Δήμος Νέας Προποντίδας

Δίκτυο πόλεων φιλικών στις μέλισσες

19/09/2023

Η Καινοτομία

Δίκτυο πόλεων φιλικών στις μέλισσες

Η καινοτομία του Δήμου Νέας Προποντίδας αφορά στην υλοποίηση ολιστικού προγράμματος ανάπτυξης της αστικής μελισσοκομίας, στο πλαίσιο της συμμετοχής του, μαζί με άλλες 5 ευρωπαϊκές πόλεις, στο δίκτυο ‘BeePathNet’ του ευρωπαϊκού προγράμματος URBACT. Το πρόγραμμα υλοποιείται με συμμετοχική «από κάτω προς τα πάνω» προσέγγιση στη διαδικασία λήψης αποφάσεων του Δήμου, μέσω της ενισχυμένης συμμετοχής των πολιτών. Δημιουργήθηκε Τοπική Ομάδα Δράσης, που αποτελούταν κυρίως από 30 μέλη εθελοντές μελισσοκόμους, εκπαιδευτικούς αλλά και από άλλα μέλη (επιχειρηματίες τουρισμού, δημόσιοι υπάλληλοι κλπ.). Η Ομάδα, σε συνεργασία με στελέχη του Δήμου, συμμετείχε στην κατάρτιση ενός Σχεδίου Δράσης για την ανάπτυξη της αστικής μελισσοκομίας. Ακόμα, συμμετέχει σε εκδηλώσεις, έρευνες και διαγωνισμούς σχετικά με τη μελισσοκομία στην περιοχή. Το αποτέλεσμα της συλλογικής δουλειάς της Τοπικής Ομάδας Έργου αποτυπώνεται στα εξής παραδοτέα: α) Το «Σχέδιο Μεταβίβασης Καλής Πρακτικής» (Transferability Study και Transfer Plan), β) Τον οδηγό «Η ανάπτυξη του μονοπατιού της μέλισσας και η σύνδεσή του με τον τουρισμό» (BeePath development and Tourism Guide), γ) Το «Μακροπρόθεσμο 5-ετές σχέδιο δράσης για την ανάπτυξη της μελισσοκομίας» (BeePathNet Urban Beekeeping Plan in Nea Propontida) και δ) Το «Αποθετήριο γνώσης της Τοπικής Ομάδας Νέας Προποντίδας» (Learning log of the ULG from Nea Propontida), συγγραφή συνολικά 10 Δελτίων Τύπου (Newsletters). Επίσης, δημιουργήθηκαν vox-pops (βίντεο) και ημερολόγια (diaries) με μηνύματα σχετικά με την εμπειρία και την άποψη των μελών της Τοπικής Ομάδας καθόλη τη διάρκεια του σχεδιασμού.

Η καινοτομία της «αστικής μελισσοκομίας» έχει βασικές πτυχές:

1) τη δημιουργία «Mελισσοδιαδρομής» μέσα στην πόλη που αποτελείται από σημεία μελισσοκομικού ενδιαφέροντος (σημεία ενημέρωσης, πάρκο για τη μέλισσα, έκθεση μελισσοκομίας, παιχνίδια κλπ.) και φιλοδοξεί να συμβάλλει στην ανάπτυξη του οργανωμένου «μελισσοτουρισμού»/apitourism στην Ελλάδα.

2) την υλοποίηση δράσεων, όπως εκδηλώσεις, διαγωνισμοί, εργαστήρια, με τη συμμετοχή της Τοπικής Ομάδας Δράσης για την ενίσχυση του ενδιαφέροντος και την ενεργή συμμετοχή των πολιτών, ώστε να γίνει κατανοητή η σημασία των μελισσών για την επιβίωση και την επισιτιστική ασφάλεια των ανθρώπων, η σημασία του μελιού στην καθημερινή διατροφή και η αξία των προϊόντων της κυψέλης.

Επικεφαλής εταίρος του δικτύου ήταν η Λιουμπλιάνα της Σλοβενίας, η πρώτη πόλη που ανέπτυξε ένα σχέδιο δράσης για την αστική μελισσοκομία που βραβεύτηκε από το URBACT ως «Καλή Πρακτική». Στη συνέχεια, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος URBACT σχηματίστηκε ένα δίκτυο από 5 επιπλέον πόλεις-εταίρους για τη μεταφορά και διάδοση αυτής της Καλής Πρακτικής. Οι ευρωπαϊκοί δήμοι που εντάχθηκαν στο δίκτυο των “φιλικών προς τις μέλισσες» πόλεων, είναι:

• Δήμος Λιουμπλιάνα (Σλοβενία),

• Δήμος Τσεζένα (Ιταλία),

• Δήμος Αμαράντε (Πορτογαλία),

• Δήμος Μπιντγκόντς (Πολωνία),

• Δήμος Χεγκβιντέκ-12ο Διαμέρισμα Βουδαπέστης (Ουγγαρία),

• Δήμος Νέας Προποντίδας (Ελλάδα).

Ωφελούμενοι:

Γενικός Πληθυσμός, Επιχειρήσεις, Ειδική κατηγορία

Μελισσοκόμοι, Επαγγελματίες τουρισμού

37.534 (αριθμός κατοίκων Δήμου Νέας Προποντίδας) και επισκεπτών/εποχιακών τουριστών.

Χρησιμοποιεί τεχνολογικό μέσο;

Όχι

Βασικός λόγος ανάπτυξης:

Υλοποίηση στρατηγικής

Βασικοί λόγοι για τη συμμετοχή του Δήμου στο δίκτυο Μεταφοράς Καλής Πρακτικής του URBACT "BeePathNet" ήταν:

1) η προώθηση της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης και, μακροπρόθεσμα, η προστασία του περιβάλλοντος και η ενίσχυση της βιοποικιλότητας μέσα στην πόλη,

2) η ανάγκη για συμμετοχή των πολιτών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, καθώς οι πολίτες σχεδίασαν / κατάρτισαν ένα Σχέδιο Δράσης για την αστική μελισσοκομία το οποίο υποβλήθηκε προς έγκριση από το Δημοτικό Συμβούλιο,

3) η ανεύρεση και ανάδειξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού.

Τρόπος λειτουργίας:

Για την αποτελεσματική μεταφορά της καλής πρακτικής καταρτίστηκε σχέδιο δράσης το οποίο υλοποιήθηκε σε πέντε επιμέρους άξονες δράσεων: • Ανάπτυξη δράσεων για την εκπαίδευση σχετικά με τη μελισσοκομία, • Δράσεις ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης, π.χ. δημιουργία ιστοσελίδας η εκπαιδευτικών πακέτων και την διοργάνωση ημερίδων και εργαστηρίων, ημερίδες, διοργανώσεις εκδηλώσεων, δημιουργία και παραγωγή υλικού προβολής, διαδικτυακές έρευνες, κλπ., • Δράσεις για την αύξηση του πρασίνου και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, όπως φυτεύσεις μελισσοτροφικών φυτών και δέντρων σε δημοτικούς χώρους πρασίνου, • Δράσεις για την ενίσχυση του τομέα της μελισσοκομίας και της τοπικής οικονομίας, με τη δημιουργία μελισσοκομικών υποδομών, • Δράσεις για την ανάπτυξη μιας εναλλακτικής μορφής τουρισμού: του ‘μελισσοτουρισμού’, με την ανάπτυξη ενός φυσικού «Μονοπατιού μέλισσας» σε κάθε πόλη-εταίρο και την εμπλοκή ενός αριθμού εκπροσώπων τουρισμού (ξενοδοχεία, εστιατόρια, τουριστικές επιχειρήσεις κλπ.) στο σχεδιασμό τουριστικού προϊόντος. Σύμφωνα με το σχέδιο δράσης του «BeePath», σχεδιάστηκε ένα μονοπάτι, μια διαδρομή εντός της πόλης των Μουδανιών με την ονομασία ‘Μελισσοδιαδρομή’ και περιλαμβάνει σημεία ενδιαφέροντος σχετικά με τη μέλισσα. Ένα από τα σημεία ενδιαφέροντος αποτελεί το πάρκο πλησίον του μουσείου αλιευτικών σκαφών και εργαλείων στο οποίο έχει δημιουργηθεί μια εκπαιδευτική γωνιά που περιλαμβάνει: •ένα παρτέρι με ενδημικά μελισσοτροφικά φυτά που υλοποιήθηκε σε συνεργασία με το «Ινστιτούτο Γενετικής Βελτίωσης και Φυτογενετικών Πόρων» του ΕΛ.Γ.Ο. «ΔΗΜΗΤΡΑ», •εκπαιδευτικά παιχνίδια, •ενημερωτικές πινακίδες και •ένα καθιστικό με εξάγωνα. Ο χώρος αυτός σχεδιάστηκε για να μπορεί ώστε/ με στόχο να χρησιμοποιείται από σχολεία αλλά και από επισκέπτες που θέλουν να μάθουν για τη μέλισσα, τη βιοποικιλότητα, την επικονίαση. Στο χώρο θα γίνονται πραγματοποιούνται/ διεξάγονται παρουσιάσεις και εργαστήρια από μελισσοκόμους. Εντός μιας αίθουσας θα φιλοξενείται μια περιοδική έκθεση για/ με θέμα την ιστορία και την παράδοση της μελισσοκομίας στη Χαλκιδική, και επίσης σε μια άλλη αίθουσα θα γίνονται προβολές και εκπαιδευτικά σεμινάρια για παιδιά και ενήλικες. Στη μελισσοδιαδρομή υπάρχουν εξάγωνες ενημερωτικές πινακίδες για τις μέλισσες, τη βιοποικιλότητα, ξύλινες φωλιές επικονιαστών, τοιχογραφίες και έργα τέχνης με θέμα τη μέλισσα αλλά και περιοδικές εκθέσεις φωτογραφίας. Στο μονοπάτι της μελισσοδιαδρομής περιλαμβάνονται και επιχειρήσεις που συνδέονται με τη μελισσοκομία και είναι μέλη του «BeePathNet. Η «Μελισσοδιαδρομή» αποτυπώθηκε σε έναν χάρτη που είναι διαθέσιμος σε έντυπη και ψηφιακή μορφή. Σχεδιάστηκε, επίσης, και μια «εξωτερική Μελισσοδιαδρομή» η οποία περιλαμβάνει σημεία μελισσοκομικού ενδιαφέροντος που βρίσκονται εκτός του Δήμου αλλά στην ευρύτερη περιοχή της Χαλκιδικής, όπως: επισκέψιμα μελισσοκομεία, μελισσοκομικά πάρκα, σημεία ιστορικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος που συνδέονται με την παράδοση του τόπου στη μελισσοκομία, σημεία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους.

Στόχος της καινοτομίας:

Στόχοι της καινοτομίας είναι:

  • Αύξηση της ουσιαστικής και ενεργής συμμετοχής των πολιτών στα κοινά και στη διαδικασία λήψης αποφάσεων.
  • Αύξηση και ενίσχυση της βιοποικιλότητας και ιδιαίτερα των «μελισσοτροφικών φυτών» μέσα στην πόλη για την προσέλκυση επικονιαστών, τη βελτίωση των χώρων πρασίνου και της ποιότητας ζωής και αύξηση της μελισσοκομικής χλωρίδας στην πόλη τουλάχιστον κατά 15% έως το 2026. Επίσης προβλέφθηκε αύξηση των φυτεύσεων τουλάχιστον 250 μελισσοτροφικών φυτών και διανομή 1.000 σπόρων και φυτών σε μελισσοκόμους.
  • Η ανάδειξη της μελισσοκομίας ως σημαντικής οικονομικής δραστηριότητας της περιοχής.
  • Ενίσχυση της ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης των πολιτών και ιδιαίτερα των παιδιών σε θέματα προστασίας των επικονιαστών και βιώσιμης αστικής ανάπτυξης.
  • Δημιουργία υποδομών για την ανάπτυξη του «μελισσοτουρισμού» με στόχο τη διασύνδεση της παράδοσης και της πλούσιας ιστορίας της Χαλκιδικής στον τομέα της μελισσοκομίας με τον τομέα του τουρισμού και την παρουσίαση μιας πρότασης εναλλακτικής μορφής τουρισμού.
  • Την ανάδειξη σε εθνικό επίπεδο της ανάπτυξης του «μελισσοτουρισμού» στην Ελλάδα με δημιουργία πρότυπων και προδιαγραφών ανάλογων με αυτών που εφαρμόζονται σε άλλες χώρες.

Βασική πηγή χρηματοδότησης:

Άλλο

Το συνολικό κόστος της πράξης ανήλθε στο ποσό των 70.000 € και περιλάμβανε δαπάνες αμοιβών εξωτερικών ειδικών εμπειρογνωμόνων για το σχεδιασμό και την ανάπτυξη συγκεκριμένων δράσεων (π.χ. μελέτες αρχιτεκτονικής τοπίου, συγγραφή επιστημονικών κειμένων, συγγραφή εκπαιδευτικού υλικού, δημιουργία βίντεο, κλπ.), δαπάνες επικοινωνίας και πληροφόρησης (διοργάνωση εκδηλώσεων, ημερίδων, παραγωγή φυλλαδίων κλπ.), δαπάνες ηλεκτρονικού εξοπλισμού (αγορά laptop, στερεοσκόπιο, κλπ.) , δαπάνες για δημιουργία ξύλινων κατασκευών (πινακίδες, καθιστικό, τρίλιζες, παρτέρια κλπ.). Κατά το στάδιο του σχεδιασμού απασχολήθηκαν 2 μόνιμοι υπάλληλοι του Δήμου και 1 εξωτερικός συνεργάτης για διάστημα 24 μηνών. Για τη συνέχιση του έργου έχει καταρτισθεί ένα «Μακροπρόθεσμο Σχέδιο Δράσης για την αστική μελισσοκομία» από την Ομάδα Έργου το οποίο ο Δήμος Νέας Προποντίδας θα υποστηρίξει καλύπτοντας τις ακόλουθες δαπάνες: Κόστος προσωπικού για 1 επικοινωνιολόγο και 1 άτομο για συμβουλευτικές υπηρεσίες τουρισμού που υπολογίζεται σε 6.000 € ανά έτος. Χώροι και λοιπά έξοδα για συναντήσεις της Τοπικής Ομάδας: εκτιμάται σε 1.000 € ετησίως. Προϋπολογισμός έργου (π.χ. για γιορτές μελιού, παγκόσμια ημέρα μέλισσας κ.λπ.): 7.000 € ετησίως τα πρώτα 2 χρόνια και 10.000 € ετησίως τα επόμενα χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι η οικονομική επιβάρυνση του Δήμου Νέας Προποντίδας είναι μεταξύ 14.000 € και 17.000 € συνολικά το χρόνο.

Κύρια αποτελέσματα από την ανάπτυξη της καινοτομίας για τον φορέα και τους χρήστες της:

Βελτίωση αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας του φορέα

Πως βοήθησε η καινοτομία την μεταβολή συγκριτικά με την προηγούμενη κατάσταση:

Βελτιώθηκε η εικόνα και το περιβάλλον του Δήμου μέσα από τη δημιουργία υποδομών για μια φιλική προς τις μέλισσες και τον άνθρωπο πόλη και ενισχύθηκε η εμπιστοσύνη των δημοτών στη διοίκηση του δήμου μέσα από την ευκαιρία που τους δόθηκε να συμμετάσχουν ενεργά στο σχεδιασμό των έργων αλλά και στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων. Επιπλέον, ο Δήμος απέκτησε τεχνογνωσία και εμπειρία σε διαδικασίες όπως: σύσταση και διοίκηση ομάδας έργων, κατάρτιση σχεδίων δράσης και ακόμη αυξήθηκε η αυτοπεποίθηση των υπαλλήλων και της διοίκησης να συμμετέχουν σε ευρωπαϊκές και εθνικές ομάδες συνεργασίας για την επίτευξη κοινών στόχων.

Α. Η αύξηση της συμμετοχής των πολιτών εκτιμάται από τον μεγάλο αριθμό των ατόμων που πήραν μέρος σε διάφορες δράσεις του έργου. Η συμμετοχή αποτυπώνεται στους ακόλουθους άξονες:

  • Σύσταση, για πρώτη φορά στο Δήμο, Τοπικής Ομάδας Δράσης από 30 περίπου πολίτες οι οποίοι συνεργάστηκαν με τις υπηρεσίες του Δήμου χρησιμοποιώντας τη μεθοδολογία, τα εργαλεία και την καθοδήγηση από τους ειδικούς εμπειρογνώμονες του URBACT.

 

  • Μεγάλη συμμετοχή πολιτών σε δράσεις έργου: Ενδεικτικά υπολογίζεται ότι συμμετείχαν περισσότερα από 2.000 άτομα συνολικά κατά τη διάρκεια των δυο χρόνων υλοποίησης του έργου είτε με φυσική παρουσία είτε διαδικτυακή.

Β. Όσον αφορά το στόχο για την αύξηση του πρασίνου και της μελισσοκομικής χλωρίδας στον Δήμο και εν γένει τη διατήρηση και ενίσχυση της βιοποικιλότητας, αυτός επιτεύχθηκε με:

  • Φυτεύσεις μελισσοτροφικών φυτών και δέντρων σε δημοτικούς χώρους πρασίνου και συγκεκριμένα κατά μήκος της «Μελισσοδιαδρομής» που δημιουργήθηκε στην πόλη. Συνολικά φυτεύτηκαν 100 δέντρα και 500 φυτά.
  • Δημιουργία ενός εξάγωνου ‘εκπαιδευτικού παρτεριού’ με συνολικά 400 ενδημικά μελισσοτροφικά φυτά.
  • Αύξηση των μελισσοτροφικών φυτών σε ιδιωτικούς χώρους σε όλη την πόλη μέσα από την παρότρυνση των πολιτών για φυτεύσεις μελισσοτροφικών φυτών σε κήπους, μπαλκόνια και παρτέρια, και σε δημοτικά σχολεία από παιδιά και εκπαιδευτικούς.
  • Δημιουργία ενός διαγωνισμού επιβράβευσης «Best Bee Balcony».
  • Την αλλαγή του τρόπου διαχείρισης του πρασίνου εντός και εκτός πόλης (ψεκασμοί, κουρέματα κλπ.).
  • Την κατασκευή πέντε φωλιών επικονιαστών/μοναχικών μελισσών που τοποθετήθηκαν σε πάρκα της πόλης.
  • Την τοποθέτηση μιας κυψέλης και εγκατάσταση μελισσοτροφικών φυτών στην ταράτσα του δημαρχείου.
  • Την ανάθεση εκπόνησης μελέτης για τη δημιουργία του «πάρκου της μέλισσας» σε υφιστάμενο πάρκο του Δήμου, έκτασης 2.500τ.μ., που θα περιλαμβάνει φυτεύσεις και κατασκευές και θα έχει και εκπαιδευτικό χαρακτήρα.

Γ. Ο στόχος της ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης των πολιτών επιτεύχθηκε με:

 

  • Διοργάνωση σεμιναρίων και ημερίδων για ενήλικες: Υλοποιήθηκαν τρία σεμινάρια διαδικτυακά για καθηγητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με περίπου 150 συμμετέχοντες, 1 ημερίδα για νέους αγρότες, 1 ημερίδα με θέμα τα προϊόντα της μέλισσας.
  • Παρουσιάσεις (5) για τη σημασία της μέλισσας σε σχολεία από μελισσοκόμους.
  • Διοργάνωση «παγκόσμιας μέρας μέλισσας» για 2 χρονιές και της «ετήσιας γιορτής μελιού» όπου περιλαμβάνονταν ποικίλες εκδηλώσεις όπως: γευσιγνωσία μελιού, παρουσιάσεις από μελισσοκόμους, συμμετοχή σχολείων με δράσεις για τη μέλισσα (κατασκευές, χορός, παραστάσεις, ζωγραφική, φυτεύσεις, παιχνίδια κλπ.), εργαστήρια για παιδιά, διανομή υλικού ενημερωτικού και ευαισθητοποίησης: t-shirt, κονκάρδες, αυτοκόλλητα, φυλλάδια, κούπες κλπ.) διανομή σπόρων φυτών και γλαστράκια κλπ.
  • Δημιουργία εκπαιδευτικού υλικού για τα σχολεία, που περιλάμβανε «εκπαιδευτικό πρόγραμμα μίας μέρας» και «εκπαιδευτική γωνιά» σε διαθέσιμο χώρο εντός αίθουσας, όπου τοποθετήθηκαν πόστερ με εκπαιδευτικά κείμενα για τις μέλισσες, τους επικονιαστές και τη βιοποικιλότητα. Ακόμα, διενεργείται μάθημα με θέμα «Επικονιαστές, βιοποικιλότητα και περιβάλλον» που αξιοποιεί εκπαιδευτικές κάρτες, ενημερωτικά φυλλάδια, βίντεο, την «εκπαιδευτική» κυψέλη, το στερεοσκόπιο αλλά και τη «ζωντανή» κυψέλη και τον εξοπλισμό μελισσοκόμου. Επιπλέον, δημιουργήθηκε έκθεση μελισσοκομίας σχετικά με/ με θέμα την ιστορία της Χαλκιδικής στην μελισσοκομία.
  • Δημιουργίες όπως 1) υπαίθριο καθιστικό με κείμενα ενημερωτικά για τις μέλισσες και τους επικονιαστές, παιχνίδια τρίλιζας με ερωτήσεις-απαντήσεις και επιδαπέδιο υπαίθριο παιχνίδι «κουτσό» ως εργαλείο ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης των παιδιών, 2) ενημερωτικές πινακίδες και κατασκευές σε κοινόχρηστους χώρους του Δήμου σχετικά με τη βιοποικιλότητα και τους επικονιαστές, 3) παιχνίδι θησαυρού «Βρες τη μέλισσα στην πόλη» σε συνεργασία με καταστήματα της περιοχής.
  • Το σχεδιασμό και παραγωγή ενημερωτικού υλικού: φυλλάδια, άρθρα δημοσιευμένα στο διαδίκτυο, συνεντεύξεις σε ραδιόφωνο και τηλεόραση κλπ.

 

  • Συνεργασία με διάφορους τοπικούς φορείς πολιτισμού (καλλιτέχνες, ζωγράφοι, συγγραφείς, πολιτιστικοί σύλλογοι) οι οποίοι προσέφεραν στο έργο εθελοντική εργασία και δημιουργία αφιλοκερδώς έργων όπως γλυπτά, φωτογραφίες κλπ.

Δ. Για την επίτευξη του στόχου της διασύνδεσης της μελισσοκομίας και του τουρισμού προβλεπόταν:

  • Υλοποίηση συναντήσεων μεταξύ των δυο ομάδων και υποβολή προτάσεων για συνεργασία των μελισσοκόμων με εκπροσώπους τουρισμού (ξενοδοχεία, εστιατόρια κλπ.) προκειμένου να δημιουργηθεί ένα νέο «τουριστικό προϊόν» που θα περιλαμβάνει ποικίλες δράσεις προβολής προϊόντων κυψέλης σε τουριστικές επιχειρήσεις και προτάσεις εναλλακτικών μορφών τουρισμού (π.χ. επισκέψιμα μελισσοκομεία, γευσιγνωσία προϊόντων μέλισσας, φεστιβάλ μελιού, μονοπάτια μέλισσας στη Χαλκιδική κλπ.). Υλοποιήθηκαν 2 συναντήσεις με εκπροσώπους τουρισμού αλλά, λόγω της πανδημίας Covid, δεν κατέστη δυνατό να υπάρξει σημαντική πρόοδος σε αυτή την επιδίωξη συνεργασίας.
  • Η δημιουργία ενός φυσικού «Μονοπατιού της Μέλισσας» μέσα στην πόλη. Ο Δήμος υλοποίησε μια κυκλική «Μελισσοδιαδρομή» 2km περίπου στα Ν. Μουδανιά που περιλαμβάνει κατασκευές και σημεία ενδιαφέροντος σχετικά με τις μέλισσες και τα προϊόντα της: ενημερωτικές πινακίδες, παρτέρια μελισσοτροφικών φυτών με πινακίδες ταυτότητας, παιχνίδια, έκθεση μελισσοκομίας, υπαίθριο καθιστικό με εξάγωνα ενημέρωσης και πληροφόρησης, επιχειρήσεις μελισσοκομικού ενδιαφέροντος, έργα τέχνης (τοιχογραφίες, γλυπτό μέλισσας) και ένας έντυπος χάρτης που αποτυπώνει όλες αυτές τις πληροφορίες.

Ακόμα, για την επίτευξη του στόχου της δημιουργίας ομάδας εργασίας για την προώθηση του μελισσοτουρισμού στη χώρα, έχουν γίνει τα πρώτα βήματα αναζήτησης ενδιαφερόμενων μερών και υλοποιήθηκε μια πρώτη συνάντηση γνωριμίας. Η πρωτοβουλία είναι πολύ σημαντικό να αναπτυχθεί περαιτέρω και επομένως είναι αναγκαία η εξεύρεση ενός συντονιστή που θα αναλάβει αυτήν την εργασία.

Τα αποτελέσματα της δράσης αναμένεται να αξιολογηθούν σε μεγαλύτερο βάθος με τη διεξαγωγή ερευνών ικανοποίησης, συλλογή δεδομένων κτλ.

Στάδιο σχεδιασμού:

Με την υπ' αρ. 137/2020 Απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου εγκρίθηκε το Τοπικό Σχέδιο Δράσης για την ανάδειξη και ενίσχυση της μελισσοκομίας του Δήμου Νέας Προποντίδας και τη διασύνδεσή της με τον τομέα του τουρισμού, στο πλαίσιο υλοποίησης του έργου: “BeePathNet - Building together the story of bees in urban areas” του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Urbact III. Για τη μεταφορά της καινοτομίας από καταρτίστηκε το κοινό «Σχέδιο Μεταβίβασης της Καλής Πρακτικής (Transferability Study)» το οποίο περιλάμβανε τα βήματα υλοποίησης της μεταφοράς της καλής πρακτικής σε κάθε δήμο ανάλογα με τις ανάγκες και τους στόχους του. Στη διαδικασία κατάρτισης του σχεδίου υπήρξε υποστήριξη και βοήθεια από ειδικό εμπειρογνώμονα (Lead Expert) ο οποίος, βάσει κανόνων και οδηγιών από το URBACT, έθεσε τις προδιαγραφές αλλά και αναλυτικά τα βήματα για όλη τη διαδικασία από τον σχεδιασμό έως την υλοποίηση. Κατόπιν συστάθηκε η «Τοπική Ομάδα Έργου» (υπ’ αρ. 395/2019 απόφαση ΔΣ) με μέλη από διάφορους τομείς: εκπαιδευτικοί, μελισσοκόμοι, εκπρόσωποι τουρισμού κ.α., τα οποία συμμετείχαν εθελοντικά σε δράσεις σχεδιασμού και στην υλοποίηση του έργου καθώς και σε δράσεις ανταλλαγής εμπειριών, σε εργαστήρια και εκπαιδευτικά σεμινάρια στις συνεργαζόμενες πόλεις- εταίρους. Οι συναντήσεις της ομάδας ήταν καθορισμένες και βασίζονταν σε συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα και πρόγραμμα που είχε συνταχθεί, εγκριθεί από όλα τα μέλη (Workplan). Τα μέλη ετοίμαζαν την ατζέντα με τα θέματα της συζήτησης και τηρούνταν πρακτικά σε όλες τις συναντήσεις. Ο τρόπος εργασίας της ομάδας, τα εργαλεία σχεδιασμού και λήψης αποφάσεων δόθηκαν από το URBACT και τον Ειδικό Εμπειρογνώμονα σε μορφή έντυπων οδηγών (π.χ. BeePathNet_Guidelines_Vol_2_Management_of_ULG) αλλά και με πρακτική εφαρμογή αυτών των μεθόδων (swot analysis, brainstorming, decision trees, ice breakers κλπ.) σε εργαστήρια που υλοποιήθηκαν με αυτό το σκοπό. Ο επικεφαλής εταίρος στήριζε σε κάθε βήμα όλη τη διαδικασία με παροχή συμβουλών και υποδείξεων αλλά και με δια ζώσης σεμινάρια και εκπαιδευτικά εργαστήρια (π.χ. επίσκεψη μελών ομάδας στη Λιουμπλιάνα με σκοπό την εκπαίδευσή τους τον Απρίλιο 2019) αλλά και επισκέψεις επιτόπου σε συναντήσεις της ομάδας στην Ελλάδα.

Στάδιο εφαρμογής:

Για την αποτελεσματική μεταφορά της καλής πρακτικής καταρτίστηκε σχέδιο δράσης το οποίο υλοποιήθηκε σε πέντε επιμέρους άξονες δράσεων: • Ανάπτυξη δράσεων για την εκπαίδευση σχετικά με τη μελισσοκομία, • Δράσεις ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης, π.χ. δημιουργία ιστοσελίδας η εκπαιδευτικών πακέτων και την διοργάνωση ημερίδων και εργαστηρίων, ημερίδες, διοργανώσεις εκδηλώσεων, δημιουργία και παραγωγή υλικού προβολής, διαδικτυακές έρευνες, κλπ., • Δράσεις για την αύξηση του πρασίνου και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, όπως φυτεύσεις μελισσοτροφικών φυτών και δέντρων σε δημοτικούς χώρους πρασίνου, • Δράσεις για την ενίσχυση του τομέα της μελισσοκομίας και της τοπικής οικονομίας, με τη δημιουργία μελισσοκομικών υποδομών, • Δράσεις για την ανάπτυξη μιας εναλλακτικής μορφής τουρισμού: του ‘μελισσοτουρισμού’, με την ανάπτυξη ενός φυσικού «Μονοπατιού μέλισσας» σε κάθε πόλη-εταίρο και την εμπλοκή ενός αριθμού εκπροσώπων τουρισμού (ξενοδοχεία, εστιατόρια, τουριστικές επιχειρήσεις κλπ.) στο σχεδιασμό τουριστικού προϊόντος. Σύμφωνα με το σχέδιο δράσης του «BeePath», σχεδιάστηκε ένα μονοπάτι, μια διαδρομή εντός της πόλης των Μουδανιών με την ονομασία ‘Μελισσοδιαδρομή’ και περιλαμβάνει σημεία ενδιαφέροντος σχετικά με τη μέλισσα. Ένα από τα σημεία ενδιαφέροντος αποτελεί το πάρκο πλησίον του μουσείου αλιευτικών σκαφών και εργαλείων στο οποίο έχει δημιουργηθεί μια εκπαιδευτική γωνιά που περιλαμβάνει: •ένα παρτέρι με ενδημικά μελισσοτροφικά φυτά που υλοποιήθηκε σε συνεργασία με το «Ινστιτούτο Γενετικής Βελτίωσης και Φυτογενετικών Πόρων» του ΕΛ.Γ.Ο. «ΔΗΜΗΤΡΑ», •εκπαιδευτικά παιχνίδια, •ενημερωτικές πινακίδες και •ένα καθιστικό με εξάγωνα. Ο χώρος αυτός σχεδιάστηκε για να μπορεί ώστε/ με στόχο να χρησιμοποιείται από σχολεία αλλά και από επισκέπτες που θέλουν να μάθουν για τη μέλισσα, τη βιοποικιλότητα, την επικονίαση. Στο χώρο θα γίνονται πραγματοποιούνται/ διεξάγονται παρουσιάσεις και εργαστήρια από μελισσοκόμους. Εντός μιας αίθουσας θα φιλοξενείται μια περιοδική έκθεση για/ με θέμα την ιστορία και την παράδοση της μελισσοκομίας στη Χαλκιδική, και επίσης σε μια άλλη αίθουσα θα γίνονται προβολές και εκπαιδευτικά σεμινάρια για παιδιά και ενήλικες. Στη μελισσοδιαδρομή υπάρχουν εξάγωνες ενημερωτικές πινακίδες για τις μέλισσες, τη βιοποικιλότητα, ξύλινες φωλιές επικονιαστών, τοιχογραφίες και έργα τέχνης με θέμα τη μέλισσα αλλά και περιοδικές εκθέσεις φωτογραφίας. Στο μονοπάτι της μελισσοδιαδρομής περιλαμβάνονται και επιχειρήσεις που συνδέονται με τη μελισσοκομία και είναι μέλη του «BeePathNet. Η «Μελισσοδιαδρομή» αποτυπώθηκε σε έναν χάρτη που είναι διαθέσιμος σε έντυπη και ψηφιακή μορφή. Σχεδιάστηκε, επίσης, και μια «εξωτερική Μελισσοδιαδρομή» η οποία περιλαμβάνει σημεία μελισσοκομικού ενδιαφέροντος που βρίσκονται εκτός του Δήμου αλλά στην ευρύτερη περιοχή της Χαλκιδικής, όπως: επισκέψιμα μελισσοκομεία, μελισσοκομικά πάρκα, σημεία ιστορικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος που συνδέονται με την παράδοση του τόπου στη μελισσοκομία, σημεία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους.

Στάδιο διάδοσης:

Για την διάδοση του έργου διαμορφώθηκε «Σχέδιο Επικοινωνίας» (Communication Plan) που συντάχθηκε από κοινού με τους εταίρους και την Τοπική Ομάδα Δράσης το οποίο προέβλεπε συγκεκριμένα στάδια και αποτελέσματα/στάδιο: π.χ. δημιουργία ιστοσελίδας, ημερίδες, διοργανώσεις εκδηλώσεων, δημιουργία εκπαιδευτικών πακέτων, δημιουργία και παραγωγή υλικού προβολής, διαδικτυακές έρευνες, κλπ.

Συνεργασίες:

Για την καινοτομία αναπτύχθηκε συνεργασία με το Ινστιτούτο Μελισσοκομίας και το Ινστιτούτο Βελτίωσης και Φυτογενετικών Πόρων του Ελληνικού Γεωργικού Οργανισμού (ΕΛ.Γ.Ο) ΔΗΜΗΤΡΑ. Με τους εν λόγω φορείς η συνεργασία αφορούσε τόσο τη συμβουλευτική υποστήριξη σε θέματα μελισσοκομίας και βιοποικιλότητας όσο και τη διεξαγωγή ημερίδων, σεμιναρίων και εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Με το Ινστιτούτο Βελτίωσης και Φυτογενετικών Πόρων η συνεργασία αφορούσε επίσης και την καλλιέργεια - για λογαριασμό του Δήμου - επιλεγμένων μελισσοκομικών ενδημικών φυτών που προμηθεύτηκε στη συνέχεια ο δήμος για τις φυτεύσεις σε παρτέρια και πάρκα του Δήμου. Με το ΚΠΕ Αρναίας η συνεργασία αφορούσε την υλοποίηση δράσεων ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης με τα σχολεία για τον εορτασμό της παγκόσμιας μέρας μέλισσας αλλά και εκπαιδευτικά προγράμματα. Ακόμα, με το Μελισσοκομικό Εκπαιδευτικό και Ερευνητικό Κέντρο (ΜΕΕΚ) επίσης υπογράφηκε σύμβαση για υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων, έρευνα, συγγραφή και επιστημονική υποστήριξη σε θέματα σχετικά με τη μέλισσα και τη μελισσοκομία, ενώ η συνεργασία με το Μελισσοκομικό Πάρκο ΑΝΕΛ αφορούσε τη διοργάνωση ενημερωτικών ημερίδων για τον μελισσοτουρισμό. Επίσης, πραγματοποιήθηκε συνεργασία με εκπαιδευτικούς από σχολεία του Δήμου για συμμετοχή παιδιών σε δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης (σεμινάρια, φυτεύσεις κλπ). Συνεργασία με εικαστικούς της Χαλκιδικής (ζωγράφοι, γλύπτες κλπ) για τη δημιουργία έργων τέχνης στη «μελισσοδιαδρομή».

Προκλήσεις και τρόποι αντιμετώπισης κατά το σχεδιασμό, δοκιμή και υλοποίηση:

Για την εφαρμογή και συνέχιση της καινοτομίας, είναι αναγκαίο να ορισθούν αρμόδια άτομα για τη λειτουργία των υποδομών που δημιουργήθηκαν και συγκεκριμένα άτομα που να αναλάβουν τον συντονισμό και οργάνωση της τοπικής ομάδας δράσης (συνεδριάσεις, κατάρτιση ετήσιων δράσεων κλπ), τη διοργάνωση εκπαιδευτικών παρουσιάσεων και σεμιναρίων στο χώρο του μουσείου. Επίσης, χρειάζεται δέσμευση ενός ατόμου που θα μεριμνά για τη συντήρηση του "μονοπατιού της μέλισσας", την ενημέρωση επισκεπτών, τη διανομή του χάρτη και την παροχή πληροφοριών, τη διοργάνωση μαζί με την τοπική ομάδα των ετήσιων δράσεων (διαγωνισμοί, εορτασμοί και φεστιβάλ). Η μη διάθεση ανθρώπινου δυναμικού του δήμου για την εκτέλεση των παραπάνω αποτελεί εμπόδιο για τη συνέχιση της καινοτομίας.

 Στην παρούσα φάση υπάρχει μια στασιμότητα όσον αφορά στη συνέχιση και περαιτέρω ανάπτυξη του έργου. Αυτό οφείλεται κυρίως στην έλλειψη προσωπικού του Δήμου που είναι απαραίτητο για να αναλάβει τόσο τον συντονισμό της Τοπικής Ομάδας όσο και τον προγραμματισμό και υλοποίηση των προβλεπόμενων, από το εγκεκριμένο μακροπρόθεσμο σχέδιο δράσης, ενεργειών. Αυτό το εμπόδιο θα μπορέσει να ξεπεραστεί με την πρόσληψη ενός ατόμου που θα αναλάβει αυτήν την εργασία.

Εκτίμηση – περιγραφή για τις αναγκαίες συνθήκες επιτυχίας και βιωσιμότητας της καινοτομίας:

Για τη βιωσιμότητα της καινοτομίας έχει ήδη συνταχθεί το μακροπρόθεσμο (πενταετές) σχέδιο δράσης για την ανάπτυξη της αστικής μελισσοκομίας. Απαραίτητη προϋπόθεση για την υλοποίηση του μακροπρόθεσμου σχεδίου - και άρα για τη βιωσιμότητα της καινοτομίας - είναι η διάθεση των απαραίτητων υλικών και ανθρώπινων πόρων όπως αναλυτικά περιγράφονται στο μακροπρόθεσμο σχέδιο. Είναι απαραίτητη για αυτό η υποστήριξη της διοίκησης για την εφαρμογή του σχεδίου δράσης.

Εμπειρίες, σκέψεις, διαπιστώσεις:

Μέσα από την υλοποίηση του έργου ανέδειξε αναδείχθηκε το ενδιαφέρον των δημοτών για συμμετοχή στα κοινά. Η δυνατότητα που δόθηκε στους ενεργούς πολίτες να συμμετέχουν από την αρχή στο σχεδιασμό αλλά και στην υλοποίηση ενός σχεδίου δράσης για την πόλη τους, έφερε καταπληκτικά αποτελέσματα και τεράστια επιτυχία στο έργο. Οι στόχοι του έργου διαδόθηκαν ευρύτερα και γρηγορότερα, το έργο έγινε αμέσως αποδεκτό από τον κόσμο, ο δήμος απέκτησε αξιοπιστία και κέρδισε την εμπιστοσύνη των δημοτών του. Η ανταλλαγή εμπειριών και απόψεων των δημοτών μεταξύ τους αλλά και με δημότες από άλλες ευρωπαϊκές πόλεις, η συμμετοχή τους σε εργαστήρια και σεμινάρια, οι συνεργασίες μεταξύ πολιτών και στελεχών του δήμου που αναπτύχθηκαν, οδήγησαν σε δεσμούς φιλίας και αλληλοσεβασμού, σε αλλαγή νοοτροπίας, σε ενίσχυση της αυτοποεποίθησης και αυτοεκτίμησης όλων όσων συμμετείχαν. Βελτιώθηκε η εικόνα του δήμου στο εσωτερικό αλλά και στο εξωτερικό. Βελτιώθηκε η σχέση τοπικών αρχών με δημότες και τέθηκαν στον Δήμο μας οι βάσεις για εφαρμογή περαιτέρω στο μέλλον της "συμμετοχικής προσέγγισης" στη λήψη αποφάσεων.

Με έναυσμα την καινοτομία, προβλέπεται επίσης να ξεκινήσει η δημιουργία νέων έργων (π.χ. κατασκευή του πάρκου της μέλισσας, δημιουργία μιας ομάδας ενδιαφερόμενων πολιτών σε εθνικό επίπεδο με στόχο την ανάπτυξη του ‘μελισσοτουρισμού’ στην Ελλάδα και την κατάρτιση κανόνων/κανονισμών για την εφαρμογή της αστικής μελισσοκομίας) αλλά και η διατήρηση/αναβάθμιση των υφιστάμενων δράσεων (π.χ. διοργάνωση εορτασμού παγκόσμιας μέρας μέλισσας, εκπαιδευτικά προγράμματα σε σχολεία, μελισσοδιαδρομή /το μονοπάτι της μέλισσας στο Δήμο Νέας Προποντίδας κλπ.)

Αξιολόγηση

{{ reviewsTotal }}{{ options.labels.singularReviewCountLabel }}
{{ reviewsTotal }}{{ options.labels.pluralReviewCountLabel }}
{{ options.labels.newReviewButton }}
{{ userData.canReview.message }}

Με μια ματιά

Ταυτότητα

MIAP133

Περιφέρεια

Κεντρικής Μακεδονίας

Επίπεδο διακυβέρνησης

Εθνικό

Τύπος Φορέα

Δήμος

Έτος σχεδιασμού

2021

Έτος υλοποίησης

Τομέας Καινοτομίας

Αφορά τον σχεδιασμό μια νέας ή τη βελτίωση μιας υφιστάμενης εσωτερικής λειτουργίας και διαδικασίας

Τομέας Πολιτικής

Κοινοποιήστε σε:

Δείτε επίσης

H Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ) οργανώνει, προσαρμοζόμενη στις συνθήκες της πανδημίας του Covid-19, διαδικτυακή/εξ αποστάσεως κατάρτιση επαγγελματικών ομάδων στο αντικείμενο της ακτινοπροστασίας, προσφέρoντας σε...
Η ΕΕΑΕ εφαρμόζει σύστημα επιθεώρησης για την επιβολή των διατάξεων των κανονισμών ακτινοπροστασίας προσαρμοζόμενη στις συνθήκες της πανδημίας του Covid-19. Οι επιθεωρήσεις είναι μέρος του...

Ο ιστότοπός μας χρησιμοποιεί cookies για να διασφαλίσει την καλύτερη δυνατή εμπειρία πλοήγησης και την εξατομίκευση του περιεχομένου. 

Διαβάστε περισσότερα