H καινοτομία συνίσταται στη δυνατότητα ηλεκτρονικής παραγγελίας εξετάσεων με λήψη βιολογικού υλικού στις μονάδες ΠΦΥ της 7ης ΥΠΕ Κρήτης, της ασφαλούς μεταφοράς των βιολογικών δειγμάτων στα νοσοκομεία αναφοράς και της λήψης αποτελεσμάτων ηλεκτρονικά από τον ιατρό και τον ασθενή.
Το σύστημα περιλαμβάνει: α) τη δυνατότητα ηλεκτρονικής παραγγελίας εξετάσεων στις μονάδες ΠΦΥ με τη χρήση Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος (ΠΣ) β) τη μεταφορά του βιολογικού υλικού του ασθενή σε νοσοκομείο αναφοράς προκειμένου να εξεταστεί γ) την ηλεκτρονική λήψη των αποτελεσμάτων από το ιατρικό προσωπικό των δομών ΠΦΥ και τον ασθενή μέσω του ΠΣ.
Ο ασθενής έχει πλέον τη δυνατότητα να πραγματοποιήσει πλήρες σετ εργαστηριακών εξετάσεων με μια επίσκεψη στην κοντινότερη μονάδα ΠΦΥ, χωρίς να είναι πλέον απαραίτητη η προσέλευσή του σε νοσοκομείο. Πριν την λειτουργία της καινοτομίας, οι πολίτες αναγκάζονταν να επισκεφθούν μία νοσοκομειακή μονάδα για τη διενέργεια εξετάσεων και να επιστρέψουν για τη λήψη των αποτελεσμάτων, καθώς οι μονάδες ΠΦΥ δεν μπορούσαν να διενεργήσουν πιο εξειδικευμένες εξετάσεις λόγω έλλειψης προσωπικού και εξοπλισμού.
Με αυτόν τον τρόπο βελτιώνεται η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, καθώς επιτυγχάνεται μείωση της ταλαιπωρίας των ασθενών αφού εξυπηρετούνται από μονάδα υγείας πλησίον της κατοικίας τους, μείωση της άμεσης (out-of-pocket) δαπάνης των πολιτών δεδομένης της μη καταβολής συμμετοχής, αλλά και μείωση της ανάγκης προσέλευσης στο νοσοκομείο για τη διενέργεια εργαστηριακών εξετάσεων. Ταυτόχρονα επιτυγχάνονται οικονομίες κλίμακας και μεγιστοποιείται η δυναμικότητα των εργαστηρίων των νοσοκομείων αναφοράς. Η ανάπτυξη του συστήματος συνεργασίας σε επίπεδο περιφέρειας αποτελεί καινοτομία στο επίπεδο της χώρας. Η καινοτομία έχει στόχο:
1) την ενίσχυση της πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας των κατοίκων της υπαίθρου,
2) τη μείωση του κόστους πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας και
3) την εξοικονόμηση πολύτιμων πόρων μέσω της ηλεκτρονικής παραγγελίας εξετάσεων από τις μονάδες ΠΦΥ, χωρίς να απαιτείται η μετακίνηση των πολιτών στο πλησιέστερο νοσοκομείο, παρά μόνο στη μονάδα ΠΦΥ, σε όλο το εύρος εργαστηριακών εξετάσεων που εκτελούνται στο νοσοκομείο αναφοράς.
Κάθε έτος πραγματοποιείται βελτίωση της καινοτομίας είτε με επέκταση της συχνότητας δρομολογίων είτε με προσθήκη νέων εξετάσεων στα Νοσοκομεία αναφοράς, ενώ κατά τη διάρκεια της πανδημίας το δίκτυο αυτό χρησιμοποιήθηκε τόσο για τη μεταφορά δειγμάτων COVID-19 (PCR από τα Κέντρα Υγείας προς τα δύο εργαστήρια αναφοράς) όσο και για την συμμετοχή της 7ης ΥΠΕ Κρήτης στο Εθνικό Δίκτυο Αντισωμάτων για τη μελέτη του βαθμού ανοσίας του πληθυσμού έναντι του ιού SARS-COV-2. Επιπλέον, τα δύο τελευταία χρόνια κατέστη εφικτή η ανάκτηση των αποτελεσμάτων των εξετάσεων και μέσω των ιστοτόπων των νοσοκομείων αναφοράς (e-αποτελέσματα).
2023: πάνω από 80.000 χρήστες (εκτίμηση), 2022: 70.473 χρήστες
Βασικοί λόγοι ανάπτυξης της καινοτομίας είναι:
1) Η έλλειψη ανθρωπίνων πόρων και εξοπλισμού στις ΠΦΥ, που καθιστά αδύνατη την διενέργεια πλήρους σετ εξετάσεων,
2) Η ανάγκη για επίτευξη οικονομιών κλίμακας και βέλτιστη αξιοποίηση του διαθέσιμου προσωπικού στα Νοσοκομεία, καθώς πλέον μειώνονται οι επισκέψεις ασθενών και δεν είναι απαραίτητη η λειτουργία εργαστηρίου λήψης βιολογικού υλικού σε κάθε νοσοκομείο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε εξοπλισμό, αναλώσιμα, ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, μια και αυτή πραγματοποιείται στις μονάδες ΠΦΥ. Κάθε νοσοκομείο εξυπηρετεί πλέον μόνο τους προσερχόμενους σε αυτό πολίτες,
3) Η αναγκαιότητα για παροχή εργαλείων στον ιατρό της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας για την πρόληψη και παρακολούθηση της υγείας του πληθυσμού της Κρήτης, σε συνδυασμό με την αξιοποίηση της δυναμικότητας των εργαστηρίων,
4) Η βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τον πολίτη και η διασφάλιση της ισότιμης πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας, δεδομένου ότι μπορεί πλέον να πραγματοποιήσει και να λάβει τα αποτελέσματα των εξετάσεών του χωρίς να είναι ανάγκη να επισκεφθεί το Νοσοκομείο. Επιπλέον, οι πολίτες δεν χρειάζεται να πληρώσουν τη συμμετοχή του 15% για να πραγματοποιήσουν τις εξετάσεις αυτές σε ένα ιδιωτικό κέντρο δεδομένου ότι οι εξετάσεις αυτές πραγματοποιούνται σε δημόσια δομή (ακόμα και για ανασφαλίστους),
5) Η μείωση της ροής επισκεψιμότητας σε Νοσοκομεία, ιδιαίτερα σε κρίσιμες περιόδους όπως η πανδημία Covid-19.
Οι πολίτες πραγματοποιούν εργαστηριακές εξετάσεις σε δεκαεννέα μονάδες ΠΦΥ, οι οποίες διαθέτουν σημεία λήψης βιολογικών δειγμάτων και οι οποίες διασυνδέονται ηλεκτρονικά και λειτουργικά μέσω του ΠΣ με τα εργαστήρια πέντε νοσοκομειακών μονάδων (ΠΑΓΝΗ, ΓΝΗ Βενιζέλειο, ΓΝ Χανίων, ΓΝ Ρεθύμνου, ΓΝ Αγίου Νικολάου). Η μεταφορά δειγμάτων πραγματοποιείται από πιστοποιημένη εταιρεία μεταφοράς μέσω ετησίων συμβάσεων. Το δίκτυο αυτό μεταφοράς χρησιμοποιείται επίσης για τη μεταφορά και άλλων δειγμάτων βιολογικού υλικού στο πλαίσιο πχ της διαχείρισης της πανδημίας (δείγματα COVID-19) και του Δικτύου Αντισωμάτων του ΕΟΔΥ. Η επιστροφή των αποτελεσμάτων στις μονάδες ΠΦΥ πραγματοποιείται ηλεκτρονικά και αυτά είναι προσβάσιμα τόσο στο γιατρό όσο και στον ασθενή ηλεκτρονικά, μειώνοντας την ταλαιπωρία των ασθενών και βελτιώνοντας τις παρεχόμενες υπηρεσίες υπαίθρου ακόμα και στο πιο απομακρυσμένο Κέντρο Υγείας.
Κυριότεροι στόχοι της καινοτομίας είναι:
1) Η αύξηση των πραγματοποιούμενων εργαστηριακών εξετάσεων,
2) Η μείωση των ροών στα Νοσοκομεία μέσω της εξυπηρέτησης των περιστατικών στις μονάδες ΠΦΥ,
3) Η εξοικονόμηση πόρων (χρόνου εργασίας, κόστους κτλ.) μέσα από την βελτίωση των διαδικασιών διενέργειας των εξετάσεων και λήψης των αποτελεσμάτων.
Το κόστος ανάπτυξης της καινοτομίας ανέρχεται στο ποσό των 20.000 ευρώ ενώ το ετήσιο κόστος για τη λειτουργία της στο ποσό των περίπου 100.000 ευρώ. Η πλήρης ανάπτυξη του συστήματος διάρκεσε λιγότερο από τρεις μήνες. Στην ανάπτυξη του συστήματος συμμετείχαν δύο (2) στελέχη πληροφορικής, μία (1) διοικητικός-πληροφορικός της ΥΠΕ για τον συντονισμό και το σύνολο του προσωπικού εργαστηρίων των Κέντρων Υγείας. Επίσης ένας στέλεχος από το γραφείο κίνησης κάθε νοσοκομείου. Για την παροχή της καινοτομίας απαιτείται ένας διοικητικός υπάλληλος της ΥΠΕ ο οποίος μεριμνά για την τροποποίηση των δρομολογίων σύμφωνα με νέες απαιτήσεις εφόσον απαιτηθεί, ένας υπάλληλος της μονάδας ΠΦΥ για την ηλεκτρονική καταχώριση του παραπεμπτικού εξέτασης καθώς και ιατρονοσηλευτικό προσωπικό από τα εργαστήρια των Νοσοκομείων.
Ο αριθμός των περιστατικών που εξυπηρετήθηκαν κατά το έτος 2022 αυξήθηκε κατά 11,4% σε σχέση με το 2021 (70.473 από 63.277) καθώς επίσης και ο αριθμός των πραγματοποιούμενων εξετάσεων κατά 15% (1.181.586 από 1.027.661). Η εφαρμογή της καινοτομίας κρίνεται ιδιαίτερα επιτυχημένη καθώς:
1) Επιτεύχθηκε μείωση της ταλαιπωρίας των ασθενών, καθώς εξυπηρετούνται από μονάδα υγείας πλησίον της κατοικίας τους και δεν υπάρχει ανάγκη προσέλευσης στο νοσοκομείο για τη διενέργεια των εργαστηριακών εξετάσεων,
2) Μειώθηκε η δαπάνη των χρηστών δεδομένης της μη καταβολής συμμετοχής,
3) Επιτεύχθηκαν οικονομίες κλίμακας και μεγιστοποιήθηκε η δυναμικότητα των νοσοκομειακών εργαστηρίων, καθώς πλέον αναλαμβάνουν μόνο την διενέργεια της εξέτασης και όχι τη λήψη βιολογικού υλικού από τους ασθενείς. Αυτό συνεπάγεται λιγότερο απαιτούμενο εξοπλισμό, αναλώσιμα, ιατρονοσηλευτικό προσωπικό,
4) Αυξήθηκε η χρήση της υπηρεσίας διενέργειας εργαστηριακών εξετάσεων. Ενδεικτικά, το 2018 διακινήθηκαν 161.914 δείγματα βιολογικού υλικού, ενώ το 2019 213.649, σημειώνοντας αύξηση 31,95%, ενδεικτική της αποδοχής της υπηρεσίας από τους πολίτες. Το 2020, παρά τη μειωμένη προσέλευση πολιτών σε δομές υγείας λόγω της πανδημίας, διακινήθηκαν 214.044 δείγματα, ενώ το 2021 ο αντίστοιχος αριθμός ανήλθε σε 252.746. Από 1-1-2022 έως 31-5-2022 μεταφέρθηκαν ήδη συνολικά 112.450 δείγματα. Η γενική αποδοχή του πληθυσμού, αλλά και οι εισηγήσεις των μονάδων ΠΦΥ, τεκμαίρουν την ευρεία αποδοχή της υπηρεσίας. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι τους τέσσερις πρώτους μήνες της υπηρεσίας εξυπηρετήθηκαν 13.202 πολίτες μέσω της υπηρεσίας, πλέον των βασικών εξετάσεων που πραγματοποιήθηκαν στις μονάδες ΠΦΥ.
Κατά το στάδιο σχεδιασμού, που διήρκεσε περίπου 4 μήνες, συγκροτήθηκε ομάδα εργασίας υπό το συντονισμό της 7ης ΥΠΕ Κρήτης. Η υλοποίηση του έργου βασίστηκε στη συνεργασία των υπηρεσιών της Κεντρικής Υπηρεσίας της 7ης ΥΠΕ, των Γραφείων Κίνησης και Εργαστηρίων των νοσοκομείων αναφοράς και των στελεχών των μονάδων ΠΦΥ. Η ομάδα εργασίας ανέλαβε την παραμετροποίηση του ΟΠΣΥ Κρήτης (κοινής εφαρμογής σε όλη την Κρήτη), την εκπαίδευση των χρηστών, την παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού, τον καθορισμό του καθημερινού προγράμματος μεταφοράς δειγμάτων βιολογικού υλικού μέσω πιλοτικών δρομολογίων και μέτρησης χρόνων, την εκτίμηση της δυναμικότητας κάθε Κέντρου Υγείας σε συνδυασμό με τη χωρητικότητα των μέσων μεταφοράς, την προμήθεια του απαιτούμενου εξοπλισμού κτλ.
Για την επιστημονική τεκμηρίωση και σχεδιασμό της διαδικασίας συστήθηκαν επιτροπές με ευθύνη και συντονισμό της 7ης ΥΠΕ Κρήτης, ενώ η υλοποίηση του έργου βασίστηκε στην πληροφοριακή διασύνδεση νοσοκομείων και μονάδων ΠΦΥ μέσω της χρήσης του ΟΠΣΥ Κρήτης, ενιαίο για όλες τις μονάδες υγείας της 7ης ΥΠΕ Κρήτης και του ΣΥΖΕΥΞΙΣ. Στη συνέχεια, συγκροτήθηκε ομάδα εργασίας για τη σύνταξη οικονομοτεχνικής μελέτης αναφορικά με τη διενέργεια εργαστηριακών εξετάσεων στα Κέντρα Υγείας της 7ης ΥΠΕ Κρήτης. Ορίστηκαν Κέντρα Αναφοράς, καταγράφηκε το είδος των εργαστηριακών εξετάσεων για μεταφορά και τοπικά. Ακολούθως, συγκροτήθηκε ομάδα εργασίας για τη σύνταξη προδιαγραφών διαχείρισης και μεταφοράς των δειγμάτων βιολογικού υλικού από τις μονάδες ΠΦΥ στα Νοσοκομεία και διαμορφώθηκε το εβδομαδιαίο πρόγραμμα μεταφοράς. Επιπλέον, ορίστηκαν στελέχη των γραφείων κίνησης των νοσοκομείων και της Κεντρικής Υπηρεσίας της 7ης ΥΠΕ Κρήτης που ανέλαβαν την εκπαίδευση των υπαλλήλων των μονάδων ΠΦΥ τόσο ως προς τη χρήση του πληροφοριακού συστήματος όσο και επί της ακολουθούμενης διαδικασίας.
Παράγοντες που ελήφθησαν υπόψη κατά το σχεδιασμό της καινοτομίας ήταν: 1. κόστος μεταφοράς βιολογικού υλικού, 2. συχνότητα μεταφοράς βιολογικού υλικού, 3. στοιχεία κόστους/εξέταση ανά νοσοκομείο, 4. κόστος εξωτερικού ποιοτικού ελέγχου και διαπίστευσης των εργαστηρίων, 5. αριθμός και είδος των εξετάσεων που πραγματοποιήθηκαν τα προηγούμενα έτη, 6. διαθεσιμότητα ανθρώπινου δυναμικού.
Στο στάδιο αυτό, διάρκειας περίπου 1 μήνα, πραγματοποιήθηκε πιλοτική εφαρμογή σε όλες τις μονάδες ΠΦΥ ώστε να δοκιμαστούν οι διαδικασίες, τα προβλήματα λειτουργίας του συστήματος και οι χρόνοι εξυπηρέτησης των πολιτών. Μετά το πέρας του σταδίου αυτού, και αφού πραγματοποιήθηκαν οι απαραίτητες προσαρμογές σχετικά με το είδος των εξετάσεων που είναι δυνατόν να πραγματοποιηθούν σε κάθε Νοσοκομείο, ανάλογα και με το διαθέσιμο χρόνο, η καινοτομία τέθηκε σε καθολική εφαρμογή.
Οι πολίτες πραγματοποιούν εργαστηριακές εξετάσεις σε δεκαεννέα μονάδες ΠΦΥ, οι οποίες διαθέτουν σημεία λήψης βιολογικών δειγμάτων και οι οποίες διασυνδέονται ηλεκτρονικά και λειτουργικά μέσω του ΠΣ με τα εργαστήρια πέντε νοσοκομειακών μονάδων (ΠΑΓΝΗ, ΓΝΗ Βενιζέλειο, ΓΝ Χανίων, ΓΝ Ρεθύμνου, ΓΝ Αγίου Νικολάου). Η μεταφορά δειγμάτων πραγματοποιείται από πιστοποιημένη εταιρεία μεταφοράς μέσω ετησίων συμβάσεων. Το δίκτυο αυτό μεταφοράς χρησιμοποιείται επίσης για τη μεταφορά και άλλων δειγμάτων βιολογικού υλικού στο πλαίσιο πχ της διαχείρισης της πανδημίας (δείγματα COVID-19) και του Δικτύου Αντισωμάτων του ΕΟΔΥ. Η επιστροφή των αποτελεσμάτων στις μονάδες ΠΦΥ πραγματοποιείται ηλεκτρονικά και αυτά είναι προσβάσιμα τόσο στο γιατρό όσο και στον ασθενή ηλεκτρονικά, μειώνοντας την ταλαιπωρία των ασθενών και βελτιώνοντας τις παρεχόμενες υπηρεσίες υπαίθρου ακόμα και στο πιο απομακρυσμένο Κέντρο Υγείας.
Για την παραμετροποίηση του συστήματος και την ενεργοποίηση των χρηστών υπήρξε συνεργασία με την Ανάδοχο Ένωση Εταιρειών που παρέχει υπηρεσίες SLA για το ΟΠΣΥ Κρήτης. Με την εταιρεία που ανέλαβε την πιστοποιημένη μεταφορά βιολογικού υλικού καθορίστηκαν οι χρόνοι παράδοσης και τα βέλτιστα δρομολόγια. Επιπλέον, τα Νοσοκομεία συνεργάστηκαν μεταξύ τους και με την ΥΠΕ, η οποία επιτέλεσε ρόλο συντονιστή, προκειμένου να καταγραφούν αναλυτικά με κωδικούς τα είδη των πραγματοποιούμενων εξετάσεων σε κάθε Νοσοκομείο, καθώς και ο τρόπος διενέργειάς τους.
Βασικό πρόβλημα υπήρξε η αντίσταση των τοπικών κοινωνιών και μερίδας των επαγγελματιών υγείας, οι οποίες κάμφθηκαν πλήρως με την ενημέρωση για τα πλεονεκτήματα της υπηρεσίας. Οι βασικές τεχνολογικές προκλήσεις, που αποτελούν παράλληλα και καινοτομίες, αφορούσαν τη διασύνδεση όλων των μονάδων στο ΣΥΖΕΥΞΙΣ, την ανάγκη για παραμετροποίηση του ΟΠΣΥ Κρήτης και η διαχείριση μεγάλου όγκου χρηστών. Παράλληλα, έπρεπε να τεκμηριωθεί η οικονομική αναγκαιότητα του εγχειρήματος και η ορθή διαχείριση των δειγμάτων βιολογικού υλικού βάσει κατευθυντηρίων οδηγιών. Βασική πρόκληση αποτέλεσε και η εκπαίδευση του προσωπικού των αποκεντρωμένων μονάδων υγείας, αλλά και η κατάρτιση σεναρίων ανάκαμψης από μη δυνατότητα πρόσβασης στο ΟΠΣΥ Κρήτης.
Κύρια προϋπόθεση για την επιτυχία και τη βιωσιμότητα της καινοτομίας είναι η δέσμευση της Διοίκησης για την στήριξη της λειτουργίας της καθώς και η εκπαίδευση των εργαζομένων σε όλες τις δομές εφαρμογής της και η διαβούλευση μαζί τους, προκειμένου για την προσαρμογή στις ανάγκες τους και την αντιμετώπιση ενδεχόμενων προβλημάτων.
Η ανάπτυξη της καινοτομίας απέδειξε τη δυνατότητα συνεργασίας μεταξύ των φορέων σε περιφερειακό επίπεδο μέσω μίας κοινής στόχευσης, αλλά και τη δυνατότητα αξιοποίησης υφιστάμενων πόρων μέσω της βέλτιστης αξιοποίησης της δυναμικότητάς τους. Αντίστοιχος τρόπος εξυπηρέτησης πολιτών θα μπορούσε να αναπτυχθεί και σε άλλες υγειονομικές περιφέρειες.
Yποστήριξη της ανάπτυξης καινοτομίας στην ελληνική δημόσια διοίκηση μέσω της δημιουργίας ενός δυναμικού οικοσυστήματος.
Ο ιστότοπός μας χρησιμοποιεί cookies για να διασφαλίσει την καλύτερη δυνατή εμπειρία πλοήγησης και την εξατομίκευση του περιεχομένου.