Η καινοτομία της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας (ΕΑΔ) αφορά στην υλοποίηση ηλεκτρονικής πλατφόρμας υποβολής αναφορών, χρησιμοποιώντας ελεύθερο και ανοικτό λογισμικό, με σκοπό τη συμμόρφωση της ΕΑΔ με την υποχρέωση καθιέρωσης εξωτερικού και εσωτερικού διαύλου αναφοράς, σύμφωνα με το ν. 4990/2022 (whistleblowing platform). Χρησιμοποιήθηκε ελεύθερο λογισμικό ανοικτού κώδικα, το οποίο επιτρέπει την επαναχρησιμοποίηση της εφαρμογής χωρίς περιορισμούς, με σκοπό τη δημιουργία ανοικτής γραμμής επικοινωνίας για την ανώνυμη υποβολή αναφορών, η οποία επιτρέπει την επικοινωνία μεταξύ του χειριστή της υπόθεσης και του αναφέροντος (whistleblower) χωρίς να αποκαλύπτεται η ταυτότητα του τελευταίου (ανώνυμη επικοινωνία). Η ηλεκτρονική πλατφόρμα επιτρέπει στους φορείς να διασφαλίζουν την προστασία της εμπιστευτικότητας της ταυτότητας του αναφέροντος και κάθε τρίτου που κατονομάζεται στην αναφορά, εμποδίζοντας την πρόσβαση μη εξουσιοδοτημένων προσώπων σε αυτή. Η ηλεκτρονική πλατφόρμα υλοποιήθηκε από στελέχη της ΕΑΔ ως μέλη Ομάδας Διοίκησης Έργου (ΟΔΕ) σε συνεργασία με Ανάδοχο εταιρία για την εγκατάσταση, παραμετροποίηση και διαμόρφωση εφαρμογής ελεύθερου και ανοικτού λογισμικού που χρησιμοποιήθηκε στο συγκεκριμένο έργο. Η προστιθέμενη αξία της πρότασης είναι ο ανοικτός χαρακτήρας και η δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης της λύσης, καθώς και ο περιορισμός του συνολικού κόστους κυριότητας του λογισμικού για όλο τον κύκλο ζωής της δημόσιας υπηρεσίας. Η ηλεκτρονική πλατφόρμα αφορά όσους απασχολούνται στον δημόσιο ή τον ιδιωτικό τομέα στην Ελλάδα.
5.000.000 εργαζόμενοι στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα
Ο νόμος 4990/2022 για την προστασία προσώπων που αναφέρουν παραβιάσεις ενωσιακού δικαίου, αποτελεί ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1937 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Οκτωβρίου 2019 (L 305) σχετικά με την προστασία των προσώπων που αναφέρουν παραβιάσεις του δικαίου της Ένωσης. Τα πρόσωπα που εργάζονται σε έναν δημόσιο φορέα ή που έρχονται σε επαφή με έναν τέτοιο φορέα στο πλαίσιο των εργασιακών δραστηριοτήτων τους είναι συχνά αυτά που διαπιστώνουν ενδεχόμενη ή τετελεσμένη βλάβη για το δημόσιο συμφέρον, η οποία ανακύπτει στο πλαίσιο άσκησης των επαγγελματικών τους καθηκόντων. Προβαίνοντας σε αναφορές παραβιάσεων του ενωσιακού δικαίου που είναι επιβλαβείς για το δημόσιο συμφέρον, οι αναφέροντες συμβάλλουν καθοριστικά στην αποκάλυψη και την πρόληψη τέτοιων παραβιάσεων, καθώς και στη διασφάλιση της κοινωνικής ευημερίας, στην αποτελεσματική και ενιαία εφαρμογή του ενωσιακού δικαίου, στην τήρηση της αρχής της νομιμότητας, ιδίως από τους δημόσιους φορείς, αλλά και στην προάσπιση του ελεύθερου και ανόθευτου ανταγωνισμού. Η ηλεκτρονική πλατφόρμα επιτρέπει στους φορείς να διασφαλίζουν την προστασία της εμπιστευτικότητας της ταυτότητας του αναφέροντος και κάθε τρίτου που κατονομάζεται στην αναφορά, εμποδίζοντας την πρόσβαση μη εξουσιοδοτημένων προσώπων σε αυτή. Επιπλέον, μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας επιτυγχάνεται η δυνατότητα ανώνυμης επικοινωνίας του αναφέροντα με τον χειριστή της υπόθεσης.
Η καινοτομία της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας (ΕΑΔ) αφορά στην υλοποίηση ηλεκτρονικής πλατφόρμας υποβολής αναφορών, χρησιμοποιώντας ελεύθερο και ανοικτό λογισμικό, με σκοπό τη συμμόρφωση της ΕΑΔ με την υποχρέωση καθιέρωσης εξωτερικού και εσωτερικού διαύλου αναφοράς, σύμφωνα με το ν. 4990/2022 (whistleblowing platform).
Χρησιμοποιήθηκε ελεύθερο λογισμικό ανοικτού κώδικα, το οποίο επιτρέπει την επαναχρησιμοποίηση της εφαρμογής χωρίς περιορισμούς, με σκοπό τη δημιουργία ανοικτής γραμμής επικοινωνίας για την ανώνυμη υποβολή αναφορών, η οποία επιτρέπει την επικοινωνία μεταξύ του χειριστή της υπόθεσης και του αναφέροντος (whistleblower) χωρίς να αποκαλύπτεται η ταυτότητα του τελευταίου (ανώνυμη επικοινωνία). Η ηλεκτρονική πλατφόρμα επιτρέπει στους φορείς να διασφαλίζουν την προστασία της εμπιστευτικότητας της ταυτότητας του αναφέροντος και κάθε τρίτου που κατονομάζεται στην αναφορά, εμποδίζοντας την πρόσβαση μη εξουσιοδοτημένων προσώπων σε αυτή. Η ηλεκτρονική πλατφόρμα υλοποιήθηκε από στελέχη της ΕΑΔ ως μέλη Ομάδας Διοίκησης Έργου (ΟΔΕ) σε συνεργασία με Ανάδοχο εταιρία για την εγκατάσταση, παραμετροποίηση και διαμόρφωση εφαρμογής ελεύθερου και ανοικτού λογισμικού που χρησιμοποιήθηκε στο συγκεκριμένο έργο.
Η προστιθέμενη αξία της πρότασης είναι ο ανοικτός χαρακτήρας και η δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης της λύσης, καθώς και ο περιορισμός του συνολικού κόστους κυριότητας του λογισμικού για όλο τον κύκλο ζωής της δημόσιας υπηρεσίας. Η ηλεκτρονική πλατφόρμα αφορά όσους απασχολούνται στον δημόσιο ή τον ιδιωτικό τομέα στην Ελλάδα.
Μια ηλεκτρονική πλατφόρμα (whistleblowing platform) αποτελεί ένα διαδικτυακό σύστημα παραλαβής και διαχείρισης αναφορών, μέσω του οποίου διασφαλίζεται η ανωνυμία του καταγγέλλοντος, καθώς και η μη ιχνηλασιμότητα της ταυτότητάς του με τεχνικά μέσα. Η πλατφόρμα σχεδιάζεται προκειμένου να δώσει τη δυνατότητα σε κάθε εργαζόμενο ενός φορέα να προβεί ανώνυμα και με ασφάλεια σε αναφορά παράνομων συμπεριφορών και πρακτικών. Με την ολοκλήρωση της αναφοράς, δίνεται η δυνατότητα στον αναφέροντα να παρακολουθεί ανώνυμα την πορεία της αναφοράς, μέσω ενός μοναδικού 16ψήφιου κωδικού. Κύριος στόχος είναι η ενίσχυση του επιπέδου προστασίας του αναφέροντα, ενώ επιδιώκεται, η περαιτέρω θεσμική θωράκιση της διαφάνειας και της ακεραιότητας.
Ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά ταμεία
Η ηλεκτρονική πλατφόρμα λειτουργεί στον διαδικτυακό τόπο του δημόσιου φορέα, διασφαλίζει την προστασία της εμπιστευτικότητας της ταυτότητας του αναφέροντος και κάθε τρίτου που κατονομάζεται στην αναφορά, διασφαλίζει την ακεραιότητα, εμπιστευτικότητα και διαθεσιμότητα των αναφορών, εμποδίζει τη μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση σε αυτή μέσω μηχανισμού αυθεντικοποίησης και επιτρέπει τη διατήρηση διαδικτυακής επικοινωνίας μεταξύ του αναφέροντα και του Υπεύθυνου Παραλαβής και Παρακολούθησης Αναφορών (Υ.Π.Π.Α.) που έχει οριστεί από το φορέα. Η πλατφόρμα μπορεί να εγκατασταθεί και στη συνέχεια να παραμετροποιηθεί σύμφωνα με τις ανάγκες και το λογότυπο του φορέα, είτε σε εικονικούς εξυπηρετητές Linux, είτε στο Κυβερνητικό Νέφος G-Cloud. Το διαδραστικό περιβάλλον διεπαφής χρήστη (user interface) και το διαχειριστικό περιβάλλον (case management system) είναι διαθέσιμα και στα ελληνικά. Η πλατφόρμα είναι προσβάσιμη μέσω του διαδικτύου από οποιονδήποτε γνωρίζει το HTTPS URL. Επιτρέπει την πρόσβαση τόσο από οποιονδήποτε μοντέρνο browser υπολογιστή όσο και από browser κινητής συσκευής (responsive), δεν απαιτείται η εγκατάσταση κάποιας εφαρμογής (η οποία θα απαιτούσε προσωπικά δεδομένα του χρήστη) και δεν αποθηκεύονται δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα του αναφέροντος (ip address, cookies).
Με απόφαση της Αναπληρώτριας Διοικητή της ΕΑΔ συγκροτήθηκε Ομάδα Διοίκησης Έργου (ΟΔΕ) για την υλοποίηση του έργου “Εξωτερικός και Εσωτερικός Δίαυλος Αναφοράς” της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας (ΑΔΑ: Ψ68Θ46ΜΙ0Φ-6ΝΒ). Έργο της Ομάδας ήταν η σχεδίαση, σε επιχειρησιακό, οργανωτικό και τεχνικό επίπεδο, ο συντονισμός και η παρακολούθηση όλων των δράσεων που απαιτούνταν για την υλοποίηση και λειτουργία του εξωτερικού και του εσωτερικού διαύλου αναφοράς της ΕΑΔ στο πλαίσιο της διασφάλισης ενός ολοκληρωμένου πλαισίου προστασίας των προσώπων που αναφέρουν παραβιάσεις του ενωσιακού δικαίου. Η ΟΔΕ απαρτιζόνταν από δεκαεπτά μέλη και περιλάμβανε: Team Leader, Project Manager, Funding Expert, ICT Expert, IT Analyst, Legal Expert, Business Analyst, Security Officer, Data Protection Officer και οκτώ (8) User Representatives. Τα μέλη της ΟΔΕ εργάστηκαν σε υποομάδες, με τακτικές συναντήσεις σε επίπεδο ολομέλειας, για την υλοποίηση όλων των επιμέρους εργασιών και την ολοκλήρωση του έργου εντός του χρονοδιαγράμματος.
Το Τμήμα Παρακολούθησης και Υλοποίησης Έργων της Διεύθυνσης Στρατηγικού Σχεδιασμού και Συμπεριφορικών Αναλύσεων σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης της ΕΑΔ, έχοντας προηγουμένως διερευνήσει υφιστάμενα συστήματα whistleblowing που λειτουργούν σε οργανισμούς στην Ελλάδα αλλά και σε άλλα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προχώρησαν σε μια δοκιμαστική τεχνική υλοποίηση του εσωτερικού διαύλου της ΕΑΔ με ίδια μέσα, ώστε να αποκτήσουν την αναγκαία τεχνογνωσία στη λειτουργία μιας ηλεκτρονικής πλατφόρμας υποβολής αναφορών. Επίσης, στόχος της πειραματικής εφαρμογής της καινοτομίας ήταν να διαπιστωθεί η δυνατότητα συμμόρφωσης της ηλεκτρονικής πλατφόρμας με τις λειτουργικές και τεχνικές απαιτήσεις που απορρέουν από το νόμο 4990/2022. Η ηλεκτρονική πλατφόρμα, η οποία αναπτύχθηκε αποκλειστικά για δοκιμαστική χρήση, βασίστηκε στην εφαρμογή ελεύθερου και ανοικτού λογισμικού Globaleaks (https://www.globaleaks.org).
Η καινοτομία της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας (ΕΑΔ) αφορά στην υλοποίηση ηλεκτρονικής πλατφόρμας υποβολής αναφορών, χρησιμοποιώντας ελεύθερο και ανοικτό λογισμικό, με σκοπό τη συμμόρφωση της ΕΑΔ με την υποχρέωση καθιέρωσης εξωτερικού και εσωτερικού διαύλου αναφοράς, σύμφωνα με το ν. 4990/2022 (whistleblowing platform).
Χρησιμοποιήθηκε ελεύθερο λογισμικό ανοικτού κώδικα, το οποίο επιτρέπει την επαναχρησιμοποίηση της εφαρμογής χωρίς περιορισμούς, με σκοπό τη δημιουργία ανοικτής γραμμής επικοινωνίας για την ανώνυμη υποβολή αναφορών, η οποία επιτρέπει την επικοινωνία μεταξύ του χειριστή της υπόθεσης και του αναφέροντος (whistleblower) χωρίς να αποκαλύπτεται η ταυτότητα του τελευταίου (ανώνυμη επικοινωνία). Η ηλεκτρονική πλατφόρμα επιτρέπει στους φορείς να διασφαλίζουν την προστασία της εμπιστευτικότητας της ταυτότητας του αναφέροντος και κάθε τρίτου που κατονομάζεται στην αναφορά, εμποδίζοντας την πρόσβαση μη εξουσιοδοτημένων προσώπων σε αυτή. Η ηλεκτρονική πλατφόρμα υλοποιήθηκε από στελέχη της ΕΑΔ ως μέλη Ομάδας Διοίκησης Έργου (ΟΔΕ) σε συνεργασία με Ανάδοχο εταιρία για την εγκατάσταση, παραμετροποίηση και διαμόρφωση εφαρμογής ελεύθερου και ανοικτού λογισμικού που χρησιμοποιήθηκε στο συγκεκριμένο έργο.
Η προστιθέμενη αξία της πρότασης είναι ο ανοικτός χαρακτήρας και η δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης της λύσης, καθώς και ο περιορισμός του συνολικού κόστους κυριότητας του λογισμικού για όλο τον κύκλο ζωής της δημόσιας υπηρεσίας. Η ηλεκτρονική πλατφόρμα αφορά όσους απασχολούνται στον δημόσιο ή τον ιδιωτικό τομέα στην Ελλάδα.
Η καινοτομία διαδίδεται στο εσωτερικό του φορέα με τη χρήση εσωτερικού δικτύου επικοινωνίας, με παρουσιάσεις καθώς και με τη διενέργεια σεμιναρίων και στο εξωτερικό του φορέα μέσω της ιστοσελίδας του, με συμμετοχές σε συνέδρια, εκδηλώσεις, ημερίδες κ.λπ., με παρουσιάσεις σε ομάδες εργασίας, με σεμινάρια και με την έκδοση σχετικής εγκυκλίου.
Το έργο υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ελλάδα 2.0 με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης-NextGenerationEU. Η Εθνική Αρχή Διαφάνειας υπέγραψε σύμβαση με την Ανάδοχο εταιρία, η οποία ανέλαβε την εγκατάσταση, παραμετροποίηση και διαμόρφωση της ηλεκτρονικής πλατφόρμας.
Δεν υπάρχουν προβλήματα και η καινοτομία εφαρμόζεται με βάση τις προβλέψεις.
Η καινοτομία παρουσιάζει πολλαπλασιαστικά οφέλη, διότι μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί από κάθε φορέα για τη συμμόρφωση με την υποχρέωση καθιέρωσης εσωτερικών διαύλων αναφοράς στον δημόσιο τομέα (ν.4990/2022).
Η πρόταση είναι βιώσιμη διότι βασίζεται στο ελεύθερο λογισμικό ανοικτού κώδικα Globaleaks, το οποίο μπορεί να εγκατασταθεί και να παραμετροποιηθεί, στις υποδομές κάθε φορέα.
Στο πλαίσιο του 5ου Εθνικού Σχεδίου Δράσης για το OGP, η ΕΑΔ έχει υποβάλει τη δέσμευση: «Δίαυλος Υποβολής Αναφορών (Whistleblowing Platform) σύμφωνα με την Οδηγία (ΕΕ) 2019/1937». Οι εργαζόμενοι μπορούν να αναφέρουν παραβιάσεις ενωσιακού δικαίου ανώνυμα και χωρίς φόβο για αντίποινα. Η συγκεκριμένη δέσμευση της ΕΑΔ στο OGP έχει υλοποιηθεί.
Yποστήριξη της ανάπτυξης καινοτομίας στην ελληνική δημόσια διοίκηση μέσω της δημιουργίας ενός δυναμικού οικοσυστήματος.
Ο ιστότοπός μας χρησιμοποιεί cookies για να διασφαλίσει την καλύτερη δυνατή εμπειρία πλοήγησης και την εξατομίκευση του περιεχομένου.