καταχωρεί την εργασία που τεκμηριώνει αυτή τη μετακίνηση και αποθηκεύεται στη νέα βάση δεδομένων του Μουσείου. Η ενέργεια αυτή θα ακολουθεί για πάντα το έκθεμα, συμπληρώνοντας μοναδικά την ψηφιακή ταυτότητα του αντικειμένου.
Επιπρόσθετα, έχει κατασκευαστεί μία φορητή συσκευή με οθόνη αλληλεπίδρασης, στην οποία έχει ενσωματωθεί τεχνολογία ανάγνωσης RFID ετικετών. Με αυτόν τον τρόπο ο επισκέπτης, μέσω της φορητής του συσκευής (κινητό, tablet), θα μπορεί να απολαύσει ψηφιακή ξενάγηση, απλώς «διαβάζοντας» το έκθεμα που βρίσκεται μπροστά του.
Επιπλέον, έχουν αναπτυχθεί «παιχνίδια» για επισκέπτες μικρότερης ηλικίας τα οποία αξιοποιούν τα χαρακτηριστικά «ανακάλυψης» αντικειμένων που προσφέρει η φορητή συσκευή.
Μέρος του έργου είναι και η σχεδίαση και κατασκευή του πρώτου ελληνικού κοινωνικού ρομπότ με ενσωματωμένη τεχνολογία RFID για την αλληλεπίδραση με το φυσικό κόσμο.
Το έργο επιδιώκει την πλήρη ένταξη του πολιτιστικού περιεχομένου του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης στον ψηφιακό κόσμο. Αντιστοιχώντας RFID ετικέτες σε κάθε πολιτιστικό αντικείμενο δίνεται η δυνατότητα ψηφιακής αλληλεπίδρασης με αυτό, θέτοντας τις υλικές βάσεις για το «Διαδίκτυο του Πολιτισμού» και επιτρέποντας την αλληλεπίδραση με το αντικείμενο από οπουδήποτε, οποτεδήποτε.
Εφαρμόζοντας τεχνολογίες RFID, η ομάδα έργου στόχο έχει α) να αναπτύξει πρωτότυπες μεθόδους ιχνηλάτησης της ροής των επισκεπτών, β) να μπορεί να ποσοτικοποιηθεί το ενδιαφέρον των επισκεπτών ανά έκθεμα και γ) να δημιουργηθούν στατιστικά επισκεψιμότητας, ροής κίνησης, κτλ.
Το έργο χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» (ΕΠΑνΕΚ) 2014-2020, στο πλαίσιο του Β' κύκλου της Δράσης «Ερευνώ - Δημιουργώ – Καινοτομώ».
Το καινοτόμο έργο «CultureID - Το Διαδίκτυο του Πολιτισμού», συνεισφέρει στη συγκέντρωση και οργάνωση της αρχαιολογικής πληροφορίας των αντικειμένων του Μουσείου, επιτρέποντας τη βέλτιστη διαχείριση των δεδομένων από το προσωπικό του Μουσείου και ταυτόχρονα τον σχεδιασμό καινοτόμων υπηρεσιών για τους επισκέπτες.
Επιπρόσθετα, βελτιώνεται η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών και η ασφάλεια των εκθεμάτων, καθώς οποιαδήποτε μετακίνηση εκθέματος από μη εξουσιοδοτημένο προσωπικό, καταγράφεται.
Για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση της καινοτομίας συγκροτήθηκε ομάδα έργου, αποτελούμενη από υπαλλήλους του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, οι οποίοι γνωρίζοντας καλά τις ανάγκες του Μουσείου συνεργάστηκαν με το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, το Τμήμα Εκπαιδευτικής & Κοινωνικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και ιδιωτικές επιχειρήσεις ειδικευμένες στον τομέα της τεχνολογίας.
Για την υποστήριξη της καινοτομίας, η ομάδα έργου, βασιζόμενη σε τεχνολογία RFID, σχεδίασε και ανέπτυξε ένα νέο λογισμικό, το οποίο επιτρέπει την ψηφιοποίηση και παρακολούθηση όλου του πληροφοριακού υλικού που αφορά τα εκθέματα του μουσείου, ενώ παράλληλα δημιουργήθηκε μια νέα βάση δεδομένων στην οποία αποθηκεύεται το σχετικό πληροφοριακό υλικό.
Πρόκληση για την ομάδα έργου ήταν ο σχεδιασμός και κατασκευή ενός κοινωνικού ρομπότ, το οποίο θα ήταν εφοδιασμένο με εκείνα τα χαρακτηριστικά που θα του χάριζαν τεχνική αρτιότητα και «κοινωνική συμπεριφορά». Ενσωματώθηκαν τεχνολογίες αναγνώρισης λόγου, σύνθεσης λόγου και τεχνητής νοημοσύνης για την κατανόηση του συνομιλητή. Επιπλέον το ρομπότ διαθέτει το απαραίτητο υλικό και αλγορίθμους για να δημιουργεί χάρτη του χώρου, να υπολογίζει τη θέση του σε αυτόν, να μπορεί να πλοηγηθεί με ασφάλεια στον χώρο, αποφεύγοντας εμπόδια (π.χ. επισκέπτες) και να αλληλεπιδρά με τα αντικείμενα του χώρου, μέσω τεχνολογίας RFID.
Έγιναν εκτεταμένες δοκιμές κατά τα στάδια σχεδιασμού και υλοποίησης της εφαρμογής, καθώς και κατά την τοποθέτηση του εξοπλισμού. Μεταξύ άλλων έγιναν δοκιμές για την επιλογή των κατάλληλων ετικετών RFID, για τον σχεδιασμό και την τοποθέτηση των συσκευών ανάγνωσης κ.α.
Επίσης έγιναν δοκιμές των παιχνιδιών του ρομπότ με σχολεία και τα παιδιά συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια σχετικά με την εμπειρία που έζησαν προτείνοντας βελτιώσεις.
Στο πλαίσιο του έργου «CultureID - Το Διαδίκτυο του Πολιτισμού» εγκαταστάθηκαν RFID ετικέτες σε κάθε έκθεμα του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης. Η νέα σχέση, του εκθέματος με την ετικέτα, αποθηκεύεται στη νέα βάση δεδομένων που αναπτύσσεται στα πλαίσια του έργου. Η θέση του εκθέματος ελέγχεται συνεχώς μέσα από ένα πυκνό δίκτυο από RFID αναγνώστες. Έτσι, όταν ένα έκθεμα μετακινείται, π.χ. για να διεξαχθεί μία εργασία συντήρησης, η μετακίνηση καταγράφεται από το σύστημα.
Επιπλέον, καταγράφεται και το προσωπικό που μετακίνησε το έκθεμα. Το προσωπικό καταχωρεί την εργασία που τεκμηριώνει αυτή τη μετακίνηση και αποθηκεύεται στη νέα βάση δεδομένων του Μουσείου. Η ενέργεια αυτή θα ακολουθεί για πάντα το έκθεμα, συμπληρώνοντας μοναδικά την ψηφιακή ταυτότητα του αντικειμένου.
Επιπρόσθετα, έχει κατασκευαστεί μία φορητή συσκευή με οθόνη αλληλεπίδρασης, στην οποία έχει ενσωματωθεί τεχνολογία ανάγνωσης RFID ετικετών. Με αυτόν τον τρόπο ο επισκέπτης, μέσω της φορητής του συσκευής (κινητό, tablet), θα μπορεί να απολαύσει ψηφιακή ξενάγηση, απλώς «διαβάζοντας» το έκθεμα που βρίσκεται μπροστά του.
Επιπλέον, έχουν αναπτυχθεί «παιχνίδια» για επισκέπτες μικρότερης ηλικίας τα οποία αξιοποιούν τα χαρακτηριστικά «ανακάλυψης» αντικειμένων που προσφέρει η φορητή συσκευή.
Μέρος του έργου είναι και η σχεδίαση και κατασκευή του πρώτου ελληνικού κοινωνικού ρομπότ με ενσωματωμένη τεχνολογία RFID για την αλληλεπίδραση με το φυσικό κόσμο.
Η καινοτομία στο στάδιο της διάδοσης υιοθετήθηκε χωρίς αντιδράσεις. Έχει γίνει επικοινωνία της καινοτομίας στο εσωτερικό της δημόσιας οργάνωσης και σε φορείς εκτός αυτής. Έγινε χρήση του εσωτερικού δικτύου επικοινωνίας, ως εργαλείο επικοινωνίας της καινοτομίας στο εσωτερικό της δημόσιας οργάνωσης, καθώς επίσης οργανώθηκαν παρουσιάσεις και σεμινάρια. Στο ευρύ κοινό, επιλέχθηκαν εργαλεία επικοινωνίας όπως συνέδρια, εκδηλώσεις, ημερίδες κλπ., έγινε χρήση μέσων κοινωνικής δικτύωσης, καθώς επίσης διανεμήθηκε έντυπο υλικό.
Ο φορέας ανέπτυξε συνεργασίες με άλλους φορείς, σε όλα τα στάδια ανάπτυξης της καινοτομίας. Η συνεργασία αφορούσε τόσο σε Πανεπιστημιακά Ιδρύματα όσο και σε φορείς του ιδιωτικού τομέα. Ειδικότερα, ο φορέας συνεργάστηκε με το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, το Τμήμα Εκπαιδευτικής & Κοινωνικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και ιδιωτικές επιχειρήσεις ειδικευμένες στον τομέα της τεχνολογίας.
Δεν υπάρχουν προβλήματα και η καινοτομία εφαρμόζεται με βάση τις προβλέψεις.
Οι κρίσιμοι παράγοντες που συνεισέφεραν στην επιτυχία της εν λόγω καινοτομίας, άπτονται καταρχήν στο γεγονός ότι η καινοτομία συνδέεται με το επιχειρησιακό σχέδιο του φορέα και υποστηρίζεται από τη Διοίκηση του Μουσείου και κατ’ επέκταση από την Πολιτική Ηγεσία του Υπουργείου Πολιτισμού. Επιπρόσθετα η ενασχόληση και η ενεργή συμμετοχή του ανθρώπινου δυναμικού του φορέα, αποτέλεσε έναν πρόσθετο παράγοντα επιτυχίας του έργου.
Η εφαρμογή λειτουργεί και προσανατολίζεται στην κάλυψη των αναγκών και στους στόχους του Μουσείου. Απώτερος σκοπός της Διοίκησης είναι η επέκτασή της και η σύνδεσή της με παρόμοια συστήματα του Υπουργείου Πολιτισμού, όπως είναι το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα της Διεύθυνσης Διαχείρισης Εθνικού Αρχείου Μνημείων.
Yποστήριξη της ανάπτυξης καινοτομίας στην ελληνική δημόσια διοίκηση μέσω της δημιουργίας ενός δυναμικού οικοσυστήματος.
Ο ιστότοπός μας χρησιμοποιεί cookies για να διασφαλίσει την καλύτερη δυνατή εμπειρία πλοήγησης και την εξατομίκευση του περιεχομένου.